İlişkilerde bireylerin bilhassa planlanmamış ayrılıklar daha sonrası birinci saniyelerde yaşananlara mana verememe ve inkâr yoluna gidebildiğini belirten uzmanlar, ayrılık daha sonrasında beyindeki dopamin, serotonin ve oksitosin istikrarının bozulduğunu tabir ediyor. Ayrılık daha sonrasında şahısların depresif ve dertli bir ruh haline dönüştüğünü vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, bireylerin ayrıldıkları partnerlerinin toplumsal medya hesaplarına takılı kalıp partnerle gidilen yerlere hayli sık giderek beynin ödül merkezini yavaşça de olsa uyaracak davranışlarda bulunduklarına dikkat çekiyor. Ayrılığın tehdit olarak görülmemesi gerektiğini kaydeden Demir, arkadaşlarla eğlenceli planlar yapmayı, tatile gitmeyi, aile ile vakit geçirmeyi, evvelce yapıldığında zevk veren etkinliklere bir daha vakit ayırmayı ve spor yapmayı tavsiye ediyor.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, bağlardaki ayrılıkların bireylerin beyinlerindeki kimyasallarda ve davranışlarda niye olduğu tesirlere değinerek değerli tavsiyelerde bulundu.
Ayrılık daha sonrası birinci reaksiyon ‘inkâr’ oluyor
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, bağlantıdaki kayıp karşısında birinci saniyelerde yaşanılana mana verememe ve inkâr etme yoluna gidilebildiğini söylemiş oldu ve kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Planlanmamış bir ayrılık sürecinde bu fazlaca daha fazla görülür. Bağın bittiği kabullenilemez. Bu evrede partneri arama isteği, kızgınlık, öfke, bir daha bir ortaya gelmeye dair beklenti ya da tekrar bu biçimde bir bağ kuramayacağım korkusu başlayabilir. Ayrılığın kabullenme kademesinde ise kişinin kendini ya da partneri suçlaması, keder ve günlük fonksiyonellikte düşüş üzere tablolar karşımıza çıkabilir. Zorlayıcı hisler sebebiyle “zaman durdu sanki” denilen bir periyoda girilebilir. Yaşanılan ağır hisler sebebiyle beynimiz daha fazla detay hatırlar ve olayın uzun sürdüğü, ortasında bulunduğumuz vaktin geçmediği algısına kapılabiliriz. Bu kademede unutmamamız gereken en kıymetli nokta vaktin durmadığı ve bu sürecin geçeceğidir. bir daha hayata dönme evresinde ise bağlantının kaybına yönelik zorlayıcı hisler azalır, olağan yaşantıya geri dönüş başlar.”
Oksitosin ayrılık daha sonrası süreci zorlaştırıyor
Romantik bağlantı sırasında beyinde oksitosin olarak isimlendirilen bağlanma hormonunun salgılandığını belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Özellikle uzun vadeli bir bağlantıdan çıkıldıysa oksitosin süreci biraz daha güç hale getirir. Bireyin ayrıldığı bireye olan bağlılığı, oksitosinin bir süre daha varlığını sürdürmesi niçiniyle çabucak ortadan kalkmaz. Bu sebeple ayrılık yaşanan kişi ile birebir ortamda bulunmak bu süreci uzatacağı için yapılmaması gerekenler listesine eklenebilir” dedi.
Ayrılıkta beyindeki kimyasal istikrarı bozuluyor
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, bilhassa ayrılık daha sonrasında beyindeki dopamin, serotonin ve oksitosin istikrarının bozulduğuna dikkat çekti ve kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Normalde bizi memnun eden bir alaka ortasındayken salınan bu kimyasallar bizim için ödül tesiri yaratıyor, memnunluk ve rahatlık veriyor. Lakin ayrılık gerçekleştiğinde bu kimyasalların istikrarı bozuluyor. Kişi depresif ve korkulu bir ruh haline dönüşüyor. Çabucak gerisinden yine memnun olmak, yeniden haz almak için arayışları olabilir. Bu etapta bireyler alkol-madde ya da riskli davranışlara başvurarak beyinlerinin ödül merkezlerini uyarmaya ve birebir hazzı hissetmeye, zorlayıcı hislerden kaçmaya çalışıyorlar. Bilhassa dopamin açlığında olan beyin ayrıldığı partneri ile tekrar bağlantıya geçmek için ağır bir istek duyabilir, zira ayrıldığımız kişi ile bağlantıya geçtiğimizde beyin bunu ödül olarak algılar ve dopamin salınımı gerçekleşir.”
Bu davranışlar ayrılığa alışmayı zorlaştırıyor
Kişinin ayrıldığı partnerinin toplumsal medya hesaplarına takılı kalması, ortak arkadaşlardan onun hakkında bilgi toplamaya çalışması, partnerle gidilen yerlere epey sık gitmesi üzere beynin ödül merkezini yavaşça de olsa uyaracak davranışlarda bulunabildiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Ancak bunlar ayrılığa alışma sürecini uzatacağı için bir daha yapılmaması gerekenler listesinde yer alıyor. Bunun yerine dopamini artıracak farklı yollar denenebilir. Arkadaşlarla eğlenceli planlar yapma, tatile gitme, evvelden yapıldığında zevk veren etkinliklere bir daha vakit ayırma, aile ile vakit geçirme üzere meskene kapanmak yerine programlar yapmak güzel gelecektir” diye konuştu.
Ayrılık tehdit olarak görülmemeli
Bir tehdit olarak algılanan ayrılık daha sonrası beynin ‘kaç-savaş-donakal’ sistemlerini aktive ettiğine ve bunun kararında gerilim hormonlarının arttığına dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “En sık duyduğumuz gerilim hormonu olan kortizol arttıkça, bağışıklık sistemimiz düşer, fizikî hastalıklara daha açık hale geliriz, uyku tertibi ve iştah bozulur ve en değerlisi memnunluk hormonu diye ün salmış serotonin düzeyi düşer. bu biçimde ayrılık bir tehdit olarak görülmemeli, ayrılığın tahminen de ilgide kişiyi zorlayan süreçlerin bittiği, yeni tecrübelerin kazanıldığı ve daha sağlıklı bağlara atılacak bir adım olarak düşünülmeli. Her yol ayrımı yeni bir seyahat demektir. Yeni seyahatlere yalnızca kendine güvenenler çıkabilir” dedi.
Spora başlamak yarar sağlar
Yapılan çalışmalarda ayrılık acısı yaşayan insanların beyin aktivitelerinin, fizikî acı çeken insanların beyin aktiviteleri ile emsal olduğunun görüldüğünü tabir eden Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “aynı vakitte ayrılık acısı yaşayan beyinlerin his düzenleme ve rasyonel olma alanlarının da aktive olduğu, beraberinde yaşanılan tecrübenin belleğe daha sonraki tecrübeler için yardımcı olacak kayıtlar bıraktığı görülmüş. Bu noktada bize düşen ise beynimize yeni etkinliklere başlayarak yardım etmemizdir. Hareket bunların başında gelir. Sevilen bir spora başlamak beyin kimyasının düzenlenmesine yardımcı olur” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, bağlardaki ayrılıkların bireylerin beyinlerindeki kimyasallarda ve davranışlarda niye olduğu tesirlere değinerek değerli tavsiyelerde bulundu.
Ayrılık daha sonrası birinci reaksiyon ‘inkâr’ oluyor
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, bağlantıdaki kayıp karşısında birinci saniyelerde yaşanılana mana verememe ve inkâr etme yoluna gidilebildiğini söylemiş oldu ve kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Planlanmamış bir ayrılık sürecinde bu fazlaca daha fazla görülür. Bağın bittiği kabullenilemez. Bu evrede partneri arama isteği, kızgınlık, öfke, bir daha bir ortaya gelmeye dair beklenti ya da tekrar bu biçimde bir bağ kuramayacağım korkusu başlayabilir. Ayrılığın kabullenme kademesinde ise kişinin kendini ya da partneri suçlaması, keder ve günlük fonksiyonellikte düşüş üzere tablolar karşımıza çıkabilir. Zorlayıcı hisler sebebiyle “zaman durdu sanki” denilen bir periyoda girilebilir. Yaşanılan ağır hisler sebebiyle beynimiz daha fazla detay hatırlar ve olayın uzun sürdüğü, ortasında bulunduğumuz vaktin geçmediği algısına kapılabiliriz. Bu kademede unutmamamız gereken en kıymetli nokta vaktin durmadığı ve bu sürecin geçeceğidir. bir daha hayata dönme evresinde ise bağlantının kaybına yönelik zorlayıcı hisler azalır, olağan yaşantıya geri dönüş başlar.”
Oksitosin ayrılık daha sonrası süreci zorlaştırıyor
Romantik bağlantı sırasında beyinde oksitosin olarak isimlendirilen bağlanma hormonunun salgılandığını belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Özellikle uzun vadeli bir bağlantıdan çıkıldıysa oksitosin süreci biraz daha güç hale getirir. Bireyin ayrıldığı bireye olan bağlılığı, oksitosinin bir süre daha varlığını sürdürmesi niçiniyle çabucak ortadan kalkmaz. Bu sebeple ayrılık yaşanan kişi ile birebir ortamda bulunmak bu süreci uzatacağı için yapılmaması gerekenler listesine eklenebilir” dedi.
Ayrılıkta beyindeki kimyasal istikrarı bozuluyor
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, bilhassa ayrılık daha sonrasında beyindeki dopamin, serotonin ve oksitosin istikrarının bozulduğuna dikkat çekti ve kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Normalde bizi memnun eden bir alaka ortasındayken salınan bu kimyasallar bizim için ödül tesiri yaratıyor, memnunluk ve rahatlık veriyor. Lakin ayrılık gerçekleştiğinde bu kimyasalların istikrarı bozuluyor. Kişi depresif ve korkulu bir ruh haline dönüşüyor. Çabucak gerisinden yine memnun olmak, yeniden haz almak için arayışları olabilir. Bu etapta bireyler alkol-madde ya da riskli davranışlara başvurarak beyinlerinin ödül merkezlerini uyarmaya ve birebir hazzı hissetmeye, zorlayıcı hislerden kaçmaya çalışıyorlar. Bilhassa dopamin açlığında olan beyin ayrıldığı partneri ile tekrar bağlantıya geçmek için ağır bir istek duyabilir, zira ayrıldığımız kişi ile bağlantıya geçtiğimizde beyin bunu ödül olarak algılar ve dopamin salınımı gerçekleşir.”
Bu davranışlar ayrılığa alışmayı zorlaştırıyor
Kişinin ayrıldığı partnerinin toplumsal medya hesaplarına takılı kalması, ortak arkadaşlardan onun hakkında bilgi toplamaya çalışması, partnerle gidilen yerlere epey sık gitmesi üzere beynin ödül merkezini yavaşça de olsa uyaracak davranışlarda bulunabildiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Ancak bunlar ayrılığa alışma sürecini uzatacağı için bir daha yapılmaması gerekenler listesinde yer alıyor. Bunun yerine dopamini artıracak farklı yollar denenebilir. Arkadaşlarla eğlenceli planlar yapma, tatile gitme, evvelden yapıldığında zevk veren etkinliklere bir daha vakit ayırma, aile ile vakit geçirme üzere meskene kapanmak yerine programlar yapmak güzel gelecektir” diye konuştu.
Ayrılık tehdit olarak görülmemeli
Bir tehdit olarak algılanan ayrılık daha sonrası beynin ‘kaç-savaş-donakal’ sistemlerini aktive ettiğine ve bunun kararında gerilim hormonlarının arttığına dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “En sık duyduğumuz gerilim hormonu olan kortizol arttıkça, bağışıklık sistemimiz düşer, fizikî hastalıklara daha açık hale geliriz, uyku tertibi ve iştah bozulur ve en değerlisi memnunluk hormonu diye ün salmış serotonin düzeyi düşer. bu biçimde ayrılık bir tehdit olarak görülmemeli, ayrılığın tahminen de ilgide kişiyi zorlayan süreçlerin bittiği, yeni tecrübelerin kazanıldığı ve daha sağlıklı bağlara atılacak bir adım olarak düşünülmeli. Her yol ayrımı yeni bir seyahat demektir. Yeni seyahatlere yalnızca kendine güvenenler çıkabilir” dedi.
Spora başlamak yarar sağlar
Yapılan çalışmalarda ayrılık acısı yaşayan insanların beyin aktivitelerinin, fizikî acı çeken insanların beyin aktiviteleri ile emsal olduğunun görüldüğünü tabir eden Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “aynı vakitte ayrılık acısı yaşayan beyinlerin his düzenleme ve rasyonel olma alanlarının da aktive olduğu, beraberinde yaşanılan tecrübenin belleğe daha sonraki tecrübeler için yardımcı olacak kayıtlar bıraktığı görülmüş. Bu noktada bize düşen ise beynimize yeni etkinliklere başlayarak yardım etmemizdir. Hareket bunların başında gelir. Sevilen bir spora başlamak beyin kimyasının düzenlenmesine yardımcı olur” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı