Bayan Dayanışma Komiteleri 8 Mart Dünya İşçi Bayanlar Günü yaklaşırken “Şiddete, sömürüye, soygun nizamına son vermek için 8 Mart’ta buluşuyoruz!” seslenişiyle bir davet yapmış ve farklı kentlerdeki buluşma noktalarını duyurmuştu.
Bugün Bayan Dayanışma Komiteleri ismine Gizem Batı Ayaz ile bir söyleşi gerçekleştirildi. Türkiye Komünist Partisi’nin sitesinde yayımlanan söyleşinin tamamı şöyleki:
Bayanlar bu yıl 8 Mart’ı nasıl karşılıyor, buradan başlayalım isterseniz?
Sanırım kelama şöyleki başlamak lazım: İşçilerin bugün gündeminde ne var ise, ülkede neler yaşanıyorsa bayanların da gündeminde tıpkı şeyler var. Geçtiğimiz yıl yaşantımızı en epeyce etkileyen gündem olan pandeminin yerini bu yıl hayat pahalılığı ve fahiş faturalar aldı. Artan yoksulluk emeğiyle geçinmeye çalışan milyonların belini bükmüş durumda. Besin, elektrik, doğalgaz üzere temel insani muhtaçlık kalemlerine gelen artırımlara yetişilemiyor. Yükselen döviz kurları ve enflasyon karşısında fiyatlar güzelce eridi, durum bu biçimdeyken yeni yıla girilmesiyle birlikte herkes maaş artırımlarının ne kadar olacağına odaklandı. Biroldukca işyerinde açıklanan fiyat artışları, TÜİK’in çarşı pazarla hiç uyuşmayan enflasyon sayılarının bile altında kaldı. “Kimsenin sesi çıkmıyor, yaprak kıpırdamıyor, bu hayat pahalılığı ile nasıl yaşamaya devam edilecek” derken birkaç haftadır art geriye bir epeyce personel direnişine şahit olduk. Kurye, kargo, metal, inşaat, sıhhat, dokumacılık üzere kesimlerde çalışanlar birbiri peşi sıra ayağa kalktı: Trendyol, Yemek Sepeti, Farplas, Migros personelleri ve bayan emekçilere daha düşük oranlarda yapılan fiyat artırımı daha sonrası direnişe geçen Alpin Çorap çalışanları bunlardan yalnızca birkaçı.
Bu nizamın en çok sömürdüğü bayanlar, emeğine ömrün her alanında gereksinim duyulan lakin yoksulluğu ve hayat hengamesini da en şiddetli yaşayanlardan. Hâl bu biçimdeyken direnişlerde en ön saflarda bayanları görmemiz hiç şaşırtan değil. Farplas’ta sendikal hakları için çaba eden, gece yarısı fabrikanın çatısına çıkarak iş yerini terketmeyen emekçilerin birden fazla bayandı. bir daha Migros direnişinde amirlerinin tacizlerine ve sefalet fiyatına karşı bayanlar en ön safta cesurca direndiler ve kazandılar.
özetlemek gerekirsesı bayanlar, bu yıl 8 Mart’a kendilerine dayatılan eşitsizliklere ve yoksulluğa karşı ayağa kalkarak giriyor. İş yerlerinde fiyat artırımı için, mahallede fahiş faturalara karşı çabucak devletleştirme için, direniş ve aksiyonlarda ön saflarda yer alıyor. Tıpkı bundan 105 yıl evvel Rusya’da ekmek ve barış talebiyle sokağa çıkan ve çarlık rejiminin yıkılmasında değerli rolleri olan bayanlar üzere, bugünlerine ve geleceklerine sahip çıkıyor. Şiddete ve sömürüye karşı verilen uğraş her geçen gün büyüyor, yeni tecrübeler kazanıyor. Bayanlar zincirlerini kıra kıra geliyor…
AKP iktidarının İstanbul Mukavelesi adımı geçtiğimiz yıla damga vuran adımlardan biri oldu ve sonuç olarak iktidar Sözleşme’den çıktı. Sizce buraya bir geri dönüş mümkün mü?
Biz İstanbul Mukavelesi gündeminde mukavelenin hangi şartlarda ve niye imzalandığına da işaret ettik birçok vakit. yıllardır süregiden bayana yönelik şiddetle uğraşın tesirini, kontratın kendisinin ve milletlerarası taraflarının ortaya çıkmasında olağan olarak en başa yazmalı. Lakin ülkemiz açısından AKP’nin İstanbul Sözleşmesi’ni imzalaması, üstelik de birinci imzacılarından biri olmasının niçinlerini ayrıyeten ele almalıyız. Bunlardan biri AKP’nin bilhassa memleketler arası arenada kendini parlatma eforu, başkası ise bununla bağlı olarak AKP’nin iç siyasette iktidarını sürdürecek hareketler yapma gereksinimi idi. Birebir muhtaçlık AKP mukaveleden çekilirken de belirleyici oldu. Yani geçen yıl AKP iktidarını güçlendirmek hedefiyle, Millet İttifakında bir kırılma yaratmak ve gerici tabanını konsolide etmek istedi. Bu niçinle de gerici karakteri ile çok uyumlu bu bayan düşmanı adımı atmaktan çekinmedi. Üstelik daha birkaç gün evvel, hükümetin bayana yönelik şiddet ve cinsel istismarla gayrette yeni bir devir başlatılacağı “müjdesini” verdiği basın toplantısında, muhafaza sonucu olan bayanları bile koruyamadıklarını itiraf etmiş oldular. Bakan Yanık “kadın cinayetlerinde bayanların yalnızca yüzde 8’i müdafaa önlemi aldırmıştı, 92’sinin bu biçimde bir talebi yok” dedi. AKP için bayan cinayetleri açık ki başa bela sayılardan öteki birşey söz etmiyor. ötürüsıyla seçim devrine giriliyor olsa bile bugün bulundukları noktadan geriye adım atmayacaklardır. Tertip muhalefeti ise İstanbul Kontratı gündemi şimdilik popülist bir telaffuz seviyesinde ajandasında bulunduruyor.
Tam da burada bir soru daha yöneltmek isteriz… Sözleşme’den çıkma sonucu Millet İttifakı’nın ortaklarından biri olan Saadet Partisi tarafınca kendi muvaffakiyetleri olarak sunuldu, bu sürecin mimarı oldukları söylemiş olduler. CHP ve İYİP bir yandan AKP’nin adımına reaksiyon gösterirken başka yandan da ittifak ortağı güya bu açıklamaları yapmamış üzere davrandı. Bu tavrı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Saadet Partisi aile kavramı ortadan kaldıracağı ve sapkınlığa yasallık kazandıracağı savıyla İstanbul Sözleşmesi’yle daha birinci günden beri kavgalıydı. Bu sebeple Türkiye’nin mukaveleden çekilmesinin mimarı olduklarını söylemeleri ve bu adımı coşkuyla karşılamaları hiç de şaşırtan değil. CHP ve İYİP’in ittifak ortağının bu tavrına karşı sessiz kalması da o denli. Zira sözkonusu ittifakın başından beri AKP “karşıtlığı” haricinde, bugün ülkenin aktüel ve hayati problemlerine karşı ortak bir kelam, tavır ve hareket içerisinde olduklarını görmedik. Hâl bu biçimdeyken, AKP’li senelerda beslenen gericilik ve dinselleştirme ile artan bayana yönelik şiddete karşı, Millet İttifakı’nın laiklikten ve aydınlanmacılıktan yana bir hal almasını beklememek gerekir. halbuki ki bayanların “kötünün uygununa razıyız”, “AKP gitsin de daha sonrasına bakarız” edebiyatıyla kaybedecek ne bir günü, ne bir canı, ne de heba edecek yarınları var!
Bayan çabası her başlıkta olduğu üzere bu bahiste da en ileri ve en gelişkin noktayı kendine gaye olarak belirlemek zorunda. Bizim gayemiz hayatta kalmamızı sağlayacak, bayana yönelik şiddeti azaltacak yasal düzenlemelerin ötesinde bayanların saklanmaya, korunmaya gereksinim duymadığı bir ülkeyi kurmaktır. bu biçimde bir talebi hayata geçirmek için gayret eden bir iradeyi gösterebilirsek, bugün de yarın da kazanım elde etmemiz işten bile değil!
Sizin de başta dediğiniz üzere Türkiye’nin temel gündem şu anda hayat pahalılığı ve faturalar olmuş durumda. Bu süreçte Bayan Dayanışma Komiteleri de çeşitli kentlerde sokak hareketleri, toplantılar ve etkinliklere imza attı. Hayat pahalılığı ve yüksek faturaların Bayan Dayanışma Komitelerinin bu biçimdesine merkezi bir gündemi haline gelmiş olmasının bayanlara has niçinleri var mı?
Bakın geçtiğimiz günlerde, Türkiye’deki tüm KDK’lar ile hayat pahalılığı ve yüksek faturaların hayatlarını nasıl etkilediği üzerine görüş alışverişinde bulunduk. Ortaya çıkan tablo bayanların ne derece yoksullaştıklarının yanı sıra fakirleşmenin bayana yönelik şiddeti ve baskıyı ne epey arttırdığını, sıhhatlerini nasıl bozduğunu gösteriyordu.
Konutta çocuklarının ısınmasını sağlamak için eski eşya ve kıyafet yakan, yalnızca büyüme çağındaki çocukları için süt ve yumurta alan annelerin olduğunu gördük mesela. daha sonra çocukları okula, kocası işe gittikten daha sonra konutta soğukta oturan, buna karşın yüksek elektrik ve doğalgaz faturaları niçiniyle kocası tarafınca müsriflikle suçlanan, şiddet bakılırsan, meskenden kovulan bayanlar var. Ya da pahalılık niçiniyle hijyenik ped alamayan, doğum denetim biçimlerine ulaşmayan bayanlar. Emekli olduğu biçimde çalışmaya başlayan ve sıhhati bozulan bayanlar, ailelerine yük olmamak için taciz ve istismar korkusuna karşın geç saatlere kadar çalışmak zorunda kalan üniversite öğrencileri var. İşte bu yüzden olsa gerek, mahallelerde örgütlenen fatura itirazlarına bayanların ne derece hayli sahip çıktıklarına, aksiyonlarda en önde ne kadar öfkeli ve içten haykırdıklarına şahit oluyoruz.
Fakirleşme bayan uğraşının şu andaki kıymetli gündemlerinden biri hakikaten de. Bu tabloya karşı sizin bir hareket planınız var mı?
Bayan Dayanışma Komiteleri olarak hakkımız olanı ivedilikle talep etmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Her fırsatta, her buluşma ve çalışmamızda, temel insani gereksinimlerin devlet tarafınca karşılanması gerektiğini söylüyoruz. Güç bölümündeki özelleştirmelerin bir kararı olarak karşımıza çıkan fahiş, ödenemeyecek kadar yüksek faturalar hepimizi maddi ve manevi kasvetlere soktu. Bu yüzden karşılığı ödenmeksizin, çabucak artık, güç kesiminde devletleştirme diyoruz.
Bayanlar için devletleştirme yalnızca güç bölümü değil, öteki bir fazlaca başlıkta da fazlaca değerli ve hatta yaşamsal. Kamusal ve fiyatsız kreş hakkını, yaşlı bakım konutu hakkını düşünün, HPV aşısı hakkını, kürtaja fiyatsız erişim hakkını daha sonra. Bu kadarcık şey bile bayanların hayatını ne epeyce kolaylaştıracaktır düşünün. Fakat biz bugün, yani bu soğuk kış aylarında güç dalında çabucak devletleştirme diyoruz. Zira elektrik ve doğalgaz olmadan ne beslenmek, ne ısınmak, ne de haberleşmek mümkün artık, eğitim ve sıhhat hizmeti almak da mümkün değil. Bu sebeple KDK’lar olarak “Hemen Devletleştirme” başlığında başlatılan imza kampanyasını hayli önemsiyoruz. Bu sürecin örgütlenmesinde kapı kapı mesken taramalarına katılıyor, pazar yerleri ve kent merkezlerinde bu haklı talebi yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. 8 Mart’ta da “Soygun ve sömürü tertibine karşı bayanlar ayakta! Geliyoruz zincirleri kıra kıra!” sloganı ile hazırlanıyor ve davet yapıyoruz.
Bayan Dayanışma Komiteleri yola çıkalı 1,5 yıl oluyor. Bu süreyi, bu mühlet ortasında atılan adımları nasıl değerlendiriyorsunuz? İsminde dayanışma vurgusu da yer alan KDK’lar yola çıktığından beri nasıl bir çalışmalar ördü, amaçlarınızın neresindesiniz?
Bayan Dayanışma Komiteleri (KDK), 2020 yılının Eylül ayında yola çıktı. Bayana yönelik şiddete, hanımın her alanda ucuz emek gücü olarak sömürülmesine, gericiliğin her türlü baskısına karşı dayanışma, örgütlülük ve geleceğe sahip çıkma gayelerini önüne koydu. Mahallelerden işyerleri ve yerleşkelere kadar bayanların olduğu her alanda KDK’lar kurulmaya başlandı. Kuruluşundan bugüne kadar geçen bu bir buçuk yılda birfazlaca başlıkta dayanışma örgütlendi. Pandeminin birinci aylarında mahallelilere maske dikti, İzmir zelzelesi daha sonrası yemek ve giysi dayanışması örgütledi, şiddet bakılırsan bayanlara hukuksal ve ruhsal takviye sundu, bayanların yeni bir hayat kurmasına yardım etti. Bu tıp dayanışmalara bayanları yakından ilgilendiren gündemlerde hareketlerin örgütlenmesini, gece yarısı kararnamelerine karşı “Kadınların Kararlarını” tartıştıran toplantılar düzenlemesini, HPV aşısı fiyatsız olsun uğraşını de eklemek gerekir.
Bugün Türkiye’nin biroldukca vilayetinde sayısı 100’ü aşan Bayan Dayanışma Komiteleri, son aylardaki hayat pahalılığına karşı mahallelerde çorba, süt, hijyenik ped, kışlık kıyafet, okul gereci vb. bir epeyce gereksinime yönelik dayanışmayı örgütlemeye devam ediyor. Bu açıdan KDK’lar yola çıkarken önüne koyduğu gayelerde azımsanmayacak bir yol kat etti diyebiliriz. Fakat bizim için bu kâfi değil. Bugün bu dayanışmalar örgütlü bir beraberlik yardımıyla, onun eseri olarak ortaya çıkıyor. Bu örgütlü bir ortaya gelişlerin yarın bayanların eşit ve özgür olduğu bir ülkenin kurulmasında ne kadar bedelli olduğunu biliyoruz, bu açıdan hayli heyecanlıyız.
Son olarak Türkiye bir daha kritik sayılabilecek bir periyoda giriyor, ülkede seçimler, dünyada savaş konuşuluyor. AKP iktidarı neredeyse tüm dönemeçlerde öne çıkan bayanların uğraşının bu süreçteki rolüne, özelde ise Bayan Dayanışma Komiteleri’nin amaçlarına ait neler söylersiniz?
Bayanlar yalnızca AKP Türkiye’sinde değil, dünyada bir hayli değerli tarihî dönemeçte öne çıkmışlar. Ekmek hengamesinde da, barış çabasında de hareketleri pek kıymetli olmuş. Ülkemizde ise haklar ve özgürlükler gayretinde en kıymetli dinamikti son senelerda bayanlar. AKP hükümeti, laiklikle olan hengamesini cumhuriyetin bayanlar için kazanımları üzerinden yapmaya çalıştı. Birçok vakit püskürtüldü bayan düşmanı bu ataklar, ancak kimi vakit de kimi haklarımız törpülendi, elimizden alındı. Bugün bir nafaka düzenlemesi bekletiliyor mesela AKP’nin yargı paketinde. Bu düzenlemelerde aslında 1926 Uygar Kanunu’ndan kurtulmaya çalışan AKP’nin hedefi siyasal islamı Türkiye toplumuna her alanda dayatmak. Gördüğünüz üzere bayanların gayretinde laiklik ve aydınlanma uğraşı yeniliğini hiç yitirmiyor ülkemizde.
Bayan Dayanışma Komiteleri eşitsizlikleri, savaşı, karanlığı bu nizamın yarattığını, fakat sınıflar ortadan kalkarsa kalıcı barışın ve eşitliğin sağlanacağını biliyor. Bu niçinle bugün tarihi kazanımlarımıza sahip çıkarken ya da yeni kazanımlar için gayret ederken, bu nizamı değiştirme amacından de vazgeçmiyoruz. Bugün gündelik hayatlarımızdaki zorluklara karşı bir arada ördüğümüz dayanışma, yarın değişik bir dünyanın, eşit ve aydınlık yarınların kurulmasında değerli olacak. Tüm bu karanlığa karşın bizler umutluyuz, zira beraberyiz ve bu beraberliğin neleri değiştirebileceğine her gün tanıklık ediyoruz.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Bugün Bayan Dayanışma Komiteleri ismine Gizem Batı Ayaz ile bir söyleşi gerçekleştirildi. Türkiye Komünist Partisi’nin sitesinde yayımlanan söyleşinin tamamı şöyleki:
Bayanlar bu yıl 8 Mart’ı nasıl karşılıyor, buradan başlayalım isterseniz?
Sanırım kelama şöyleki başlamak lazım: İşçilerin bugün gündeminde ne var ise, ülkede neler yaşanıyorsa bayanların da gündeminde tıpkı şeyler var. Geçtiğimiz yıl yaşantımızı en epeyce etkileyen gündem olan pandeminin yerini bu yıl hayat pahalılığı ve fahiş faturalar aldı. Artan yoksulluk emeğiyle geçinmeye çalışan milyonların belini bükmüş durumda. Besin, elektrik, doğalgaz üzere temel insani muhtaçlık kalemlerine gelen artırımlara yetişilemiyor. Yükselen döviz kurları ve enflasyon karşısında fiyatlar güzelce eridi, durum bu biçimdeyken yeni yıla girilmesiyle birlikte herkes maaş artırımlarının ne kadar olacağına odaklandı. Biroldukca işyerinde açıklanan fiyat artışları, TÜİK’in çarşı pazarla hiç uyuşmayan enflasyon sayılarının bile altında kaldı. “Kimsenin sesi çıkmıyor, yaprak kıpırdamıyor, bu hayat pahalılığı ile nasıl yaşamaya devam edilecek” derken birkaç haftadır art geriye bir epeyce personel direnişine şahit olduk. Kurye, kargo, metal, inşaat, sıhhat, dokumacılık üzere kesimlerde çalışanlar birbiri peşi sıra ayağa kalktı: Trendyol, Yemek Sepeti, Farplas, Migros personelleri ve bayan emekçilere daha düşük oranlarda yapılan fiyat artırımı daha sonrası direnişe geçen Alpin Çorap çalışanları bunlardan yalnızca birkaçı.
Bu nizamın en çok sömürdüğü bayanlar, emeğine ömrün her alanında gereksinim duyulan lakin yoksulluğu ve hayat hengamesini da en şiddetli yaşayanlardan. Hâl bu biçimdeyken direnişlerde en ön saflarda bayanları görmemiz hiç şaşırtan değil. Farplas’ta sendikal hakları için çaba eden, gece yarısı fabrikanın çatısına çıkarak iş yerini terketmeyen emekçilerin birden fazla bayandı. bir daha Migros direnişinde amirlerinin tacizlerine ve sefalet fiyatına karşı bayanlar en ön safta cesurca direndiler ve kazandılar.
özetlemek gerekirsesı bayanlar, bu yıl 8 Mart’a kendilerine dayatılan eşitsizliklere ve yoksulluğa karşı ayağa kalkarak giriyor. İş yerlerinde fiyat artırımı için, mahallede fahiş faturalara karşı çabucak devletleştirme için, direniş ve aksiyonlarda ön saflarda yer alıyor. Tıpkı bundan 105 yıl evvel Rusya’da ekmek ve barış talebiyle sokağa çıkan ve çarlık rejiminin yıkılmasında değerli rolleri olan bayanlar üzere, bugünlerine ve geleceklerine sahip çıkıyor. Şiddete ve sömürüye karşı verilen uğraş her geçen gün büyüyor, yeni tecrübeler kazanıyor. Bayanlar zincirlerini kıra kıra geliyor…
AKP iktidarının İstanbul Mukavelesi adımı geçtiğimiz yıla damga vuran adımlardan biri oldu ve sonuç olarak iktidar Sözleşme’den çıktı. Sizce buraya bir geri dönüş mümkün mü?
Biz İstanbul Mukavelesi gündeminde mukavelenin hangi şartlarda ve niye imzalandığına da işaret ettik birçok vakit. yıllardır süregiden bayana yönelik şiddetle uğraşın tesirini, kontratın kendisinin ve milletlerarası taraflarının ortaya çıkmasında olağan olarak en başa yazmalı. Lakin ülkemiz açısından AKP’nin İstanbul Sözleşmesi’ni imzalaması, üstelik de birinci imzacılarından biri olmasının niçinlerini ayrıyeten ele almalıyız. Bunlardan biri AKP’nin bilhassa memleketler arası arenada kendini parlatma eforu, başkası ise bununla bağlı olarak AKP’nin iç siyasette iktidarını sürdürecek hareketler yapma gereksinimi idi. Birebir muhtaçlık AKP mukaveleden çekilirken de belirleyici oldu. Yani geçen yıl AKP iktidarını güçlendirmek hedefiyle, Millet İttifakında bir kırılma yaratmak ve gerici tabanını konsolide etmek istedi. Bu niçinle de gerici karakteri ile çok uyumlu bu bayan düşmanı adımı atmaktan çekinmedi. Üstelik daha birkaç gün evvel, hükümetin bayana yönelik şiddet ve cinsel istismarla gayrette yeni bir devir başlatılacağı “müjdesini” verdiği basın toplantısında, muhafaza sonucu olan bayanları bile koruyamadıklarını itiraf etmiş oldular. Bakan Yanık “kadın cinayetlerinde bayanların yalnızca yüzde 8’i müdafaa önlemi aldırmıştı, 92’sinin bu biçimde bir talebi yok” dedi. AKP için bayan cinayetleri açık ki başa bela sayılardan öteki birşey söz etmiyor. ötürüsıyla seçim devrine giriliyor olsa bile bugün bulundukları noktadan geriye adım atmayacaklardır. Tertip muhalefeti ise İstanbul Kontratı gündemi şimdilik popülist bir telaffuz seviyesinde ajandasında bulunduruyor.
Tam da burada bir soru daha yöneltmek isteriz… Sözleşme’den çıkma sonucu Millet İttifakı’nın ortaklarından biri olan Saadet Partisi tarafınca kendi muvaffakiyetleri olarak sunuldu, bu sürecin mimarı oldukları söylemiş olduler. CHP ve İYİP bir yandan AKP’nin adımına reaksiyon gösterirken başka yandan da ittifak ortağı güya bu açıklamaları yapmamış üzere davrandı. Bu tavrı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Saadet Partisi aile kavramı ortadan kaldıracağı ve sapkınlığa yasallık kazandıracağı savıyla İstanbul Sözleşmesi’yle daha birinci günden beri kavgalıydı. Bu sebeple Türkiye’nin mukaveleden çekilmesinin mimarı olduklarını söylemeleri ve bu adımı coşkuyla karşılamaları hiç de şaşırtan değil. CHP ve İYİP’in ittifak ortağının bu tavrına karşı sessiz kalması da o denli. Zira sözkonusu ittifakın başından beri AKP “karşıtlığı” haricinde, bugün ülkenin aktüel ve hayati problemlerine karşı ortak bir kelam, tavır ve hareket içerisinde olduklarını görmedik. Hâl bu biçimdeyken, AKP’li senelerda beslenen gericilik ve dinselleştirme ile artan bayana yönelik şiddete karşı, Millet İttifakı’nın laiklikten ve aydınlanmacılıktan yana bir hal almasını beklememek gerekir. halbuki ki bayanların “kötünün uygununa razıyız”, “AKP gitsin de daha sonrasına bakarız” edebiyatıyla kaybedecek ne bir günü, ne bir canı, ne de heba edecek yarınları var!
Bayan çabası her başlıkta olduğu üzere bu bahiste da en ileri ve en gelişkin noktayı kendine gaye olarak belirlemek zorunda. Bizim gayemiz hayatta kalmamızı sağlayacak, bayana yönelik şiddeti azaltacak yasal düzenlemelerin ötesinde bayanların saklanmaya, korunmaya gereksinim duymadığı bir ülkeyi kurmaktır. bu biçimde bir talebi hayata geçirmek için gayret eden bir iradeyi gösterebilirsek, bugün de yarın da kazanım elde etmemiz işten bile değil!
Sizin de başta dediğiniz üzere Türkiye’nin temel gündem şu anda hayat pahalılığı ve faturalar olmuş durumda. Bu süreçte Bayan Dayanışma Komiteleri de çeşitli kentlerde sokak hareketleri, toplantılar ve etkinliklere imza attı. Hayat pahalılığı ve yüksek faturaların Bayan Dayanışma Komitelerinin bu biçimdesine merkezi bir gündemi haline gelmiş olmasının bayanlara has niçinleri var mı?
Bakın geçtiğimiz günlerde, Türkiye’deki tüm KDK’lar ile hayat pahalılığı ve yüksek faturaların hayatlarını nasıl etkilediği üzerine görüş alışverişinde bulunduk. Ortaya çıkan tablo bayanların ne derece yoksullaştıklarının yanı sıra fakirleşmenin bayana yönelik şiddeti ve baskıyı ne epey arttırdığını, sıhhatlerini nasıl bozduğunu gösteriyordu.
Konutta çocuklarının ısınmasını sağlamak için eski eşya ve kıyafet yakan, yalnızca büyüme çağındaki çocukları için süt ve yumurta alan annelerin olduğunu gördük mesela. daha sonra çocukları okula, kocası işe gittikten daha sonra konutta soğukta oturan, buna karşın yüksek elektrik ve doğalgaz faturaları niçiniyle kocası tarafınca müsriflikle suçlanan, şiddet bakılırsan, meskenden kovulan bayanlar var. Ya da pahalılık niçiniyle hijyenik ped alamayan, doğum denetim biçimlerine ulaşmayan bayanlar. Emekli olduğu biçimde çalışmaya başlayan ve sıhhati bozulan bayanlar, ailelerine yük olmamak için taciz ve istismar korkusuna karşın geç saatlere kadar çalışmak zorunda kalan üniversite öğrencileri var. İşte bu yüzden olsa gerek, mahallelerde örgütlenen fatura itirazlarına bayanların ne derece hayli sahip çıktıklarına, aksiyonlarda en önde ne kadar öfkeli ve içten haykırdıklarına şahit oluyoruz.
Fakirleşme bayan uğraşının şu andaki kıymetli gündemlerinden biri hakikaten de. Bu tabloya karşı sizin bir hareket planınız var mı?
Bayan Dayanışma Komiteleri olarak hakkımız olanı ivedilikle talep etmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Her fırsatta, her buluşma ve çalışmamızda, temel insani gereksinimlerin devlet tarafınca karşılanması gerektiğini söylüyoruz. Güç bölümündeki özelleştirmelerin bir kararı olarak karşımıza çıkan fahiş, ödenemeyecek kadar yüksek faturalar hepimizi maddi ve manevi kasvetlere soktu. Bu yüzden karşılığı ödenmeksizin, çabucak artık, güç kesiminde devletleştirme diyoruz.
Bayanlar için devletleştirme yalnızca güç bölümü değil, öteki bir fazlaca başlıkta da fazlaca değerli ve hatta yaşamsal. Kamusal ve fiyatsız kreş hakkını, yaşlı bakım konutu hakkını düşünün, HPV aşısı hakkını, kürtaja fiyatsız erişim hakkını daha sonra. Bu kadarcık şey bile bayanların hayatını ne epeyce kolaylaştıracaktır düşünün. Fakat biz bugün, yani bu soğuk kış aylarında güç dalında çabucak devletleştirme diyoruz. Zira elektrik ve doğalgaz olmadan ne beslenmek, ne ısınmak, ne de haberleşmek mümkün artık, eğitim ve sıhhat hizmeti almak da mümkün değil. Bu sebeple KDK’lar olarak “Hemen Devletleştirme” başlığında başlatılan imza kampanyasını hayli önemsiyoruz. Bu sürecin örgütlenmesinde kapı kapı mesken taramalarına katılıyor, pazar yerleri ve kent merkezlerinde bu haklı talebi yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. 8 Mart’ta da “Soygun ve sömürü tertibine karşı bayanlar ayakta! Geliyoruz zincirleri kıra kıra!” sloganı ile hazırlanıyor ve davet yapıyoruz.
Bayan Dayanışma Komiteleri yola çıkalı 1,5 yıl oluyor. Bu süreyi, bu mühlet ortasında atılan adımları nasıl değerlendiriyorsunuz? İsminde dayanışma vurgusu da yer alan KDK’lar yola çıktığından beri nasıl bir çalışmalar ördü, amaçlarınızın neresindesiniz?
Bayan Dayanışma Komiteleri (KDK), 2020 yılının Eylül ayında yola çıktı. Bayana yönelik şiddete, hanımın her alanda ucuz emek gücü olarak sömürülmesine, gericiliğin her türlü baskısına karşı dayanışma, örgütlülük ve geleceğe sahip çıkma gayelerini önüne koydu. Mahallelerden işyerleri ve yerleşkelere kadar bayanların olduğu her alanda KDK’lar kurulmaya başlandı. Kuruluşundan bugüne kadar geçen bu bir buçuk yılda birfazlaca başlıkta dayanışma örgütlendi. Pandeminin birinci aylarında mahallelilere maske dikti, İzmir zelzelesi daha sonrası yemek ve giysi dayanışması örgütledi, şiddet bakılırsan bayanlara hukuksal ve ruhsal takviye sundu, bayanların yeni bir hayat kurmasına yardım etti. Bu tıp dayanışmalara bayanları yakından ilgilendiren gündemlerde hareketlerin örgütlenmesini, gece yarısı kararnamelerine karşı “Kadınların Kararlarını” tartıştıran toplantılar düzenlemesini, HPV aşısı fiyatsız olsun uğraşını de eklemek gerekir.
Bugün Türkiye’nin biroldukca vilayetinde sayısı 100’ü aşan Bayan Dayanışma Komiteleri, son aylardaki hayat pahalılığına karşı mahallelerde çorba, süt, hijyenik ped, kışlık kıyafet, okul gereci vb. bir epeyce gereksinime yönelik dayanışmayı örgütlemeye devam ediyor. Bu açıdan KDK’lar yola çıkarken önüne koyduğu gayelerde azımsanmayacak bir yol kat etti diyebiliriz. Fakat bizim için bu kâfi değil. Bugün bu dayanışmalar örgütlü bir beraberlik yardımıyla, onun eseri olarak ortaya çıkıyor. Bu örgütlü bir ortaya gelişlerin yarın bayanların eşit ve özgür olduğu bir ülkenin kurulmasında ne kadar bedelli olduğunu biliyoruz, bu açıdan hayli heyecanlıyız.
Son olarak Türkiye bir daha kritik sayılabilecek bir periyoda giriyor, ülkede seçimler, dünyada savaş konuşuluyor. AKP iktidarı neredeyse tüm dönemeçlerde öne çıkan bayanların uğraşının bu süreçteki rolüne, özelde ise Bayan Dayanışma Komiteleri’nin amaçlarına ait neler söylersiniz?
Bayanlar yalnızca AKP Türkiye’sinde değil, dünyada bir hayli değerli tarihî dönemeçte öne çıkmışlar. Ekmek hengamesinde da, barış çabasında de hareketleri pek kıymetli olmuş. Ülkemizde ise haklar ve özgürlükler gayretinde en kıymetli dinamikti son senelerda bayanlar. AKP hükümeti, laiklikle olan hengamesini cumhuriyetin bayanlar için kazanımları üzerinden yapmaya çalıştı. Birçok vakit püskürtüldü bayan düşmanı bu ataklar, ancak kimi vakit de kimi haklarımız törpülendi, elimizden alındı. Bugün bir nafaka düzenlemesi bekletiliyor mesela AKP’nin yargı paketinde. Bu düzenlemelerde aslında 1926 Uygar Kanunu’ndan kurtulmaya çalışan AKP’nin hedefi siyasal islamı Türkiye toplumuna her alanda dayatmak. Gördüğünüz üzere bayanların gayretinde laiklik ve aydınlanma uğraşı yeniliğini hiç yitirmiyor ülkemizde.
Bayan Dayanışma Komiteleri eşitsizlikleri, savaşı, karanlığı bu nizamın yarattığını, fakat sınıflar ortadan kalkarsa kalıcı barışın ve eşitliğin sağlanacağını biliyor. Bu niçinle bugün tarihi kazanımlarımıza sahip çıkarken ya da yeni kazanımlar için gayret ederken, bu nizamı değiştirme amacından de vazgeçmiyoruz. Bugün gündelik hayatlarımızdaki zorluklara karşı bir arada ördüğümüz dayanışma, yarın değişik bir dünyanın, eşit ve aydınlık yarınların kurulmasında değerli olacak. Tüm bu karanlığa karşın bizler umutluyuz, zira beraberyiz ve bu beraberliğin neleri değiştirebileceğine her gün tanıklık ediyoruz.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı