Bebeklerin baş prosedürlerinde çoğunlukla simetri bozuklukları görülebiliyor. Her ne kadar yenidoğanların baş yapısı aile büyüklerinin baş yapısına benzetilse de, biçim bozuklukları kalıtsal problemler içinde yer almıyor. Çoğunlukla doğumdan kısa bir süre daha sonra ya da birinci birkaç ayda kendini belirli eden ve bası kararı oluşan bu deformitelerin tedavisi, biçim bozukluğunun derecesine nazaran gerekli olabiliyor. Bebeğin başının gerisinde ya da yanlarda düzleşme, hatta çökme olabiliyor. Bebeklerin başındaki form bozukluğunun yeri ve şiddeti, kulakta kayma olup olmadığı ve göz aralıklarının ne kadar asimetrik olduğu üzere durumlara göre düzeltilmesine gerek olup olmadığına karar veriliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları (Pediatri) Bölümü’nden Prof. Dr. Mahmut Çivilibal, bebeklerde baş biçim bozuklukları hakkında bilgi verdi.
Bebeklerin başındaki kıkırdakların, olması gerekenden erken vakitte kapanmasıyla oluşan kafatası biçim bozukluklarına “kraniosinostoz” ismi verilmektedir. Kraniosinostoz, beynin büyümesini engelleyerek gelişim sorunlarına ve işlev kayıplarına yol açabilmektedir. Bu tablonun erken devirde fark edilerek gerekli müdahalelerin yapılması, çocuğun zihinsel gelişimi açısından büyük kıymet taşımaktadır.
Bebekler doğduklarında kafatası içerisindeki sütür ismi verilen kıkırdak yapılarda aşikâr oranda açıklık bulunmaktadır. Bebek 3’üncü ayına geldiğinde bu sütürler yavaş yavaş kapanmaya başlar ve 18’inci ayda hepsi büsbütün kapanmış olur. Bebeklerin beyni doğduklarında fizikî olarak küçüktür ve bedenle bir arada vakit içerisinde büyür. Sütürler içindeki bu esneklik beynin sağlıklı bir biçimde büyüyebilmesi için gereklidir. Kraniosinostoz durumunda bu sütürlerden kimileri erken kapanır ve beynin kapandığı bölgeye denk gelen kısmı büyüyemez, baskıya maruz kalır. Beyin, baskıya maruz kaldığı bölgenin karşı istikametine gerçek büyür ve kafatasında biçim bozuklukları oluşur.
Bebeklerde baş form bozukluğunun niçinleri
Bebeğinizin baş yapısında biçim bozukluğu olup olmadığını sıradan bir test ile ön denetimini sağlayabilirsiniz. Bebeğinizin başına üstten kuş bakışı baktığınızda simetriden uzak duruyor ise kesinlikle doktorunuza danışmalısınız. Tıbbı tarama aygıtı ile ölçülendirilerek çıkan şiddete bakılırsa bebeğinizin neye muhtaçlığı olduğu konusunda fikir alabilirsiniz. Bebeğinizin yalnızca yatıştan kaynaklı oluşan biçim bozukluklarında çocuk hekiminiz sizi takip edecektir. “12. aya kadar geçer” yahut “oturmaya başlayınca geçer” telaffuzlarının bebeğinizin form bozukluğunun şiddetine nazaran değişeceğini unutmayın. Bu durumun ayrıştırılmasının 3 boyutlu bir tıbbı tarama aygıtı ile yapılması değerlidir. Görsel olarak tabibin yaptığı ön kıymetlendirme daha sonrasında tıbbı tarama aygıtı ile şiddet tespiti yapılarak ortez kask tedavisine muhtaçlık olup olmadığına bakılır.
3 boyutlu tarama aygıtlarıyla bozukluğun şiddetine bakılıyor
hafifçe ve orta şiddetteki hal bozuklukları, bebek 6 aydan küçükse; başının sırtüstü yatarken pozisyonlanması, idmanlar ve yüzüstü aktivitelerle düzelebilir. Erken periyot yapılan tespitlerde sıklıkla pozisyonlama ile güzelleştiği görülür, fakat bu güzelleşmenin de takibi bir daha tıbbı tarama aygıtları ile ve multidisipliner yaklaşım ile yapılır. Çok şiddetteki form bozukluklarında gecikmeden kask tedavisi uygulanır.
Bazı durumlarda ebeveynlerin panik yaklaşımı ile birlikte hayli da kararı değiştirmeyen tetkikler istenebilir. Bunun sonucu verilmedilk evvel bir daha multidisipliner olarak gerekliliğinin konuşulması, bebeğin gereksiz yere ışınıma maruz kalmasının önüne geçer. Baş biçim bozuklukları sizi erken devirde endişelendirmemelidir ancak “bir şey olmaz” deyip durumu kendi haline bırakmak da gerçek bir yaklaşım değildir. Bu durumda erken periyotta tedbir almak için doktora başvurmak değerlidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Bebeklerin başındaki kıkırdakların, olması gerekenden erken vakitte kapanmasıyla oluşan kafatası biçim bozukluklarına “kraniosinostoz” ismi verilmektedir. Kraniosinostoz, beynin büyümesini engelleyerek gelişim sorunlarına ve işlev kayıplarına yol açabilmektedir. Bu tablonun erken devirde fark edilerek gerekli müdahalelerin yapılması, çocuğun zihinsel gelişimi açısından büyük kıymet taşımaktadır.
Bebekler doğduklarında kafatası içerisindeki sütür ismi verilen kıkırdak yapılarda aşikâr oranda açıklık bulunmaktadır. Bebek 3’üncü ayına geldiğinde bu sütürler yavaş yavaş kapanmaya başlar ve 18’inci ayda hepsi büsbütün kapanmış olur. Bebeklerin beyni doğduklarında fizikî olarak küçüktür ve bedenle bir arada vakit içerisinde büyür. Sütürler içindeki bu esneklik beynin sağlıklı bir biçimde büyüyebilmesi için gereklidir. Kraniosinostoz durumunda bu sütürlerden kimileri erken kapanır ve beynin kapandığı bölgeye denk gelen kısmı büyüyemez, baskıya maruz kalır. Beyin, baskıya maruz kaldığı bölgenin karşı istikametine gerçek büyür ve kafatasında biçim bozuklukları oluşur.
Bebeklerde baş form bozukluğunun niçinleri
- kimi vakit doğuştan kraniosinostoz gelişebilmektedir.
- Bebeğin anne karnındaki duruş durumu niçiniyle görülebilmektedir.
- Normal doğumda bebeğin dışarı çıkabilmesi için forseps ismi verilen özel bir aygıtın kullanılması ile oluşabilir.
- Zor doğumlarda bebeğin geliş konumuna bağlı olarak oluşabilir.
- Bebeğin küvözde kalması durumunda gelişebilmektedir.
- Boyun kaslarındaki kısalık niçiniyle oluşabilmektedir.
- Mikrosefali (küçük beyinli doğma): Küçük beyinli doğumlarda beynin büyüyememe durumu vardır. Beyin büyüyemeyince kemikleri dışa gerçek itemediğinden kafatası dışa hakikat büyümez ve kıkırdaklar devamlı hareket etmediği ve dışarı iten bir güç olmadığı için erken periyotta kaynayıp sabitleşir.
- kimi vakit çocuklar doğduğu vakit hidrosefali ismi verilen baş ortasında su artışı sorunu oluşur. Hidrosefali ameliyatlarında takılan şantın gereğinden çok su boşaltması da beynin içeri gerçek büzüşerek genişlemesini engellediğinden bir daha kafatasındaki sütürlerin erken kapanmasına niye olabilir.
- Hipertiroidi, fosfat eksikliği, mukolipidoz üzere metabolik hastalıklarda da kraniosinostoz gelişimi olmaktadır.
- Apert sendromu, crouzon sendromu üzere gen mutasyonlarında kraniosinostoz gelişimi olmaktadır.
- Pozisyonel deformasyon bunların doğuştan olmayan ve en sık görülen çeşididir. Çocuk bilhassa 3 aya kadar epeyce fazla hareket etmeyip daima birebir durumda yatırılırsa başın yastığa geldiği yer düzleşir, tam karşı istikamette alın bölgesi şişer. Bu sıkıntıyla fazlaca sık karşılaşılır. Aileler bilhassa bu hususta epey tedirgindir. Bu hastalarda baş yapısı ekseriyetle birinci 2 yıl ortasında çocuk sağa sola dönmeye, yürümeye başladıktan daha sonra, daima birebir yere bası durumu ortadan kalkınca kafatası yinedan özgün halini almaktadır.
Bebeğinizin baş yapısında biçim bozukluğu olup olmadığını sıradan bir test ile ön denetimini sağlayabilirsiniz. Bebeğinizin başına üstten kuş bakışı baktığınızda simetriden uzak duruyor ise kesinlikle doktorunuza danışmalısınız. Tıbbı tarama aygıtı ile ölçülendirilerek çıkan şiddete bakılırsa bebeğinizin neye muhtaçlığı olduğu konusunda fikir alabilirsiniz. Bebeğinizin yalnızca yatıştan kaynaklı oluşan biçim bozukluklarında çocuk hekiminiz sizi takip edecektir. “12. aya kadar geçer” yahut “oturmaya başlayınca geçer” telaffuzlarının bebeğinizin form bozukluğunun şiddetine nazaran değişeceğini unutmayın. Bu durumun ayrıştırılmasının 3 boyutlu bir tıbbı tarama aygıtı ile yapılması değerlidir. Görsel olarak tabibin yaptığı ön kıymetlendirme daha sonrasında tıbbı tarama aygıtı ile şiddet tespiti yapılarak ortez kask tedavisine muhtaçlık olup olmadığına bakılır.
3 boyutlu tarama aygıtlarıyla bozukluğun şiddetine bakılıyor
hafifçe ve orta şiddetteki hal bozuklukları, bebek 6 aydan küçükse; başının sırtüstü yatarken pozisyonlanması, idmanlar ve yüzüstü aktivitelerle düzelebilir. Erken periyot yapılan tespitlerde sıklıkla pozisyonlama ile güzelleştiği görülür, fakat bu güzelleşmenin de takibi bir daha tıbbı tarama aygıtları ile ve multidisipliner yaklaşım ile yapılır. Çok şiddetteki form bozukluklarında gecikmeden kask tedavisi uygulanır.
Bazı durumlarda ebeveynlerin panik yaklaşımı ile birlikte hayli da kararı değiştirmeyen tetkikler istenebilir. Bunun sonucu verilmedilk evvel bir daha multidisipliner olarak gerekliliğinin konuşulması, bebeğin gereksiz yere ışınıma maruz kalmasının önüne geçer. Baş biçim bozuklukları sizi erken devirde endişelendirmemelidir ancak “bir şey olmaz” deyip durumu kendi haline bırakmak da gerçek bir yaklaşım değildir. Bu durumda erken periyotta tedbir almak için doktora başvurmak değerlidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı