Okulların açılması ile birlikte çocukların taşıdıkları okul çantalarının skolyoza sebep olduğu niyeti ebeveynleri endişelendiriyor. birebir vakitte çocukların sıralarında yanlış oturmasının skolyoza niye olup olmadığı, skolyozu olan çocukların spor yapıp yapamayacağı üzere birfazlaca sorunun yanıtı merak ediliyor. Aileler çoğunlukla çocuklarında duruş bozukluğu olduğu şikayeti ile uzmanlara başvuruyor. Bilhassa ailesinde skolyoz hikayesi olan ebeveynlerin çocuklarının sırtlarını sık aralıklarla denetim etmeleri büyük kıymet taşıyor. Toplumda skolyoz ile ilgili ayrıntıların çoğunlukla yanlış ve yetersiz olduğunu belirten Memorial Ankara Hastanesi Omurga Cerrahisi Ünitesi Lideri Prof. Dr. Emre Acaroğlu, çocuk ve gençlerde skolyoz ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Göğüs duvarı ve sırttaki asimetriye dikkat!
Omurganın önden bakıldığında sağa ya da sola eğilmesine skolyoz ismi verilmektedir. Çocuk ve gençlerde görülen idiopatik skolyoz sık rastlanan bir durumdur. Tedavi gerektirmeyen küçük skolyozlar kız ve erkek çocuklarında eşit oranda görülürken, klinik olarak tedavi gerektiren skolyozların yaklaşık yüzde 85’i kız çocuklarında ortaya çıkmaktadır. sebebi tam olarak bilinmeyen idiopatik skolyozun birinci bulguları, göğüs duvarı ve sırtta asimetri olarak kendini göstermekte ve aileler çoklukla “Çocuğumuz eğri duruyor” söylemi ile doktora başvurmaktadır.
1-Aileler çocuklarında skolyoz olup olmadığını nasıl test edebilir?
Ebeveynler skolyoz konusunda çocukları için aşikâr denetimleri yapabilir. Öncelikle anne babalar çocuklarının kalçasından 90 derece öne yanlışsız eğilmesini sağlamalıdır. Eğilen çocuğun sırtına ufuk çizgisi üzere bakılmalıdır. Sağ ve sol kısımlar içinde tam simetri var ise, pratik olarak bu skolyoz değildir. Sağ ve sol taraf içinde var olan önemli bir simetri ve iki taraf içinde 4-5 milimetreden çok fark olması skolyoza işaret edebilir. Bu durumda ailelerin bir doktora başvurmasında ve çocuğa röntgen çekilmesinde yarar bulunmaktadır.
2-Skolyoz acı yahut ağrıya yol açar mu?
Skolyoz kendi başına ağrı yahut acıya yol açmaz. Ağrılı farklı durumlar skolyoza niye olabilir. Örneğin omurgada ortaya çıkan tümörler ağrıya sebep olabilir. Çocuklar yaşadıkları ağrı ile kendilerini bir tarafa bükebilir. Bu ağrı da aileler tarafınca skolyoza bağlanabilmektedir. birebir vakitte yaşlanan skolyozlu bireyler yaşıtlarına nazaran daha fazla ağrı çekebilir. Zira skolyoz hem omurgayı tıpkı vakitte etrafındaki kasları yorar. Bilhassa skolyozu olan bayanlar, uzun vadede biraz ağrı yaşayabilmektedir. Lakin ekseriyetle gençlerde skolyoz niçiniyle ağrıya pek rastlanmaz.
3-Skolyozu olan çocuklar spor yapabilir mi?
Spor ya da antrenmanın skolyozu önlediğine dair bir delil bulunmamaktadır. Bu yaygın kanı, özel skolyoz antrenmanları ismi altında bir pazarlama metodu olarak kullanılmaktadır. Skolyozlu çocukların spor yapmasında bir sakınca bulunmamaktadır. Bu çocukların skolyozlarını düzeltmek için değil, forma girmeleri için spor yapmaları önerilmektedir. Çocuklar hangi sporu isterse yapabilir, buradaki tek istisna spor kolu olimpik seviyede halter sporu olmaktadır. Skolyozu olan çocuklar, bedeni fazlaca önemli yük altına sokan sporlar haricinde bütün sporları yapabilirler.
4-Eğri oturmak skolyoza yol açar mu?
