Can
New member
**\Engelleyici Etki Nedir?\**
Engelleyici etki, psikolojide ve eğitim bilimlerinde sıkça karşılaşılan bir kavramdır. Bu etki, bir kişinin yeni bilgi edinme sürecinde, önceden edinilen bilgi ve deneyimlerin, öğrenilen yeni bilgileri anlamasını ya da hatırlamasını engellemesi durumunu tanımlar. Engelleyici etki, özellikle sınavlarda, eğitim süreçlerinde ve günlük hayatta bilgiye dayalı karar verme süreçlerinde önemli bir rol oynar. KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) gibi sınavlar için de bu kavram, bireylerin performansını etkileyebilir.
Engelleyici etki, bireyin mevcut bilgisi ile karşılaştığı yeni bilgi arasında çelişkiler oluşturabilir. Bu çelişkiler, yeni bilgilerin doğru bir şekilde işlenmesini engelleyerek, öğrencilerin sınavda başarısını olumsuz yönde etkileyebilir. KPSS’de, özellikle bazı konularda daha önceki öğrenilen bilgilerle yeni bilgiler arasında karışıklık meydana gelebilir. Bu da, öğrencinin doğru cevabı bulmada zorluk yaşamasına yol açar.
**\Engelleyici Etki ve KPSS İlişkisi\**
KPSS gibi zorlu sınavlarda engelleyici etki, sınavın zorlayıcı doğası nedeniyle sıkça görülür. Öğrenciler, yıllarca birikmiş olan bilgileriyle, sınavdaki yeni sorularla karşılaştıklarında bu etkiyi daha fazla hissedebilirler. Özellikle geçmişte yapılan sınavlardan ya da derslerden edinilen yanlış bilgiler, doğru cevabı bulmada engel oluşturabilir.
Örneğin, bir aday KPSS'deki bir soru üzerinde çalışırken, daha önceki derslerden veya sınavlardan hatırladığı yanlış bilgileri doğruymuş gibi kabul edebilir. Bu yanlış bilgi, adayın doğru cevaba ulaşmasını engeller ve engelleyici etki devreye girer. Bu tür durumlar, adayın sınavda başarı şansını azaltabilir.
**\Engelleyici Etkinin Psikolojik Temelleri\**
Engelleyici etkinin temelinde, insanların zihinsel süreçlerinin nasıl çalıştığına dair psikolojik ilkeler yatar. İnsan beyni, daha önce öğrendiği bilgileri hatırlamaya ve kullanmaya çalışırken, yeni gelen bilgilerle bu eski bilgileri karşılaştırır. Eğer eski bilgi, yeni bilgiyi hatırlamada veya anlamada engel oluşturursa, engelleyici etki devreye girer.
Beynin belleği, yeni bilgiyi eski bilgilerle ilişkilendirerek saklar. Ancak bazen bu ilişkilendirme yanlış yapılır, eski bilgi yanlış yorumlanır ve yeni bilgiye engel olur. Bu durum, sınav sırasında öğrencilerin yanlış cevaplar vermelerine neden olabilir.
**\Engelleyici Etki ile Karşılaşılan Sınav Durumları\**
KPSS gibi büyük sınavlar, çok çeşitli konularda bilgi gerektirdiğinden, engelleyici etkiyi yoğun bir şekilde ortaya çıkarabilir. Aşağıda, engelleyici etkinin hangi durumlarda daha fazla hissedilebileceğine dair örnekler verilmiştir:
1. **Yanlış Bilgi Hatırlama:**
Öğrenciler, geçmişte öğrendikleri yanlış bilgileri doğru sanabilirler. Bu da, KPSS sınavındaki doğru cevabı bulmada zorluk yaratabilir. Özellikle çok sayıda detaylı bilgi içeren konularda, yanlış hatırlama durumu oldukça yaygındır.
2. **Benzer Konularda Çelişki:**
Eğer bir öğrenci, benzer konulara dair eski bilgi ve yeni bilgi arasında çelişkilerle karşılaşıyorsa, bu da engelleyici etki yaratır. Örneğin, tarih veya coğrafya gibi alanlarda bir olayın yanlış yorumlanması, doğru cevabı bulmayı engeller.
3. **Önceki Sınavlardan Kalan Etkiler:**
Öğrencilerin, önceki yıllarda yapılan sınavlarda elde ettikleri başarılar ya da başarısızlıklar, onların psikolojisini etkileyebilir. Bu durum, özellikle engelleyici etkiye yol açabilir. Örneğin, önceki sınavda zorlanılan bir konu, tekrar karşılaşıldığında kişiyi yanlış bir yargıya itebilir.
4. **Genelleme Yapma:**
Adaylar, geçmişte öğrendikleri genel bilgilerle, karşılaştıkları yeni soruları çözmeye çalıştıklarında engelleyici etki yaşayabilirler. Bilgileri genel hatlarıyla hatırlamak, o bilgilerin doğru ve detaylı şekilde hatırlanması gerektiği durumlarda sorun yaratabilir.
**\Engelleyici Etkiden Nasıl Kurtulunur?\**
Engelleyici etkiden kurtulmak için çeşitli stratejiler bulunmaktadır. KPSS gibi zorlu sınavlarda, öğrencilerin bu tür engelleri aşabilmesi için şu adımları takip etmeleri faydalı olabilir:
1. **Düzenli ve Derinlemesine Çalışma:**
Öğrencilerin, sınav öncesinde konuları yüzeysel değil, derinlemesine çalışmaları gerekmektedir. Derinlemesine öğrenme, öğrencinin bilgileri daha sağlam bir şekilde hafızasında tutmasına yardımcı olur ve engelleyici etkiyi en aza indirir.
2. **Eski Bilgilerin Gözden Geçirilmesi:**
Önceki bilgiler, yeni bilgilerle karışmaması için belirli aralıklarla gözden geçirilmelidir. Eski bilgilerin yanlış hatırlanması engellenmeli, gerektiğinde tekrar doğru kaynaklardan kontrol edilmelidir.
3. **Pratik Yapma:**
Sınavlarda karşılaşılan soruların tarzını ve biçimini anlamak için bol bol pratik yapılmalıdır. Bu sayede, sorulara doğru bir bakış açısıyla yaklaşılabilir ve engelleyici etkiler minimize edilebilir.
4. **Düşünme Stratejilerinin Kullanılması:**
Öğrenciler, sınavda karşılaştıkları sorulara cevap verirken düşünme stratejilerini kullanarak yanlış hatırlama ve yanlış çıkarımların önüne geçebilirler. Soru çözme teknikleri ve mantıklı çıkarımlar, engelleyici etkiyi engelleyebilir.
**\Engelleyici Etkinin Önlenmesinde Zihinsel Hazırlık\**
Zihinsel hazırlık, engelleyici etkilerin önlenmesinde önemli bir rol oynar. Öğrencilerin sınav öncesinde ve sınav sırasında kendilerini nasıl hazırlayacaklarını iyi bilmeleri gerekir. Bu, sadece bilgiyi hatırlamakla değil, aynı zamanda bilgiyi doğru bir şekilde kullanmakla da ilgilidir.
Zihinsel hazırlık, stres yönetimi, rahatlama teknikleri ve pozitif düşünme gibi unsurları içerir. Bu unsurlar, öğrencilerin sınav sırasında daha sakin ve net düşünmelerini sağlar. Böylece, yanlış hatırlamalar ve engelleyici etkilerden kaçınılabilir.
**\Sonuç\**
Engelleyici etki, özellikle KPSS gibi sınavlarda büyük bir sorun oluşturabilir. Ancak bu etkinin üstesinden gelmek mümkündür. Düzenli ve derinlemesine çalışma, eski bilgilerin gözden geçirilmesi, pratik yapma ve zihinsel hazırlık, bu etkiyi azaltmada yardımcı olabilir. Öğrencilerin sınavda başarılı olabilmesi için sadece doğru bilgiye sahip olmaları değil, aynı zamanda bu bilgiyi doğru şekilde işleyebilmeleri gerekmektedir. Engelleyici etkiler, doğru stratejilerle aşılabilir ve sınavdaki başarı artırılabilir.
Engelleyici etki, psikolojide ve eğitim bilimlerinde sıkça karşılaşılan bir kavramdır. Bu etki, bir kişinin yeni bilgi edinme sürecinde, önceden edinilen bilgi ve deneyimlerin, öğrenilen yeni bilgileri anlamasını ya da hatırlamasını engellemesi durumunu tanımlar. Engelleyici etki, özellikle sınavlarda, eğitim süreçlerinde ve günlük hayatta bilgiye dayalı karar verme süreçlerinde önemli bir rol oynar. KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) gibi sınavlar için de bu kavram, bireylerin performansını etkileyebilir.
Engelleyici etki, bireyin mevcut bilgisi ile karşılaştığı yeni bilgi arasında çelişkiler oluşturabilir. Bu çelişkiler, yeni bilgilerin doğru bir şekilde işlenmesini engelleyerek, öğrencilerin sınavda başarısını olumsuz yönde etkileyebilir. KPSS’de, özellikle bazı konularda daha önceki öğrenilen bilgilerle yeni bilgiler arasında karışıklık meydana gelebilir. Bu da, öğrencinin doğru cevabı bulmada zorluk yaşamasına yol açar.
**\Engelleyici Etki ve KPSS İlişkisi\**
KPSS gibi zorlu sınavlarda engelleyici etki, sınavın zorlayıcı doğası nedeniyle sıkça görülür. Öğrenciler, yıllarca birikmiş olan bilgileriyle, sınavdaki yeni sorularla karşılaştıklarında bu etkiyi daha fazla hissedebilirler. Özellikle geçmişte yapılan sınavlardan ya da derslerden edinilen yanlış bilgiler, doğru cevabı bulmada engel oluşturabilir.
Örneğin, bir aday KPSS'deki bir soru üzerinde çalışırken, daha önceki derslerden veya sınavlardan hatırladığı yanlış bilgileri doğruymuş gibi kabul edebilir. Bu yanlış bilgi, adayın doğru cevaba ulaşmasını engeller ve engelleyici etki devreye girer. Bu tür durumlar, adayın sınavda başarı şansını azaltabilir.
**\Engelleyici Etkinin Psikolojik Temelleri\**
Engelleyici etkinin temelinde, insanların zihinsel süreçlerinin nasıl çalıştığına dair psikolojik ilkeler yatar. İnsan beyni, daha önce öğrendiği bilgileri hatırlamaya ve kullanmaya çalışırken, yeni gelen bilgilerle bu eski bilgileri karşılaştırır. Eğer eski bilgi, yeni bilgiyi hatırlamada veya anlamada engel oluşturursa, engelleyici etki devreye girer.
Beynin belleği, yeni bilgiyi eski bilgilerle ilişkilendirerek saklar. Ancak bazen bu ilişkilendirme yanlış yapılır, eski bilgi yanlış yorumlanır ve yeni bilgiye engel olur. Bu durum, sınav sırasında öğrencilerin yanlış cevaplar vermelerine neden olabilir.
**\Engelleyici Etki ile Karşılaşılan Sınav Durumları\**
KPSS gibi büyük sınavlar, çok çeşitli konularda bilgi gerektirdiğinden, engelleyici etkiyi yoğun bir şekilde ortaya çıkarabilir. Aşağıda, engelleyici etkinin hangi durumlarda daha fazla hissedilebileceğine dair örnekler verilmiştir:
1. **Yanlış Bilgi Hatırlama:**
Öğrenciler, geçmişte öğrendikleri yanlış bilgileri doğru sanabilirler. Bu da, KPSS sınavındaki doğru cevabı bulmada zorluk yaratabilir. Özellikle çok sayıda detaylı bilgi içeren konularda, yanlış hatırlama durumu oldukça yaygındır.
2. **Benzer Konularda Çelişki:**
Eğer bir öğrenci, benzer konulara dair eski bilgi ve yeni bilgi arasında çelişkilerle karşılaşıyorsa, bu da engelleyici etki yaratır. Örneğin, tarih veya coğrafya gibi alanlarda bir olayın yanlış yorumlanması, doğru cevabı bulmayı engeller.
3. **Önceki Sınavlardan Kalan Etkiler:**
Öğrencilerin, önceki yıllarda yapılan sınavlarda elde ettikleri başarılar ya da başarısızlıklar, onların psikolojisini etkileyebilir. Bu durum, özellikle engelleyici etkiye yol açabilir. Örneğin, önceki sınavda zorlanılan bir konu, tekrar karşılaşıldığında kişiyi yanlış bir yargıya itebilir.
4. **Genelleme Yapma:**
Adaylar, geçmişte öğrendikleri genel bilgilerle, karşılaştıkları yeni soruları çözmeye çalıştıklarında engelleyici etki yaşayabilirler. Bilgileri genel hatlarıyla hatırlamak, o bilgilerin doğru ve detaylı şekilde hatırlanması gerektiği durumlarda sorun yaratabilir.
**\Engelleyici Etkiden Nasıl Kurtulunur?\**
Engelleyici etkiden kurtulmak için çeşitli stratejiler bulunmaktadır. KPSS gibi zorlu sınavlarda, öğrencilerin bu tür engelleri aşabilmesi için şu adımları takip etmeleri faydalı olabilir:
1. **Düzenli ve Derinlemesine Çalışma:**
Öğrencilerin, sınav öncesinde konuları yüzeysel değil, derinlemesine çalışmaları gerekmektedir. Derinlemesine öğrenme, öğrencinin bilgileri daha sağlam bir şekilde hafızasında tutmasına yardımcı olur ve engelleyici etkiyi en aza indirir.
2. **Eski Bilgilerin Gözden Geçirilmesi:**
Önceki bilgiler, yeni bilgilerle karışmaması için belirli aralıklarla gözden geçirilmelidir. Eski bilgilerin yanlış hatırlanması engellenmeli, gerektiğinde tekrar doğru kaynaklardan kontrol edilmelidir.
3. **Pratik Yapma:**
Sınavlarda karşılaşılan soruların tarzını ve biçimini anlamak için bol bol pratik yapılmalıdır. Bu sayede, sorulara doğru bir bakış açısıyla yaklaşılabilir ve engelleyici etkiler minimize edilebilir.
4. **Düşünme Stratejilerinin Kullanılması:**
Öğrenciler, sınavda karşılaştıkları sorulara cevap verirken düşünme stratejilerini kullanarak yanlış hatırlama ve yanlış çıkarımların önüne geçebilirler. Soru çözme teknikleri ve mantıklı çıkarımlar, engelleyici etkiyi engelleyebilir.
**\Engelleyici Etkinin Önlenmesinde Zihinsel Hazırlık\**
Zihinsel hazırlık, engelleyici etkilerin önlenmesinde önemli bir rol oynar. Öğrencilerin sınav öncesinde ve sınav sırasında kendilerini nasıl hazırlayacaklarını iyi bilmeleri gerekir. Bu, sadece bilgiyi hatırlamakla değil, aynı zamanda bilgiyi doğru bir şekilde kullanmakla da ilgilidir.
Zihinsel hazırlık, stres yönetimi, rahatlama teknikleri ve pozitif düşünme gibi unsurları içerir. Bu unsurlar, öğrencilerin sınav sırasında daha sakin ve net düşünmelerini sağlar. Böylece, yanlış hatırlamalar ve engelleyici etkilerden kaçınılabilir.
**\Sonuç\**
Engelleyici etki, özellikle KPSS gibi sınavlarda büyük bir sorun oluşturabilir. Ancak bu etkinin üstesinden gelmek mümkündür. Düzenli ve derinlemesine çalışma, eski bilgilerin gözden geçirilmesi, pratik yapma ve zihinsel hazırlık, bu etkiyi azaltmada yardımcı olabilir. Öğrencilerin sınavda başarılı olabilmesi için sadece doğru bilgiye sahip olmaları değil, aynı zamanda bu bilgiyi doğru şekilde işleyebilmeleri gerekmektedir. Engelleyici etkiler, doğru stratejilerle aşılabilir ve sınavdaki başarı artırılabilir.