Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Üner Kayabaş, Merkezi Araştırma Laboratuvarı’nda yaptığı açıklamada, koronavirüs ailesinin yaklaşık 50 yıldır insanları etkilediğinin bilindiğini söylemiş oldu.
SARS-CoV2’nin (Covid-19) bu ailenin yedinci üyesi olduğunu, birinci dördünün ise nezleyle kendini gösterdiğini belirten Kayabaş, Covid-19’un ölümlere yol açtığını ve ağır hastalık tablosu ortaya çıkardığını anlattı.
Kayabaş, Covid-19’u genç ve hiç bir kronik hastalığı olmayan adamların bayanlardan daha ağır geçirdiğini gözlemlediklerini aktararak, hazırladıkları projede bunun karşılığını aradıklarını lisana getirdi. Projede, literatürdeki erkek ve bayanlar içindeki bağışıklık sistemini yönlendiren farklılıkların üzerine gittiklerini söz eden Kayabaş şunları söylemiş oldu:
“Herhangi bir hastalığı olmayan 18-50 yaş içindeki Covid-19’u geçiren bayan ve erkek hastaları bu çalışmaya dahil ettik. Sonuçta birinci kere bizim çalışmamızla ortaya konan kimi genlerde mutasyonlar tespit ettik. Bunlardan 15’i birinci kez tespit edilen mutasyondu. Bu mutasyonlar, birinci kere Türkiye’den Dünya Gen Bankası’na bildirildi. Bundan daha sonra bütün bilim insanlarınca, araştırdığımız 6 genden biri olan ‘ACE2 geninin şu bölgesindeki şu kod bir mutasyondur ve bu mutasyon birinci sefer Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin projesiyle tespit edilmiştir’ denilecek“.
Kayabaş, 6 bayan ve 21 erkek hastanın yer aldığı projenin yeni çalışmalara ışık tutması açısından değerli olduğunu vurgulayarak, çalışmanın makalesinin Erciyes Medical Journal’de yayımlandığını belirtti.
29 MUTASYONUN 15’İ TÜRKİYE’DE TEST EDİLDİ
Proje yürütücüsü ve Tıbbi Biyoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Dilara Fatma Akın ise projede Erciyes Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesi’nden takviye aldıklarını bildirdi.
Projede kronik hastalığı bulunan ve sağlıklı olan iki küme üzerinde çalıştıklarına tabir eden Akın; “Kadınlar erkeklere nazaran virüs kaynaklı hastalıklara karşı daha kuvvetlilerdir, bu aslına bakarsan bilinen bir şey. Biz de bunun sanki genom açısından tesiri nasıl diye baktık. Bayanların koromozom yapısı iki X, adamlarınki ise X ve Y’den oluşuyor. X kromozomu üzerinde bulunan bağışıklık proteini ismi verdiğimiz proteinler var. Bayanlarda iki X olmasından dolayı bilhassa viral hastalıklara karşı daha kuvvetli olmaları niçini. Ancak erkeklerde X kromozomun sayısı bir olmasından dolayı bir dezavantaj getiriyordu” sözlerini kullandı.
“Bu 6 gen, bilhassa SARS CoV2’nin insan bedenine girmesini sağlayan ACE2 reseptörü, bir daha bizim bağışık proteinlerimiz olan TLR8, TLR7 ismini verdiğimiz değerli immün bağışıklık sistemi proteinleriydi. 6 gende 29 mutasyon dediğimiz, yani genin yapısını bozan değişimler bulduk.
29 mutasyonun 15’i birinci kere Türkiye’de bizim çalışmamızla test edildi. Bu 15 değişimden 6’sı ‘mas pozitif’ ismi verdiğimiz yani sitokin fırtınasına giren erkeklerde mutasyon olduğunu gördük ve bunlarla ilgili bayanlarda rastgele bir değişiklik yoktu fakat erkeklerde defekt olduğu kararına vardık. bir daha tıpkı genlerde bayanlar X kromozomunun fazla olmasından dolayı, ölçü olarak daha fazla bağışıklık proteinine sahiplerken, erkeklerde bir dezavantaj olduğunu gördük. Bu da bayanların Covid’e karşı daha kuvvetli savaşmasını ve tahminen de ağır seyreden covid semptomlarından sağlıklı kurtulmalarını sağladı.”
SARS-CoV2’nin (Covid-19) bu ailenin yedinci üyesi olduğunu, birinci dördünün ise nezleyle kendini gösterdiğini belirten Kayabaş, Covid-19’un ölümlere yol açtığını ve ağır hastalık tablosu ortaya çıkardığını anlattı.
Kayabaş, Covid-19’u genç ve hiç bir kronik hastalığı olmayan adamların bayanlardan daha ağır geçirdiğini gözlemlediklerini aktararak, hazırladıkları projede bunun karşılığını aradıklarını lisana getirdi. Projede, literatürdeki erkek ve bayanlar içindeki bağışıklık sistemini yönlendiren farklılıkların üzerine gittiklerini söz eden Kayabaş şunları söylemiş oldu:
“Herhangi bir hastalığı olmayan 18-50 yaş içindeki Covid-19’u geçiren bayan ve erkek hastaları bu çalışmaya dahil ettik. Sonuçta birinci kere bizim çalışmamızla ortaya konan kimi genlerde mutasyonlar tespit ettik. Bunlardan 15’i birinci kez tespit edilen mutasyondu. Bu mutasyonlar, birinci kere Türkiye’den Dünya Gen Bankası’na bildirildi. Bundan daha sonra bütün bilim insanlarınca, araştırdığımız 6 genden biri olan ‘ACE2 geninin şu bölgesindeki şu kod bir mutasyondur ve bu mutasyon birinci sefer Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin projesiyle tespit edilmiştir’ denilecek“.
Kayabaş, 6 bayan ve 21 erkek hastanın yer aldığı projenin yeni çalışmalara ışık tutması açısından değerli olduğunu vurgulayarak, çalışmanın makalesinin Erciyes Medical Journal’de yayımlandığını belirtti.
29 MUTASYONUN 15’İ TÜRKİYE’DE TEST EDİLDİ
Proje yürütücüsü ve Tıbbi Biyoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Dilara Fatma Akın ise projede Erciyes Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesi’nden takviye aldıklarını bildirdi.
Projede kronik hastalığı bulunan ve sağlıklı olan iki küme üzerinde çalıştıklarına tabir eden Akın; “Kadınlar erkeklere nazaran virüs kaynaklı hastalıklara karşı daha kuvvetlilerdir, bu aslına bakarsan bilinen bir şey. Biz de bunun sanki genom açısından tesiri nasıl diye baktık. Bayanların koromozom yapısı iki X, adamlarınki ise X ve Y’den oluşuyor. X kromozomu üzerinde bulunan bağışıklık proteini ismi verdiğimiz proteinler var. Bayanlarda iki X olmasından dolayı bilhassa viral hastalıklara karşı daha kuvvetli olmaları niçini. Ancak erkeklerde X kromozomun sayısı bir olmasından dolayı bir dezavantaj getiriyordu” sözlerini kullandı.
“Bu 6 gen, bilhassa SARS CoV2’nin insan bedenine girmesini sağlayan ACE2 reseptörü, bir daha bizim bağışık proteinlerimiz olan TLR8, TLR7 ismini verdiğimiz değerli immün bağışıklık sistemi proteinleriydi. 6 gende 29 mutasyon dediğimiz, yani genin yapısını bozan değişimler bulduk.
29 mutasyonun 15’i birinci kere Türkiye’de bizim çalışmamızla test edildi. Bu 15 değişimden 6’sı ‘mas pozitif’ ismi verdiğimiz yani sitokin fırtınasına giren erkeklerde mutasyon olduğunu gördük ve bunlarla ilgili bayanlarda rastgele bir değişiklik yoktu fakat erkeklerde defekt olduğu kararına vardık. bir daha tıpkı genlerde bayanlar X kromozomunun fazla olmasından dolayı, ölçü olarak daha fazla bağışıklık proteinine sahiplerken, erkeklerde bir dezavantaj olduğunu gördük. Bu da bayanların Covid’e karşı daha kuvvetli savaşmasını ve tahminen de ağır seyreden covid semptomlarından sağlıklı kurtulmalarını sağladı.”