Diyabetli bireylerde beslenmenin değerine dikkat çeken Mumcu, “Diyabetlilere beslenme programı oluştururken hastanın cinsiyeti, yükü, yaşı ve beslenme alışkanlıkları göz önünde bulundurulmalıdır” dedi.
Diyabet tedavisi için bilhassa kan şekerinin denetim altına alınmasında beslenme alışkanlıklarının sağlıklı bir biçime dönüştürülmesinin değerli olduğunu belirten Mumcu, “Diyabet hastası olmayan şahıslar ve diyabet hastalarının istikrarlı ve kâfi beslenme alışkanlığı kazanması ve bunu günlük hayatlarında uygulaması sağlıklı bir hayat için temel oluşturmaktadır” sözlerini kullandı.
BESLENME TEKLİFLERİ
Beslenme ve Diyet Uzmanı Mumcu, “Kan şekerinin olağan sonlarda tutulabilmesi için uzun müddet aç kalınmamalı, Hipoglisemi ilehiperglisemi ataklarına maruz kalmamak için bu müddet göz önünde tutulmamalı, mümkünse 2,5-3 saat aralıklarla öğün yapılmalı. Diyabet hastalarında kan şekerinin denetimi için genel olarak günlük 6 öğün(3 ana ve 3 ara) beslenilmesine dikkat edilmekle birlikte kişinin kullandığı insülin tipi ve hayat usulü da göz önünde tutularak düzenlenmeli. Posa açısından yüksek beslenme hali kan şekerinde yavaş yükselme sağlarken insüline olan gereksinimi da azaltmaktadır. Bu niçinle posa kaynağı olan meyve ve sebzelerin suyunu sıkarak değil de mümkünse kendi kabuklarıyla tüketmek daha yanlışsız olacaktır. Günde 2 porsiyondan fazla meyve tüketilmemeli, mümkünse elma, ayva, armut üzere kan şekerini yükseltmeyen lakin posa açısında güçlü meyveler tercih edilmelidir, karpuz, üzüm üzere bol sulu meyvelerin tüketiminden uzak durulmalıdır. Tam tahıllı ekmek, bulgur pilavı, kepekli makarna, leblebi üzere besinler pirinç, beyaz ekmek, kestane, patates üzere yiyeceklere tercih edilmelidir. Diyabet hastalarında olduğu üzere diyabeti olmayanlarda da tereyağı, sade yağ, margarin vb. doymuş yağ tüketiminden kaçınılmalıdır. Haftalık2-3 porsiyon balık tüketilebilir. Sağlıklı ve tertipli beslenme kâfi olacağından diyabet hastalar için multivitamin takviyesi gerekmez. Besinleri tüketirken ekstra tuz eklenmemeli, tuzlu hazır besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Şeker muhtaçlığının giderilmesi için vanilya, Hindistan cevizi, tarçın üzere tatlı hissi veren eserler tüketilebilir. Çiğ fındık ve çiğ badem üzere kuruyemişlerle, zeytinyağı üzere kaliteli yağlar tüketilmelidir” halinde konuştu.
ORTA ÖĞÜNLERDE TÜKETİLMESİ GEREKENLER
Ana öğünler kadar orta öğünde tüketilecek besinlerin de kıymet taşıdığını söz eden Mumcu, “İnsülin ya da oral antidiyabetik ilaç kullananlar için orta öğünlerde farklı tercihler yapılabilir. Lakin bu iki tedaviyi nazarannlerde teklifimiz değişim listelerinden yahut diyabet beslenme piramidinden faydalanarak 10-15 gr. kadar karbonhidrat içerikli yiyecek tüketilebilir. Orta öğünlerde yapılabilecek en hakikat tercih ekmek ya da yerine tüketilebilecek iki galeta ya da dört-beş tane kepekli şekersiz bisküvi, yarım poğaça, bir bardak kadar yağsız patlamış mısır besinlerdir. Orta öğünün daha güçlenmesi için bu yiyeceklere düşük yağlı yoğurt, ayran, süt, ya da peynir üzere protein içeren bir yiyecek de eklenebilir. Taze zerzevat ya da meyve gerçek bir tercih olmakla birlikte insülin kullananların orta öğün için yalnızca meyve tercih etmeleri o andaki kan şekeri düzebir daha bağlı olarak öğle yemeğine yanlışsız oluşabilecek bir hipoglisemi riski niçiniyle yanlışsız olmayabilir. Orta öğün vakitlerinde ekseriyetle konutta olmayan diyabetlilerin hazırlıklı olmak ismine yanında, çantasında, otomobilinde, işyerinde uygun yiyecekler bulundurmalıdır” diye konuştu.
DIŞARIDA YEMEK YİYEN DİYABETLİLERİN YAPMASI GEREKENLER
Diyabetli bireylerin dışarıda yemek yerken dikkatli olmaları gerektiğini belirten Mumcu, ”Restoran tercihleri sağlıklı yemek seçeneği olanlar olmalı. Beslenme programına uyan yemekler seçilmeli. Yemeğin fırında, ızgara hazırlanıp hazırlanmadığı öğrenilmeli. Çok tuz ve yağ içerdikleri için soslu yiyecek tüketiminden uzak durulmalı. Salata tüketiminde sossuz tercih edilmeli” dedi.
DİYABETTE KARBONHİDRAT SAYIMI
Ana ve orta öğünlerde tüketilen karbonhidrat ölçüsünün hesaplamasıyla oluşturulan bir öğün planlama prosedürü olan karbonhidrat sayımıyla ilgili de bilgi veren Mumcu, “İnsülin ihtiyacı belirleyen ve kan şekeri seviyesini etkileyen temel besin ögesi karbonhidratlar olduğundan karbonhidrat sayımı yapılır. Besinlerin içeriğinde protein, yağ, karbonhidrat, mineral, vitamin, su üzere farklı besin öğeleri bulunur. Karbonhidratlar öteki besin öğelerine bakılırsa kan şekerini ziyadesiyle yükseltir. Bu da kan şekeri seviyeleri ile öğünlerdeki insülin gereksiniminin tüketilen karbonhidrat ölçüsü ile alakasını gösterir.
Karbonhidrat sayımı prosedürü ile öğünlerde tüketilen karbonhidrat ölçüsü hesaplanabilir. Öğündilk evvel hedeflenen kan şekeri ile tüketilecek karbonhidrat ölçüsüne uygun halde insülin ya da karbonhidrat ölçüsünde düzenleme yapabilir, gereksinim duyulan insülini, tüketilen karbonhidrat ile eşleştirmeyi öğrenebilirsiniz.
Besinlerin kendi ortalarında süt-süt eserleri, et/et yerine geçenler, ekmek/ekmek yerine geçenler, yağ ve şeker olmak üzere beş kümeye ayrılır. Bu kümelerin sahip olduğu karbonhidrat ölçüleri farklıdır. Karbonhidrat sayımı yaparken bir öğünde alınan besinlerin karbonhidrat sayımı yapılarak gerekli insülin dozu ayarlanır. Bu hesaplamayı diyabet diyetisyenin verdiği eğitimle öğrenebilirsiniz” diyerek kelamlarını tamamladı.
Diyabet tedavisi için bilhassa kan şekerinin denetim altına alınmasında beslenme alışkanlıklarının sağlıklı bir biçime dönüştürülmesinin değerli olduğunu belirten Mumcu, “Diyabet hastası olmayan şahıslar ve diyabet hastalarının istikrarlı ve kâfi beslenme alışkanlığı kazanması ve bunu günlük hayatlarında uygulaması sağlıklı bir hayat için temel oluşturmaktadır” sözlerini kullandı.
BESLENME TEKLİFLERİ
Beslenme ve Diyet Uzmanı Mumcu, “Kan şekerinin olağan sonlarda tutulabilmesi için uzun müddet aç kalınmamalı, Hipoglisemi ilehiperglisemi ataklarına maruz kalmamak için bu müddet göz önünde tutulmamalı, mümkünse 2,5-3 saat aralıklarla öğün yapılmalı. Diyabet hastalarında kan şekerinin denetimi için genel olarak günlük 6 öğün(3 ana ve 3 ara) beslenilmesine dikkat edilmekle birlikte kişinin kullandığı insülin tipi ve hayat usulü da göz önünde tutularak düzenlenmeli. Posa açısından yüksek beslenme hali kan şekerinde yavaş yükselme sağlarken insüline olan gereksinimi da azaltmaktadır. Bu niçinle posa kaynağı olan meyve ve sebzelerin suyunu sıkarak değil de mümkünse kendi kabuklarıyla tüketmek daha yanlışsız olacaktır. Günde 2 porsiyondan fazla meyve tüketilmemeli, mümkünse elma, ayva, armut üzere kan şekerini yükseltmeyen lakin posa açısında güçlü meyveler tercih edilmelidir, karpuz, üzüm üzere bol sulu meyvelerin tüketiminden uzak durulmalıdır. Tam tahıllı ekmek, bulgur pilavı, kepekli makarna, leblebi üzere besinler pirinç, beyaz ekmek, kestane, patates üzere yiyeceklere tercih edilmelidir. Diyabet hastalarında olduğu üzere diyabeti olmayanlarda da tereyağı, sade yağ, margarin vb. doymuş yağ tüketiminden kaçınılmalıdır. Haftalık2-3 porsiyon balık tüketilebilir. Sağlıklı ve tertipli beslenme kâfi olacağından diyabet hastalar için multivitamin takviyesi gerekmez. Besinleri tüketirken ekstra tuz eklenmemeli, tuzlu hazır besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Şeker muhtaçlığının giderilmesi için vanilya, Hindistan cevizi, tarçın üzere tatlı hissi veren eserler tüketilebilir. Çiğ fındık ve çiğ badem üzere kuruyemişlerle, zeytinyağı üzere kaliteli yağlar tüketilmelidir” halinde konuştu.
ORTA ÖĞÜNLERDE TÜKETİLMESİ GEREKENLER
Ana öğünler kadar orta öğünde tüketilecek besinlerin de kıymet taşıdığını söz eden Mumcu, “İnsülin ya da oral antidiyabetik ilaç kullananlar için orta öğünlerde farklı tercihler yapılabilir. Lakin bu iki tedaviyi nazarannlerde teklifimiz değişim listelerinden yahut diyabet beslenme piramidinden faydalanarak 10-15 gr. kadar karbonhidrat içerikli yiyecek tüketilebilir. Orta öğünlerde yapılabilecek en hakikat tercih ekmek ya da yerine tüketilebilecek iki galeta ya da dört-beş tane kepekli şekersiz bisküvi, yarım poğaça, bir bardak kadar yağsız patlamış mısır besinlerdir. Orta öğünün daha güçlenmesi için bu yiyeceklere düşük yağlı yoğurt, ayran, süt, ya da peynir üzere protein içeren bir yiyecek de eklenebilir. Taze zerzevat ya da meyve gerçek bir tercih olmakla birlikte insülin kullananların orta öğün için yalnızca meyve tercih etmeleri o andaki kan şekeri düzebir daha bağlı olarak öğle yemeğine yanlışsız oluşabilecek bir hipoglisemi riski niçiniyle yanlışsız olmayabilir. Orta öğün vakitlerinde ekseriyetle konutta olmayan diyabetlilerin hazırlıklı olmak ismine yanında, çantasında, otomobilinde, işyerinde uygun yiyecekler bulundurmalıdır” diye konuştu.
DIŞARIDA YEMEK YİYEN DİYABETLİLERİN YAPMASI GEREKENLER
Diyabetli bireylerin dışarıda yemek yerken dikkatli olmaları gerektiğini belirten Mumcu, ”Restoran tercihleri sağlıklı yemek seçeneği olanlar olmalı. Beslenme programına uyan yemekler seçilmeli. Yemeğin fırında, ızgara hazırlanıp hazırlanmadığı öğrenilmeli. Çok tuz ve yağ içerdikleri için soslu yiyecek tüketiminden uzak durulmalı. Salata tüketiminde sossuz tercih edilmeli” dedi.
DİYABETTE KARBONHİDRAT SAYIMI
Ana ve orta öğünlerde tüketilen karbonhidrat ölçüsünün hesaplamasıyla oluşturulan bir öğün planlama prosedürü olan karbonhidrat sayımıyla ilgili de bilgi veren Mumcu, “İnsülin ihtiyacı belirleyen ve kan şekeri seviyesini etkileyen temel besin ögesi karbonhidratlar olduğundan karbonhidrat sayımı yapılır. Besinlerin içeriğinde protein, yağ, karbonhidrat, mineral, vitamin, su üzere farklı besin öğeleri bulunur. Karbonhidratlar öteki besin öğelerine bakılırsa kan şekerini ziyadesiyle yükseltir. Bu da kan şekeri seviyeleri ile öğünlerdeki insülin gereksiniminin tüketilen karbonhidrat ölçüsü ile alakasını gösterir.
Karbonhidrat sayımı prosedürü ile öğünlerde tüketilen karbonhidrat ölçüsü hesaplanabilir. Öğündilk evvel hedeflenen kan şekeri ile tüketilecek karbonhidrat ölçüsüne uygun halde insülin ya da karbonhidrat ölçüsünde düzenleme yapabilir, gereksinim duyulan insülini, tüketilen karbonhidrat ile eşleştirmeyi öğrenebilirsiniz.
Besinlerin kendi ortalarında süt-süt eserleri, et/et yerine geçenler, ekmek/ekmek yerine geçenler, yağ ve şeker olmak üzere beş kümeye ayrılır. Bu kümelerin sahip olduğu karbonhidrat ölçüleri farklıdır. Karbonhidrat sayımı yaparken bir öğünde alınan besinlerin karbonhidrat sayımı yapılarak gerekli insülin dozu ayarlanır. Bu hesaplamayı diyabet diyetisyenin verdiği eğitimle öğrenebilirsiniz” diyerek kelamlarını tamamladı.