Dünya genelinde oyuncak ve koleksiyon dünyasındaki en tanınan kesimlerden biri olan Diecast bir öteki deyişle model araç koleksiyonculuğu ülkemizde 2000‘li yılların başından itibaren istek görmeye başlamıştır.
Ülkemizde çabucak hemen üretimi olmayan kaliteli örneklerine yurt haricinden yüksek maliyetlerle sahip olunan bu koleksiyon eserini tanıyalım…
DİECAST NEDİR
Die-cast model, kalıp döküm formülüyle üretilen her türlü modele verilen isimdir. Modeller metal ve plastikten yapılmaktadır.
Metal kısımlar ekseriyetle çinko ve alüminyum alaşımı olan ZAMAK ismi verilen karışımından oluşmaktadır.
Zamak hem de “beyaz metal” yahut “kap metal” olarak da bilinir. Zamak olarak bilinen karışım üretimi ucuz ve işlenmesi kolay olduğu için tercih edilmiştir.
Bu sistemle biroldukca model üretilebilir ancak en epeyce bilinen die-cast modeller ölçekli otomobil, uçak, iş makinaları ve tren modelleridir.Döküm bir otomobil, gerçek bir otomobilin kaba bir kopyası olabilirken, motorlar, kapılar yahut tekerlekler üzere hareketli modüllerin küçük detayları gerçek muadillerini kopyalayan epeyce detaylı çalışmalardır.
DİECAST TARİHÇESİ
Birinci die-cast modellerİ 20. yüzyılın başlarında İngiltere’de Meccano (Dinky Toys) ve Amerika’da Dowst Brothers (Tootsietoys) tarafınca üretilmiştir.
Piyasadaki bu birinci modeller, ufak otomobillerin yahut vanların, iç ayrıntısı olmayan gövdelerinden oluşan sıradan modellerdi. Birinci vakit içinderda Zamak karışımının saf olmayışı metalin çabuk eskimesine sebep oluyordu bu niçinle modeller sebepsiz yere kırılıyor yahut çürüyordu. Bu duruma bağlı olarak 2. Dünya Savaşı öncesinde üretilmiş olan die-cast modelleri düzgün durumda bulmak zordur.
1947′de Lesney die-cast modeller üretmeye başladı. Tanınan Matchbox 1-75 serileri, 75 farklı araç modeli içeren seriler olarak üretiliğinden ve kibrit (match) kutusuna (box) benzeyen kutularda ambalajlandığından, bu ismi almıştır.
Bu modeller o kadar tanındılar ki Matchbox ismi, üreticisi kim olursa olsun, die-cast model otomobilleri tanımlayıcı bir isim haline gelmişti.Die-cast modellerin popülerliği 1950′lerde, bilgileri ve kaliteleri artınca, koleksiyon emelli olarak arttı. Bunun kararı olarak daha fazla firma pazara girdi.
1956′da Mettoy firması tarafınca piyasaya sürülen Corgi markası, modellerinde iç bilgileri yerleştirerek ve şeffaf plastik pencereleri kullanarak ayrıntılarda daha aslına benzerlik gösteren modellere öncülük etmiş oldu.
1968′de Amerika’da Hot Wheels, Mattel tarafınca piyasaya tanıtıldı. Modellerin süratli görünümleri ve işleyen aksları ile piyasada değerli bir niş kitle elde etti. Kısa müddette tanınan olan Hot Wheels dünyanın en hayli satanları ortasına girdi ve Matchbox 1-75 serileri ile rakip oldu.
1960′larda farklı firmalar die-cast araçları tanıtım gayeli promosyon eserleri olarak kullanmaya başladılar. Çocuğun bir ailenin satın alma sonucunın değerli bir kesimi olduğu fikri modellerin satışında hızlanmayı sağladı. Ek olarak,
1980′lerden itibaren die-cast modeller, çocuklara oyuncak olarak değil, daha epeyce koleksiyon emeliyle yetişkinler tarafınca satın alınmaya başlandı. bir epeyce büyük firma da model üreticilerine, kendi isimlerini üzerlerinde taşıyan promosyon modelleri üretmeleri için, kurul ve lisanslarını vermeye başladılar.
1970′lerin başında die-cast piyasasının göz bebeği kamyonlar ve başka ticari araç modelleri olmaya başladı.
DİECAST MODELLERDE ÖLÇEK ÇEŞİTLERİ
1:12 ölçek – Yüksek ayrıntıya ehemmiyet veren ve önemli manada koleksiyon yapan yetişkinlere hitap eden, 35-38 cm civarında hayli büyük modellerdir. Bu modeller 1:18 ölçekteki modellere göre daha değerlidir.
1:18 ölçek – 18-26 cm civarında, ekseriyetle yetişkinlere hitap eden büyük modellerdir. Ayrıntı ve boyutuyla model otomobil koleksiyoncularının en epeyce tercih ettiği ölçeklerden biridir.
1:24 ölçek – Oyuncak mağazalarında en epey görülen model ölçeğidir. Franklin Mint üzere hayli ayrıntılı model üreten firmalar olsa da çoklukla sıradan ve ayrıntısız modeller görülmektedir. Ayrıyeten 1:22,5 ölçeğe eş gelen G ölçek tren modellerine deuyum göstermektedir.
1:43 ölçek – Dünya’da, bilhassa Avrupa’da en epeyce tanınan olan ölçeklerden biridir. Model çeşitliliği, yer kahrı yaratmaması ve modellerin ufaklığına karşın bilgilerinın göz doyurucu olması bu tercihi sağlayan kıymetli etkenlerdir. Ayrıyeten 1:48′e eş gelen O ölçek model trenlerle ahenk göstermektedir.
1:50 ölçek – Çoklukla otobüs, inşaat makineleri, askeri araçlarda kullanılan ölçektir. O ölçek model trenlerle ahenk göstermektedir.
1:64 ölçek – S ölçek model trenlerle ahenk gösteren ve dünyada bir fazlaca çeşidi bulunabilen bir ölçektir.
1:72 ölçek – Bilhassa askeri araç ve uçak modellerinin tipini arttırmış olduğu ve otomobil modellerinin de tipinin bulunabileceği bir ölçektir.
1:87 ölçek – 1:87 ölçeğe eş gelen ve en epeyce tercih edilen tren ölçeği olan HO ölçek model trenlere ahenk gösteren ve dioramalarda en epey kullanılan ölçektir
DİECAST MODEL OTOMOBİLLER NEREDEN NASIL ALINIR
Diecastların oyuncak mağazalarında pek epeyce ölçek çeşidi bulunmaktadır. Bunlar 1/18 , 1/24 ,1/32 ,1/43 ,1/50 , 1/87 üzere ölçeklerdir. Ayrıyeten tüm büyük marketlerde 1/50 , 1/43 , 1/32 ölçeklerde bulunmaktadır.
Son vakit içinderda ülkemizde yaygın biçimde kullanılan online açık arttırma(mezat) sistemiyle de pek epeyce farklı model ve ölçekte diecast eser sahibi olmak mümkün.
Ülkemizde diecast modeller, yerli üretimin yapılmaması ve yurt dışı ithalatta gümrüklerde kdv vb. fiyata eklenmelerin olması niçiniyle pahallıdır.
Ülkemizde çabucak hemen üretimi olmayan kaliteli örneklerine yurt haricinden yüksek maliyetlerle sahip olunan bu koleksiyon eserini tanıyalım…
DİECAST NEDİR
Die-cast model, kalıp döküm formülüyle üretilen her türlü modele verilen isimdir. Modeller metal ve plastikten yapılmaktadır.
Metal kısımlar ekseriyetle çinko ve alüminyum alaşımı olan ZAMAK ismi verilen karışımından oluşmaktadır.
Zamak hem de “beyaz metal” yahut “kap metal” olarak da bilinir. Zamak olarak bilinen karışım üretimi ucuz ve işlenmesi kolay olduğu için tercih edilmiştir.
Bu sistemle biroldukca model üretilebilir ancak en epeyce bilinen die-cast modeller ölçekli otomobil, uçak, iş makinaları ve tren modelleridir.Döküm bir otomobil, gerçek bir otomobilin kaba bir kopyası olabilirken, motorlar, kapılar yahut tekerlekler üzere hareketli modüllerin küçük detayları gerçek muadillerini kopyalayan epeyce detaylı çalışmalardır.
DİECAST TARİHÇESİ
Birinci die-cast modellerİ 20. yüzyılın başlarında İngiltere’de Meccano (Dinky Toys) ve Amerika’da Dowst Brothers (Tootsietoys) tarafınca üretilmiştir.
Piyasadaki bu birinci modeller, ufak otomobillerin yahut vanların, iç ayrıntısı olmayan gövdelerinden oluşan sıradan modellerdi. Birinci vakit içinderda Zamak karışımının saf olmayışı metalin çabuk eskimesine sebep oluyordu bu niçinle modeller sebepsiz yere kırılıyor yahut çürüyordu. Bu duruma bağlı olarak 2. Dünya Savaşı öncesinde üretilmiş olan die-cast modelleri düzgün durumda bulmak zordur.
1947′de Lesney die-cast modeller üretmeye başladı. Tanınan Matchbox 1-75 serileri, 75 farklı araç modeli içeren seriler olarak üretiliğinden ve kibrit (match) kutusuna (box) benzeyen kutularda ambalajlandığından, bu ismi almıştır.
Bu modeller o kadar tanındılar ki Matchbox ismi, üreticisi kim olursa olsun, die-cast model otomobilleri tanımlayıcı bir isim haline gelmişti.Die-cast modellerin popülerliği 1950′lerde, bilgileri ve kaliteleri artınca, koleksiyon emelli olarak arttı. Bunun kararı olarak daha fazla firma pazara girdi.
1956′da Mettoy firması tarafınca piyasaya sürülen Corgi markası, modellerinde iç bilgileri yerleştirerek ve şeffaf plastik pencereleri kullanarak ayrıntılarda daha aslına benzerlik gösteren modellere öncülük etmiş oldu.
1968′de Amerika’da Hot Wheels, Mattel tarafınca piyasaya tanıtıldı. Modellerin süratli görünümleri ve işleyen aksları ile piyasada değerli bir niş kitle elde etti. Kısa müddette tanınan olan Hot Wheels dünyanın en hayli satanları ortasına girdi ve Matchbox 1-75 serileri ile rakip oldu.
1960′larda farklı firmalar die-cast araçları tanıtım gayeli promosyon eserleri olarak kullanmaya başladılar. Çocuğun bir ailenin satın alma sonucunın değerli bir kesimi olduğu fikri modellerin satışında hızlanmayı sağladı. Ek olarak,
1980′lerden itibaren die-cast modeller, çocuklara oyuncak olarak değil, daha epeyce koleksiyon emeliyle yetişkinler tarafınca satın alınmaya başlandı. bir epeyce büyük firma da model üreticilerine, kendi isimlerini üzerlerinde taşıyan promosyon modelleri üretmeleri için, kurul ve lisanslarını vermeye başladılar.
1970′lerin başında die-cast piyasasının göz bebeği kamyonlar ve başka ticari araç modelleri olmaya başladı.
DİECAST MODELLERDE ÖLÇEK ÇEŞİTLERİ
1:12 ölçek – Yüksek ayrıntıya ehemmiyet veren ve önemli manada koleksiyon yapan yetişkinlere hitap eden, 35-38 cm civarında hayli büyük modellerdir. Bu modeller 1:18 ölçekteki modellere göre daha değerlidir.
1:18 ölçek – 18-26 cm civarında, ekseriyetle yetişkinlere hitap eden büyük modellerdir. Ayrıntı ve boyutuyla model otomobil koleksiyoncularının en epeyce tercih ettiği ölçeklerden biridir.
1:24 ölçek – Oyuncak mağazalarında en epey görülen model ölçeğidir. Franklin Mint üzere hayli ayrıntılı model üreten firmalar olsa da çoklukla sıradan ve ayrıntısız modeller görülmektedir. Ayrıyeten 1:22,5 ölçeğe eş gelen G ölçek tren modellerine deuyum göstermektedir.
1:43 ölçek – Dünya’da, bilhassa Avrupa’da en epeyce tanınan olan ölçeklerden biridir. Model çeşitliliği, yer kahrı yaratmaması ve modellerin ufaklığına karşın bilgilerinın göz doyurucu olması bu tercihi sağlayan kıymetli etkenlerdir. Ayrıyeten 1:48′e eş gelen O ölçek model trenlerle ahenk göstermektedir.
1:50 ölçek – Çoklukla otobüs, inşaat makineleri, askeri araçlarda kullanılan ölçektir. O ölçek model trenlerle ahenk göstermektedir.
1:64 ölçek – S ölçek model trenlerle ahenk gösteren ve dünyada bir fazlaca çeşidi bulunabilen bir ölçektir.
1:72 ölçek – Bilhassa askeri araç ve uçak modellerinin tipini arttırmış olduğu ve otomobil modellerinin de tipinin bulunabileceği bir ölçektir.
1:87 ölçek – 1:87 ölçeğe eş gelen ve en epeyce tercih edilen tren ölçeği olan HO ölçek model trenlere ahenk gösteren ve dioramalarda en epey kullanılan ölçektir
DİECAST MODEL OTOMOBİLLER NEREDEN NASIL ALINIR
Diecastların oyuncak mağazalarında pek epeyce ölçek çeşidi bulunmaktadır. Bunlar 1/18 , 1/24 ,1/32 ,1/43 ,1/50 , 1/87 üzere ölçeklerdir. Ayrıyeten tüm büyük marketlerde 1/50 , 1/43 , 1/32 ölçeklerde bulunmaktadır.
Son vakit içinderda ülkemizde yaygın biçimde kullanılan online açık arttırma(mezat) sistemiyle de pek epeyce farklı model ve ölçekte diecast eser sahibi olmak mümkün.
Ülkemizde diecast modeller, yerli üretimin yapılmaması ve yurt dışı ithalatta gümrüklerde kdv vb. fiyata eklenmelerin olması niçiniyle pahallıdır.