Eğri oturmak skolyoza niye olmaz. Olağan, sağlıklı bir çocuğun ya da erişkinin düzgün oturmadığı için omurgasının eğrileceğini gösteren bilimsel bir çalışma bulunmamaktadır. bu biçimde bir şey lakin epey ekstrem durumlarda; mesela uzun müddet birebir durumda bağlı kalındığında ya da gövde felci olan bireylerde olabilmektedir. Bildiğimiz, en sık gördüğümüz ergen skolyozu ailevi bir hastalıktır, oturma durumu ile ilgisi bulunmamaktadır.
5-Okul çantası skolyoza ya da öbür omurga eğriliklerine yol açar mu?
Okul çantalarının skolyoza niye olduğu her yıl okullar açıldığında bir dahalenen bir tartışma konusudur. Skolyozun bir hastalık olduğu ve çanta taşıma üzere misal durumlardan etkilenmeyeceği bilinmelidir. Çocuklar çanta taşırken çanta tarafına hakikat eğilirler, lakin bu eğilme katiyen kalıcı değildir. Günümüze kadar skolyoz ile ilgili yapılan bilimsel çalışmaların hiç birinde çantanın etken olduğuna dair bir bilgi ortaya konulmamıştır. Lakin bu çantaların tümüyle pak olduğunu göstermemektedir. Çanta çocuğun omurgasının halini bozmaz ancak yükü arttıkça bel ve sırt ağrısına yol açar. Şöyle ki, beden yükünün yüzde10’u kadar ağır bir çantayı taşıyan bir çocukta bel ağrısı olma mümkünlüğü çanta yükü yüzde 15-20 olan çocuklara bakılırsa bariz oranda azalır. Bu sebeple ebeveynlerin çocuklarının çantalarının yüklerini sık aralıklarla denetim etmelerinde ve çocuklarını ortasındaki gereksiz tartıların temizlenmesi için teşvik etmesinde yarar bulunmaktadır.
6-Skolyoz, korkulması gereken bir hastalık mıdır?
Toplumda skolyoz hastalığından korkulması gerektiği düşünülmektedir. Lakin bilinmelidir ki; en sık rastlanan skolyoz çeşidi olan ergenlik skolyozu ailevi bir hastalıktır. Kızlarda yüzde 1 oranında görülürken, bu çocukların da 1- 10’u cerrahi gerektirecek seviyeye ilerlemektedir. tıpkı vakitte süratli büyümesi devam eden ve eğriliği 20-40 derece içinde olan hasta kümesinde korse kullanması hastalığın ilerlemesini durdurmakta aktif olmaktadır. Hiç tedavi edilmese bile, ergenlik çağı skolyozlarının epey küçük bir kısmı (belki yüz binde bir) akciğer-kalp sıkıntılarına niye olabilecek 100 derece civarına ilerleyebilir. Ayrıyeten çağdaş skolyoz cerrahisinin ülkemizin birfazlaca ortopedi kliniğinde yapılabildiği unutulmamalı, yeni teknolojiler ile beklenen hayati tehlike riskinin binde bir, felç riskinin ise binde 1-5 içinde olduğu bilinmelidir. Skolyoz gerçeklerine bakıldığında kimi istisnai durumlar haricinde bu hastalıktan korkulmasına gerek bulunmamaktadır. Skolyoz konusunda çağdaş tedavi halleri mevcuttur ve ailelerin çocukları için doktora başvurmasında geç kalmaması değerlidir.
7-Hangi skolyoz tipleri tehlikeli olabilir?
Çocuk için önemli risk oluşturabilecek ve kesinlikle tedavi edilmesi gereken skolyoz tipleri bulunmaktadır. Bu tablolar şöyle sıralanabilir:
• Erken yaşlarda ortaya çıkan skolyozlar kesinlikle ciddiye alınmalıdır. Zira hastanın önünde uzun bir uzunluk uzaması devri bulunur.
• Çocukların fazlaca süratli ilerleyen skolyozları kesinlikle ciddiye alınmalıdır. Zira hem kritik derecelere ulaşması ihtimali yüksektir, birebir vakitte altında birtakım hudut sistemi ya da omurilik hastalıkları çıkabilir.
• Yaş ne olursa olsun muhakkak dereceleri (sırtta 50 derece, belde 40 derece) geçen skolyozlar ciddiye alınmalıdır. Zira bu dereceleri geçen skolyozlar büyüme bitmiş bile olsa hayat uzunluğu ilerleyebilir ve önemli kozmetik sıkıntılara niye olabilir.
• Yaş ne olursa olsun 80 derecenin üstündeki skolyozlar fazlaca ciddiye alınmalıdır. Zira bu derecelerin üzerinde skolyoz ileri yaşlarda teneffüs meselelerine niye olabilir ve ömür beklentisini azaltabilir.
• Kas hastalıkları ve öbür önemli hastalıklarla bir arada ortaya çıkan skolyozlar da ciddiye alınmalıdır. Zira bu rahatsızlık epeyce süratli ilerleyebilir ve hayat kalitesini olumsuz etkileyebilir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Göğüs duvarı ve sırttaki asimetriye dikkat!
Omurganın önden bakıldığında sağa ya da sola eğilmesine skolyoz ismi verilmektedir. Çocuk ve gençlerde görülen idiopatik skolyoz sık rastlanan bir durumdur. Tedavi gerektirmeyen küçük skolyozlar kız ve erkek çocuklarında eşit oranda görülürken, klinik olarak tedavi gerektiren skolyozların yaklaşık yüzde 85’i kız çocuklarında ortaya çıkmaktadır. sebebi tam olarak bilinmeyen idiopatik skolyozun birinci bulguları, göğüs duvarı ve sırtta asimetri olarak kendini göstermekte ve aileler çoklukla “Çocuğumuz eğri duruyor” söylemi ile doktora başvurmaktadır.
1-Aileler çocuklarında skolyoz olup olmadığını nasıl test edebilir?
Ebeveynler skolyoz konusunda çocukları için aşikâr denetimleri yapabilir. Öncelikle anne babalar çocuklarının kalçasından 90 derece öne yanlışsız eğilmesini sağlamalıdır. Eğilen çocuğun sırtına ufuk çizgisi üzere bakılmalıdır. Sağ ve sol kısımlar içinde tam simetri var ise, pratik olarak bu skolyoz değildir. Sağ ve sol taraf içinde var olan önemli bir simetri ve iki taraf içinde 4-5 milimetreden çok fark olması skolyoza işaret edebilir. Bu durumda ailelerin bir doktora başvurmasında ve çocuğa röntgen çekilmesinde yarar bulunmaktadır.
2-Skolyoz acı yahut ağrıya yol açar mu?
Skolyoz kendi başına ağrı yahut acıya yol açmaz. Ağrılı farklı durumlar skolyoza niye olabilir. Örneğin omurgada ortaya çıkan tümörler ağrıya sebep olabilir. Çocuklar yaşadıkları ağrı ile kendilerini bir tarafa bükebilir. Bu ağrı da aileler tarafınca skolyoza bağlanabilmektedir. birebir vakitte yaşlanan skolyozlu bireyler yaşıtlarına nazaran daha fazla ağrı çekebilir. Zira skolyoz hem omurgayı tıpkı vakitte etrafındaki kasları yorar. Bilhassa skolyozu olan bayanlar, uzun vadede biraz ağrı yaşayabilmektedir. Lakin ekseriyetle gençlerde skolyoz niçiniyle ağrıya pek rastlanmaz.
3-Skolyozu olan çocuklar spor yapabilir mi?
Spor ya da antrenmanın skolyozu önlediğine dair bir delil bulunmamaktadır. Bu yaygın kanı, özel skolyoz antrenmanları ismi altında bir pazarlama metodu olarak kullanılmaktadır. Skolyozlu çocukların spor yapmasında bir sakınca bulunmamaktadır. Bu çocukların skolyozlarını düzeltmek için değil, forma girmeleri için spor yapmaları önerilmektedir. Çocuklar hangi sporu isterse yapabilir, buradaki tek istisna spor kolu olimpik seviyede halter sporu olmaktadır. Skolyozu olan çocuklar, bedeni fazlaca önemli yük altına sokan sporlar haricinde bütün sporları yapabilirler.
4-Eğri oturmak skolyoza yol açar mu?
Eğri oturmak skolyoza niye olmaz. Olağan, sağlıklı bir çocuğun ya da erişkinin düzgün oturmadığı için omurgasının eğrileceğini gösteren bilimsel bir çalışma bulunmamaktadır. bu biçimde bir şey lakin epey ekstrem durumlarda; mesela uzun müddet birebir durumda bağlı kalındığında ya da gövde felci olan bireylerde olabilmektedir. Bildiğimiz, en sık gördüğümüz ergen skolyozu ailevi bir hastalıktır, oturma durumu ile ilgisi bulunmamaktadır.
5-Okul çantası skolyoza ya da öbür omurga eğriliklerine yol açar mu?
Okul çantalarının skolyoza niye olduğu her yıl okullar açıldığında bir dahalenen bir tartışma konusudur. Skolyozun bir hastalık olduğu ve çanta taşıma üzere misal durumlardan etkilenmeyeceği bilinmelidir. Çocuklar çanta taşırken çanta tarafına hakikat eğilirler, lakin bu eğilme katiyen kalıcı değildir. Günümüze kadar skolyoz ile ilgili yapılan bilimsel çalışmaların hiç birinde çantanın etken olduğuna dair bir bilgi ortaya konulmamıştır. Lakin bu çantaların tümüyle pak olduğunu göstermemektedir. Çanta çocuğun omurgasının halini bozmaz ancak yükü arttıkça bel ve sırt ağrısına yol açar. Şöyle ki, beden yükünün yüzde10’u kadar ağır bir çantayı taşıyan bir çocukta bel ağrısı olma mümkünlüğü çanta yükü yüzde 15-20 olan çocuklara bakılırsa bariz oranda azalır. Bu sebeple ebeveynlerin çocuklarının çantalarının yüklerini sık aralıklarla denetim etmelerinde ve çocuklarını ortasındaki gereksiz tartıların temizlenmesi için teşvik etmesinde yarar bulunmaktadır.
6-Skolyoz, korkulması gereken bir hastalık mıdır?
Toplumda skolyoz hastalığından korkulması gerektiği düşünülmektedir. Lakin bilinmelidir ki; en sık rastlanan skolyoz çeşidi olan ergenlik skolyozu ailevi bir hastalıktır. Kızlarda yüzde 1 oranında görülürken, bu çocukların da 1- 10’u cerrahi gerektirecek seviyeye ilerlemektedir. tıpkı vakitte süratli büyümesi devam eden ve eğriliği 20-40 derece içinde olan hasta kümesinde korse kullanması hastalığın ilerlemesini durdurmakta aktif olmaktadır. Hiç tedavi edilmese bile, ergenlik çağı skolyozlarının epey küçük bir kısmı (belki yüz binde bir) akciğer-kalp sıkıntılarına niye olabilecek 100 derece civarına ilerleyebilir. Ayrıyeten çağdaş skolyoz cerrahisinin ülkemizin birfazlaca ortopedi kliniğinde yapılabildiği unutulmamalı, yeni teknolojiler ile beklenen hayati tehlike riskinin binde bir, felç riskinin ise binde 1-5 içinde olduğu bilinmelidir. Skolyoz gerçeklerine bakıldığında kimi istisnai durumlar haricinde bu hastalıktan korkulmasına gerek bulunmamaktadır. Skolyoz konusunda çağdaş tedavi halleri mevcuttur ve ailelerin çocukları için doktora başvurmasında geç kalmaması değerlidir.
7-Hangi skolyoz tipleri tehlikeli olabilir?
Çocuk için önemli risk oluşturabilecek ve kesinlikle tedavi edilmesi gereken skolyoz tipleri bulunmaktadır. Bu tablolar şöyle sıralanabilir:
• Erken yaşlarda ortaya çıkan skolyozlar kesinlikle ciddiye alınmalıdır. Zira hastanın önünde uzun bir uzunluk uzaması devri bulunur.
• Çocukların fazlaca süratli ilerleyen skolyozları kesinlikle ciddiye alınmalıdır. Zira hem kritik derecelere ulaşması ihtimali yüksektir, birebir vakitte altında birtakım hudut sistemi ya da omurilik hastalıkları çıkabilir.
• Yaş ne olursa olsun muhakkak dereceleri (sırtta 50 derece, belde 40 derece) geçen skolyozlar ciddiye alınmalıdır. Zira bu dereceleri geçen skolyozlar büyüme bitmiş bile olsa hayat uzunluğu ilerleyebilir ve önemli kozmetik sıkıntılara niye olabilir.
• Yaş ne olursa olsun 80 derecenin üstündeki skolyozlar fazlaca ciddiye alınmalıdır. Zira bu derecelerin üzerinde skolyoz ileri yaşlarda teneffüs meselelerine niye olabilir ve ömür beklentisini azaltabilir.
• Kas hastalıkları ve öbür önemli hastalıklarla bir arada ortaya çıkan skolyozlar da ciddiye alınmalıdır. Zira bu rahatsızlık epeyce süratli ilerleyebilir ve hayat kalitesini olumsuz etkileyebilir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı