Değişen iklim koşulları niçiniyle, birtakım hayvanların jenerasyonu tehlikede

Zakariya

New member
Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi, hayvanların kış uykusuna dalmasını, kuşların göç etmesini etkilerken, arıların üremesini ve memelilerin yavrulamasını da tehlikeye atıyor.

Değişken iklim, hayvanların kuşağını tehlikeye atıyor


Kışın havaların soğumasıyla etraftaki besin kaynakları azaldığı için birtakım hayvanların sıcak yerlere göç etmesi, kimilerinin da kış uykusuna yatması gerekiyor.

Dünyada ve Türkiye’de hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi, hayvanların doğal hareketlerini gerçekleştirmesine pürüz olurken, arılar başta olmak üzere, bu durumun uzun vadede kimi hayvanların jenerasyonlarını tehlikeye atacağı öngörülüyor.

Kuraklık direkt etkili

Yaşamları için gerekli tüm besinleri tabiattaki çiçekli bitkilerde bulunan bal arılarını, tabiatta meydana gelecek aksilikler, bilhassa de kuraklık direkt etkiliyor.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Lideri Ziya Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kuraklık sebebiyle bitkilerin erken ya da geç çiçeklenme ve tomurcuklanması sebebiyle arıların bitkilerden gereğince yararlanamadığını söylemiş oldu.


“Strese giren arıların bağışıklığı zayıflamaktadır”

Çiçeklerin nektar salgılarının ölçü ve kalitesinde azalma olacağından arıların randıman ve gelişmeninin bundan olumsuz etkileneceğini belirten Şahin, şu sözleri kullandı:


“Anadolu’da bitkilerin çiçeklenmesi olumsuz etkilenmekte, arıların kışı geçirmesi zorlaşmaktadır. Ana arının yumurtlayıp genç nesil oluşturamaması ve kışa kâfi koloni dinamiği oluşturamamaktadır. Arıların kışın uyuması gerekmektedir. Lakin şu ana kadar havaların ılık geçmesi arıların uykuya geçmemesine niye olmuş, bu durumda koloniler zayıflayıp gerilime girmiş ve çok besin tüketmiştir. Gerilime giren arıların bağışıklığı zayıflamaktadır. Bağışıklığı zayıflayan arıların ise yaşadığı ortamda uykuda bulunan bakteri, virüs, parazit ve mantarlar harekete geçerek süratli bir biçimde üreyip arılara ziyan vermektedir. ötürüsıyla kuraklık, koloni kayıpları, koloni korelasyonunda ve arı mamüllerinde azalmanın yanı sıra arıcıların toplumsal ve ekonomik kayba uğramalarına sebep olmaktadır.”

Şahin, iklim değişikliğinin tesirlerini en aza indirmek için arıcıların eski bakım ve besleme alışkanlıklarından vazgeçmeleri, koloni sayısını değil, koloni ortasındaki arı sayısını artırıp kuvvetli kolonilerle ve bölgelere uygun arı ırk ve ekotipleriyle çalışmaları, arıcılıkta meteorolojik bilgileri yeterli kullanmaları, erken ihtar sisteminden yaralanmaları ve zirai gayret ilaçlarının (pestisit) kullanıldığı alanlardan uzak arıcılık yapmaları gerektiğini söylemiş oldu.


“İklim değişikliği birfazlaca tıbbın kuşağını tehdit ediyor”

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Hakan Öztürk de kimi canlıların, etraf şartlarının güçlü ve besin kaynaklarının hudutlu olduğu, üremenin ve yavru büyütmenin mümkün olmadığı periyotlarda kış uykusuna yatarak kuşaklarının devamını garantiye aldığını anlattı.

Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin hayvanların fizyolojileri ve tipler ya da muhakkak ırkların jenerasyonlarını devam ettirmesi açısından kıymetli riskler oluşturduğunu belirten Öztürk, şu değerlendirmelerde bulundu:

“İklim değişiklikleri, ekolojik dengeyi, hayvan davranışlarını, hayvanların ömür döngüleri ile kaynak mevcudiyeti (besin, barınak gibi) içindeki senkronizasyonu bozmaktadır. Örneğin kış uykusuna yatan birtakım cinslerin kış uykusundan çıkmasını hava sıcaklığı tetiklemekte ve ısınan havalar bu cinslerin daha erken uyanmalarına yol açmaktadır. Bu hayvanlar, uyandıklarında uygun besin ve üreme şartları bulamamaktadır. Son senelerda kışların sıcak geçmesi ayıların kış uykusuna yatmamasına, tüm kış uyanık kalmasına ya da yatanların erken uyanmasına yol açmaktadır. Besin bulmakta zorlanan ayılar, insanların ömür alanlarına girmekte, hem cana birebir vakitte mala ziyan verebilmekte ya da kara yollarına çıkarak kazalara kurban gidebilmektedir.”

Öztürk, iklim değişikliğinin dünya üstündeki biroldukca çeşidin jenerasyonunu tehdit ettiğini vurgulayarak, iklim değişikliği niçiniyle birfazlaca göçmen kuş çeşidinin rotalarını değiştirdiğini, daha kuzey enlemlere göç ettiklerini bildirdi.

“Daha az fosil yakıt tüketilmeli”

Dünyadaki ekolojik istikrarın korunması ve cinslerin kuşaklarının devamı için global ısınmanın önüne geçilmesi gerektiğini söz eden Öztürk,

diye konuştu.


“Çözüm karbon emisyonunu ve fosil yakıtların kullanmasını azaltmak”

Koç Üniversitesi Yaban Ekolojisi ve Tabiat Müdafaa Biyolojisi kısmından Yrd. Doç. Morteza Naderi de hayvanların jenerasyonunun tükenmesi için iklim değişikliğine adapte olması gerektiğini ve bunun da yüzsenelerı bulan bir müddetç olduğunu lisana getirdi.

Küçük, suya bağımlı hayvanların iklim değişikliğinden daha çabuk etkilenmesinin beklendiğini vurgulayan Naderi, şunları kaydetti:

“Bu durum, beslenme zincirini etkilediğinde, büyük hayvanlar da etkilenir. Hayat bitkilerden ve ağaçlardan başlar. İklim değişikliği yalnızca sıcaklık manasına gelmiyor. Göller kuruyor. Kuşlar ve su hayvanları lokal olarak yok olabilir. Bunun tahlili ise karbon emisyonunun ve fosil yakıtların kullanmasının azaltılmasından geçiyor. Yeni su yürütme planları, yeni ziraat sistemleriyle daha az su tüketmek ve halkın bilgi seviyesini artırmak hayli kıymetli.”

Kuşların göç hareketleri de etkileniyor

Ankara merkezli Tabiat Araştırmaları Derneği Üyesi ve Kuş Gözlemcisi Barbaros Demirci ise sert kış şartlarının bilhassa Bulgaristan-Romanya-Ukrayna sınırında tesirli olduğu senelerda, Anadolu’da su kuşu sayılarının arttığını, kışın ılıman geçtiği senelerda ise düştüğünü kaydetti.

Demirci, kuşların, mecburî olmadığı sürece riskli ve kuvvetli bir faaliyet olan göç etmek yerine bulundukları alanlarda kalmayı seçmesinin anlaşılır bir durum olduğunu belirterek, şu sözleri kullandı:

“Türden çeşide değişmekle birlikte kış aylarının yumuşak geçmesi birfazlaca kuş çeşidi için yeterli bir haber olsa da bu şartlara kuraklığın eşlik etmesi halinde meteorolojik koşulların tesiri kayda paha ölçüde ve olumsuz olacaktır. Aktüel şartlarda kuşlar için en büyük tehlike yaşanan kuraklık olup, kış sonunda ve bahar başında kâfi yağış düşmemesi halinde biroldukca cinsin daha az besinle yönetim etmek zorunda kalacağı ve yuvalayacak alan bulmakta zorlanacağı öne sürülebilir.”