Bez sıkarken, kavanoz kapağını açarken yahut cam silerken el bileğinizde ansızın şiddetli ağrı mı oluşuyor? El bileğinize yüklenerek doğrulmakta kuvvetlik mü çekiyorsunuz? Spor aktivitelerinde el bileğinizde oluşan şiddetli ağrıdan mı yakınıyorsunuz? Cevabınız ‘evet’ ise probleminizin sebebi, el bileğinde gelişen ve hayat kalitesini olumsuz etkileyecek boyutlarda ağrıya niye olabilen ‘ganglion kisti’ olabilir!
Ellerin en sık görülen güzel huylu kistleri olan ganglionlar, eldeki tüm yumuşak doku tümörlerinin yaklaşık yüzde 50-70’ini oluşturuyorlar. Çoklukla el bileğinin dorsal (sırt) ve volarının (el ayası) yanı sıra parmaklarda da gelişebiliyorlar. Çapı 1-2 cm büyüklüğe ulaşabilen bu kistlerin yaklaşık yüzde 50’si resen geçebiliyor. Şayet kaybolmazlarsa tedavi gerektiriyor, çünkü kozmetik sorun oluşturmalarının yanı sıra el bilek kullanmasında şiddetli ağrıya ve ardından işlev kısıtlanmasına da niye olabiliyorlar.
Acıbadem Fulya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji / El Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Kahraman Öztürk, el bileklerinde ve parmaklarında görülen ganglionların fark edildiklerinde tabibe başvurmanın kıymetli olduğuna dikkat çekerek, “Bu kistler vakit içinde el bileğinin hareketlerini önemli boyutlarda kısıtlayabilen şiddetli ağrıya yol açabiliyor. Ayrıyeten bilhassa bağ yırtığı ile birlikte olan ganglionlar tedavi edilmezlerse karpal kemiklerde ilerleyici dejenerasyon ile el bileğinde instabiliteye, yani kararsızlığa, dengesizliğe niye olabiliyorlar.” diyor.
Yavaş büyüyen şişliğe dikkat!
Dünyada görülme sıklığı ile oranladığımızda ülkemizde her yıl yaklaşık olarak 25 bin şahısta ‘ganglon kistleri’ teşhis ediliyor. Kimlerde nasıl ve niye ortaya çıkacağı bilinmeyen bu kistler bayanlarda daha sık görülüyor. Hastaların en az yüzde 10’unda öncesinden belli bir travmatik öykü oluyor ve yenidenlanan küçük travma, ganglion gelişmenine yol açabiliyor. İçi müsin, bir öbür deyişle sümüksü sıvı ile dolu bu kistler çoklukla eklem kapsülü, karpal kemikler ortası bağlar, tendon yahut tendon kılıfının üzerinde oluşuyor. Kist düzgün hudutlu, beyaz ve yarı saydam görünüyor. Ganglionlar sıklıkla yavaş büyüyen şişlik ile ortaya çıkıyor. Prof. Dr. Kahraman Öztürk, şişliğe ağrı, güçsüzlük ve kavrama kuvvetinde azalmanın da eşlik edebileceğini belirterek, “Hastalar çoğunlukla, artan aktivite periyodundan daha sonra şişliğin büyüdüğünden ve ağrının ek olduğundan yakınıyorlar.” diyor.
Ağrının sebebi ‘gizli’ ganglion olabilir!
Özellikle el bileği dorsalinde, şişliğe yol açmadan ağrı ile ortaya çıkan bâtın ganglionlar da sık görülüyor. Kapalı dorsal el bilek ganglionları 5mm’den küçük oldukları için fark edilmeyen kistik lezyonlar olarak nitelendiriliyor. Prof. Dr. Kahraman Öztürk, kapalı dorsal el bilek ganglionlarının gözle görülebilen ganglionlardan daha fazla ağrı şikayetine yol açabildiklerini vurgulayarak, “Gizli ganglionlar, açıklanamayan el bilek ağrısının sorumlusu olabiliyor ve orantısız bir biçimde hassas özellik gösteriyorlar. Bu tip ganglion kistleri el bileği üzerinde kalkma hareketi, güçlü kavrama, döndürme hareketi ve spor aktivitelerinde şiddetli ağrıya niye olabiliyor.” diyor.
Nasıl teşhis ediliyor?
Klinik olarak yumuşak kıvamda şişliğin olması, muayenede bastırınca kist sıvısının hareket etmesi ve kistin ışık geçirmesi (transülliminasyonu) çoklukla teşhis için kâfi oluyor. Kistin uzanımı ve büyüklüğünün kıymetlendirilmesi için ultrason ve karpal kemik tutulum kıymetlendirilmesi için radyografi tekniğine başvuruluyor. Manyetik rezonans görüntüleme daha hayli “gizli ganglion” durumunda gerekli oluyor.
Tedavi ‘cerrahisiz yöntem’ ile başlıyor
Ganglion kistinin tedavisi cerrahi olmayan usullerle başlıyor. El bilek istirahat atel kullanması ve şiddetli aktivitelerden kaçınma üzere ameliyatsız prosedürler ile ganglion kisti yüzde 40-50 oranında bizatihi düzeliyor. El bilek atelinin 3 ay devamlı kullanılmasıyla ağrı ortadan kalkabiliyor ve kist küçülebiliyor. bir daha de yüzde 60 civarında nüks ihtimali bulunuyor. Kist içeriğinin ultrason eşliğinde boşaltılması formunda gerçekleşen tedavide de birebir oranda nüks gelişebiliyor. Prof. Dr. Kahraman Öztürk, volarinde atardamara komşu olan şişliğin istirahat ateli ile küçülmemesi yahut büyümeye devam etmesi durumunda ise cerrahi tedaviye başvurulduğunu belirterek, “El bileğinin dorsal ganglionlarında aktivite ile ortaya çıkan yahut spor sırasında artan ağrıda da cerrahi tedavi uygulanıyor.” diyor.
Artroskopik cerrahi tercih ediliyor
Cerrahi süreç, ganglion kistinin açık yahut artroskopik (endoskop ile gerçekleştirilen minimal invazif cerrahi) metotla çıkartılmasını içeriyor. Prof. Dr. Kahraman Öztürk, cerrahi eksizyon, yani kitlenin bedenden alınmasının ganglion kistinin tedavisinde altın standart olmaya devam ettiğine işaret ederek, “El bileği dorsalinde şişlikle seyreden kistler ile kapalı dorsal el bilek kistleri artroskopik eksizyon prosedürüyle başarılı bir biçimde tedavi edilebiliyor. Pedikül, bir diğer deyişle kist sapı ve tüm ganglion yapısının çıkartılmasını içeren cerrahi teknikler yardımıyla kistlerin nüks oranları da kıymetli ölçüde azaldı. Volar ganglionların nüks oranı ise biraz daha yüksek oluyor.” diyor.
Ortopedi ve Travmatoloji / El Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Kahraman Öztürk, ganglionun artroskopik olarak bedenden çıkartılmasında açık cerrahi ile tıpkı muvaffakiyet oranı elde edildiğini belirterek, kelamlarına şu biçimde devam ediyor: “Ayrıca açık cerrahi daha sonrasında el bileğinde kısmi hareket kısıtlılığı, enfeksiyon, nöroma (sinirin güzel huylu tümörü), yara izi ve keloid görülebiliyor. Ganglionun artroskopik olarak çıkartılması daha sonrasında ise kozmetik olarak daha az yara izi kalıyor ve hasta el bileğini daha erken kullanmaya başlıyor.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Ellerin en sık görülen güzel huylu kistleri olan ganglionlar, eldeki tüm yumuşak doku tümörlerinin yaklaşık yüzde 50-70’ini oluşturuyorlar. Çoklukla el bileğinin dorsal (sırt) ve volarının (el ayası) yanı sıra parmaklarda da gelişebiliyorlar. Çapı 1-2 cm büyüklüğe ulaşabilen bu kistlerin yaklaşık yüzde 50’si resen geçebiliyor. Şayet kaybolmazlarsa tedavi gerektiriyor, çünkü kozmetik sorun oluşturmalarının yanı sıra el bilek kullanmasında şiddetli ağrıya ve ardından işlev kısıtlanmasına da niye olabiliyorlar.
Acıbadem Fulya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji / El Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Kahraman Öztürk, el bileklerinde ve parmaklarında görülen ganglionların fark edildiklerinde tabibe başvurmanın kıymetli olduğuna dikkat çekerek, “Bu kistler vakit içinde el bileğinin hareketlerini önemli boyutlarda kısıtlayabilen şiddetli ağrıya yol açabiliyor. Ayrıyeten bilhassa bağ yırtığı ile birlikte olan ganglionlar tedavi edilmezlerse karpal kemiklerde ilerleyici dejenerasyon ile el bileğinde instabiliteye, yani kararsızlığa, dengesizliğe niye olabiliyorlar.” diyor.
Yavaş büyüyen şişliğe dikkat!
Dünyada görülme sıklığı ile oranladığımızda ülkemizde her yıl yaklaşık olarak 25 bin şahısta ‘ganglon kistleri’ teşhis ediliyor. Kimlerde nasıl ve niye ortaya çıkacağı bilinmeyen bu kistler bayanlarda daha sık görülüyor. Hastaların en az yüzde 10’unda öncesinden belli bir travmatik öykü oluyor ve yenidenlanan küçük travma, ganglion gelişmenine yol açabiliyor. İçi müsin, bir öbür deyişle sümüksü sıvı ile dolu bu kistler çoklukla eklem kapsülü, karpal kemikler ortası bağlar, tendon yahut tendon kılıfının üzerinde oluşuyor. Kist düzgün hudutlu, beyaz ve yarı saydam görünüyor. Ganglionlar sıklıkla yavaş büyüyen şişlik ile ortaya çıkıyor. Prof. Dr. Kahraman Öztürk, şişliğe ağrı, güçsüzlük ve kavrama kuvvetinde azalmanın da eşlik edebileceğini belirterek, “Hastalar çoğunlukla, artan aktivite periyodundan daha sonra şişliğin büyüdüğünden ve ağrının ek olduğundan yakınıyorlar.” diyor.
Ağrının sebebi ‘gizli’ ganglion olabilir!
Özellikle el bileği dorsalinde, şişliğe yol açmadan ağrı ile ortaya çıkan bâtın ganglionlar da sık görülüyor. Kapalı dorsal el bilek ganglionları 5mm’den küçük oldukları için fark edilmeyen kistik lezyonlar olarak nitelendiriliyor. Prof. Dr. Kahraman Öztürk, kapalı dorsal el bilek ganglionlarının gözle görülebilen ganglionlardan daha fazla ağrı şikayetine yol açabildiklerini vurgulayarak, “Gizli ganglionlar, açıklanamayan el bilek ağrısının sorumlusu olabiliyor ve orantısız bir biçimde hassas özellik gösteriyorlar. Bu tip ganglion kistleri el bileği üzerinde kalkma hareketi, güçlü kavrama, döndürme hareketi ve spor aktivitelerinde şiddetli ağrıya niye olabiliyor.” diyor.
Nasıl teşhis ediliyor?
Klinik olarak yumuşak kıvamda şişliğin olması, muayenede bastırınca kist sıvısının hareket etmesi ve kistin ışık geçirmesi (transülliminasyonu) çoklukla teşhis için kâfi oluyor. Kistin uzanımı ve büyüklüğünün kıymetlendirilmesi için ultrason ve karpal kemik tutulum kıymetlendirilmesi için radyografi tekniğine başvuruluyor. Manyetik rezonans görüntüleme daha hayli “gizli ganglion” durumunda gerekli oluyor.
Tedavi ‘cerrahisiz yöntem’ ile başlıyor
Ganglion kistinin tedavisi cerrahi olmayan usullerle başlıyor. El bilek istirahat atel kullanması ve şiddetli aktivitelerden kaçınma üzere ameliyatsız prosedürler ile ganglion kisti yüzde 40-50 oranında bizatihi düzeliyor. El bilek atelinin 3 ay devamlı kullanılmasıyla ağrı ortadan kalkabiliyor ve kist küçülebiliyor. bir daha de yüzde 60 civarında nüks ihtimali bulunuyor. Kist içeriğinin ultrason eşliğinde boşaltılması formunda gerçekleşen tedavide de birebir oranda nüks gelişebiliyor. Prof. Dr. Kahraman Öztürk, volarinde atardamara komşu olan şişliğin istirahat ateli ile küçülmemesi yahut büyümeye devam etmesi durumunda ise cerrahi tedaviye başvurulduğunu belirterek, “El bileğinin dorsal ganglionlarında aktivite ile ortaya çıkan yahut spor sırasında artan ağrıda da cerrahi tedavi uygulanıyor.” diyor.
Artroskopik cerrahi tercih ediliyor
Cerrahi süreç, ganglion kistinin açık yahut artroskopik (endoskop ile gerçekleştirilen minimal invazif cerrahi) metotla çıkartılmasını içeriyor. Prof. Dr. Kahraman Öztürk, cerrahi eksizyon, yani kitlenin bedenden alınmasının ganglion kistinin tedavisinde altın standart olmaya devam ettiğine işaret ederek, “El bileği dorsalinde şişlikle seyreden kistler ile kapalı dorsal el bilek kistleri artroskopik eksizyon prosedürüyle başarılı bir biçimde tedavi edilebiliyor. Pedikül, bir diğer deyişle kist sapı ve tüm ganglion yapısının çıkartılmasını içeren cerrahi teknikler yardımıyla kistlerin nüks oranları da kıymetli ölçüde azaldı. Volar ganglionların nüks oranı ise biraz daha yüksek oluyor.” diyor.
Ortopedi ve Travmatoloji / El Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Kahraman Öztürk, ganglionun artroskopik olarak bedenden çıkartılmasında açık cerrahi ile tıpkı muvaffakiyet oranı elde edildiğini belirterek, kelamlarına şu biçimde devam ediyor: “Ayrıca açık cerrahi daha sonrasında el bileğinde kısmi hareket kısıtlılığı, enfeksiyon, nöroma (sinirin güzel huylu tümörü), yara izi ve keloid görülebiliyor. Ganglionun artroskopik olarak çıkartılması daha sonrasında ise kozmetik olarak daha az yara izi kalıyor ve hasta el bileğini daha erken kullanmaya başlıyor.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı