Hamilelik, bağışıklık sisteminin zayıfladığı bir periyot olduğu için bulaşıcı hastalıklara karşı hassasiyet artıyor. Anne adaylarının aşılanmaları anne karnındaki fetüsün ve doğumdan daha sonra yenidoğanın önlenebilir olan enfeksiyonlara karşı bağışıklık kazanmalarında değerli rol oynuyor.
Aşıların temel emeli, anne adaylarının yüksek risk altında oldukları bulaşıcı hastalıklara karşı korunmalarını sağlamak. Aşılama yardımıyla beraberinde düşük, bebekte gelişme geriliği ve zekâ geriliği üzere ağır tablolar da önlenebiliyor. İdeali, aşıların hamilelik öncesinde tamamlanması olsa da, hamilelik sırasında da aşı uygulamaları yapılıyor. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, her aşının kendine özel bir uygulama takvimi olduğunu belirterek, “Canlı aşılar dışında hamilelikte uygulanabilen tüm aşılar, hamileliğin birinci 3 aylık devri de dahi olmak üzere rastgele bir hamilelik haftasında yapılabiliyor. Lakin bir daha de, hamileliğin birinci 3 ayı organ gelişimi olan periyodu kapsadığı için aşıların mümkünse 3 aydan daha sonra uygulanması tercih ediliyor” diyor. Hamilelikte standart aşı takvimine nazaran yapılması gereken aşıların yetersiz dozda ve müddette uygulandıklarında etkinliklerinin azalacağına dikkat çeken Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, “Örneğin tetanoz aşısında, doğumdan en geç 2 hafta evvel aşı dozunun tamamlanmış olması gerekiyor. Kâfi mühlet sağlanmadıysa tek doz tetanoz aşısı olan anne ve bebek bu hastalık açısından risk altında oluyor.” bilgisini veriyor.
HANGİ AŞI NE VAKİT YAPILMALI?
Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Derneği (ACOG) tüm gebeler için rutin olarak tetanoz, difteri, boğmaca, hepatit B ve influenza aşılarını öneriyor. Hamilelikte âlâ bir güvenlik profiline sahip olan bu aşılar yenidoğana pasif muhafaza sağlayabiliyor ve düşüğe niye olmuyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, hamilelik devrinde yaptırılması yaşamsal ehemmiyete sahip olan aşıları şu biçimde anlatıyor:
İNFLUENZA
İnfluenza aşısı, hamilelikte önerilen bir başka kıymetli aşılardan. Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, influenza enfeksiyonunun hamilelikte daha ağır seyredebildiği için hepatit B enfeksiyonundan daha farklı bir özellik taşıdığına dikkat çekerek, “Zira influenza annede akciğer ile kalp meselelerinde, hastanede yatışta ve düşükte artışa niye olabiliyor” diyor. Bunların yanı sıra hamilelikte influenza aşısının antikorları plasentadan geçerek bebeği koruyor. Bu sayede influenza aşısı anne adaylarının yanı sıra 6 aydan küçük yenidoğanlarda da müdafaa sağlıyor.
Ne vakit yapılmalı?
Sağlık Bakanlığı Temel Sıhhat Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 14. hamilelik haftasından daha sonra, influenza mevsimi boyunca, (Eylül-Nisan aylarında) gebelere influenza aşısını öneriyor.
COVID – 19 AŞISI
Covid-19 pandemisinde yapılan çalışmalarda, anne adaylarında, gebe olmayanlara nazaran bu enfeksiyonun daha ağır seyrettiği izlenmiş. Çalışmalar kararında; inaktif Covid-19 aşı uygulamalarının anne adayları ve yenidoğan için hamileliğin her kademesinde faal ve inançlı olduğu tespit edilmiş. Bu niçinle anne adaylarına T.C. Sıhhat Bakanlığı’nın ve Bayan Doğum Derneklerinin önerisi doğrultusunda Covid-19 aşısı tavsiye ediliyor.
Ne vakit yapılmalı?
Covid – 19 aşısını, hamileliğin birinci 12. hafta daha sonrasına kadar ertelemenin gerekli olduğuna dair bir delil mevcut değil. Bu niçinle aşı hamileliğin her periyodunda uygulanabiliyor. Bir doz Covid-19 aşısı özgün alfa varyantına karşı güzel bir muhafaza sağlıyor, fakat virüsün delta varyantı ile yeterli bir bağışıklık düzeyi sağlamak için iki doz gerekiyor. İkinci doz, birinci dozdan 8 hafta daha sonra uygulanıyor. Omicron varyantına karşı en düzgün müdafaayı sağlamak için bir doz güçlendirici (üçüncü doz) öneriliyor.
TETANOZ – DİFTERİ AŞISI
Tetanoz enfeksiyonu; hamilelikte faydalanma, ısırık, trafik kazası ve yanık üzere durumlarda yahut doğum esnasında bebeğin göbek kordonunun (özellikle konutta yapılan doğumlarda) hijyenik olmayan bıçak üzere alet ile kesilmesi ya da pansuman edilmesi kararı gelişebiliyor. Aşılama yardımıyla hem hamilelikte ortaya çıkabilecek tetanoz enfeksiyonunun şiddeti azalıyor, birebir vakitte buna bağlı gelişebilecek olan erken doğum ve meyyit doğum riski düşüyor. Bunların yanı sıra bebekte gelişebilecek olan nörolojik sıkıntılar da önlenebiliyor.
Difteri hastalığı da teneffüs yollarında ölümcül sonuçlara yol açabilen bir hastalık. Difteri toksoid aşısı çocukluk çağından itibaren aşı takviminde tetanoz aşısı ile birlikte uygulanıyor. Yaygın aşılama programı ile de dünya genelinde pek az görülmeye başlandı. Fakat çocukluk çağında aşılamayla ömür uzunluğu bağışıklık sağlanamadığı için hamilelik durumunda tetanoz aşısı ile bir arada uygulama yineı yapılıyor.
Ne vakit yapılmalı?
Tetanoz- Difteri aşı takvimine nazaran; aşının birinci dozu hamileliğin 4. ayında yahut çabucak hemen yapılmadıysa 4. aydan daha sonra birinci muayenede uygulanıyor. İkinci doz, birinci dozdan en az 4 hafta daha sonra yapılıyor, bu sayede 1-3 yıl muhafaza sağlanmış oluyor. tıpkı vakitte; 2. dozdan en az 6 ay daha sonra yapılan 3. doz uygulaması ile 5 yıl ve 3. dozdan en az bir yıl daha sonra ya da bir daha sonraki hamilelikte uygulanan aşı ile 10 yıl bağışıklık sağlanıyor. bir daha aşı takvimine göre; 4. dozdan en az bir yıl daha sonra ya da bir daha sonraki hamilelikte uygulanan aşı ile doğurganlık çağı boyunca müdafaa sağlanıyor. Daha evvel beş tam doz ile aşılanan bayanlarda, son 10 yılda ek doz yapılmamışsa, hamilelikte tercihen 20-36 haftalar içinde tek doz aşılama kâfi oluyor.
HEPATİT B AŞISI
Hepatit B aşısı, anne adayının daha önce bağışıklığı yoksa yapılabiliyor. Hamilelikte geçirilen hepatit B enfeksiyonunun olağan popülasyona bakılırsa daha önemli seyretmesi beklenmiyor. Lakin yenidoğana enfeksiyonun aktarılması riski oluyor. ötürüsıyla daha önce hepatit B enfeksiyonuna bağışıklık kazanmamış olan anne adaylarının hamilelik devrinde aşılanmaları, yenidoğanda önemli meseleler oluşturabilen hepatit B virüsünün bulaşma riskini azaltıyor.
Ne vakit yapılmalı?
Hamileliğin 0, 1 ve 6. aylarında uygulanan aşı hem anneyi hem doğumdan daha sonra bebeği koruyor.
BOĞMACA AŞISI
Boğmaca aşısı çocukluk çağında aşı takviminde yer alıyor, lakin ömür uzunluğu bağışıklık sağlamıyor. Bu niçinle yüksek riskli hasta kümesine (sağlık çalışanları, bağışıklığı baskılanmış şahıslarla yaşayan, küçük çocuklarla yaşayan yahut çalışan kişiler) ek doz uygulamaları öneriliyor.
Ne vakit yapılmalı?
Hamilelik periyodunda 6. aydan daha sonra, doğacak bebeği muhafazaya yönelik, boğmaca aşısının uygulanması tavsiye ediliyor. Bu sayede bebeğe erken devirlerinde pasif müdafaa imkânı sağlanabiliyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Aşıların temel emeli, anne adaylarının yüksek risk altında oldukları bulaşıcı hastalıklara karşı korunmalarını sağlamak. Aşılama yardımıyla beraberinde düşük, bebekte gelişme geriliği ve zekâ geriliği üzere ağır tablolar da önlenebiliyor. İdeali, aşıların hamilelik öncesinde tamamlanması olsa da, hamilelik sırasında da aşı uygulamaları yapılıyor. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, her aşının kendine özel bir uygulama takvimi olduğunu belirterek, “Canlı aşılar dışında hamilelikte uygulanabilen tüm aşılar, hamileliğin birinci 3 aylık devri de dahi olmak üzere rastgele bir hamilelik haftasında yapılabiliyor. Lakin bir daha de, hamileliğin birinci 3 ayı organ gelişimi olan periyodu kapsadığı için aşıların mümkünse 3 aydan daha sonra uygulanması tercih ediliyor” diyor. Hamilelikte standart aşı takvimine nazaran yapılması gereken aşıların yetersiz dozda ve müddette uygulandıklarında etkinliklerinin azalacağına dikkat çeken Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, “Örneğin tetanoz aşısında, doğumdan en geç 2 hafta evvel aşı dozunun tamamlanmış olması gerekiyor. Kâfi mühlet sağlanmadıysa tek doz tetanoz aşısı olan anne ve bebek bu hastalık açısından risk altında oluyor.” bilgisini veriyor.
HANGİ AŞI NE VAKİT YAPILMALI?
Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Derneği (ACOG) tüm gebeler için rutin olarak tetanoz, difteri, boğmaca, hepatit B ve influenza aşılarını öneriyor. Hamilelikte âlâ bir güvenlik profiline sahip olan bu aşılar yenidoğana pasif muhafaza sağlayabiliyor ve düşüğe niye olmuyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, hamilelik devrinde yaptırılması yaşamsal ehemmiyete sahip olan aşıları şu biçimde anlatıyor:
İNFLUENZA
İnfluenza aşısı, hamilelikte önerilen bir başka kıymetli aşılardan. Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, influenza enfeksiyonunun hamilelikte daha ağır seyredebildiği için hepatit B enfeksiyonundan daha farklı bir özellik taşıdığına dikkat çekerek, “Zira influenza annede akciğer ile kalp meselelerinde, hastanede yatışta ve düşükte artışa niye olabiliyor” diyor. Bunların yanı sıra hamilelikte influenza aşısının antikorları plasentadan geçerek bebeği koruyor. Bu sayede influenza aşısı anne adaylarının yanı sıra 6 aydan küçük yenidoğanlarda da müdafaa sağlıyor.
Ne vakit yapılmalı?
Sağlık Bakanlığı Temel Sıhhat Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 14. hamilelik haftasından daha sonra, influenza mevsimi boyunca, (Eylül-Nisan aylarında) gebelere influenza aşısını öneriyor.
COVID – 19 AŞISI
Covid-19 pandemisinde yapılan çalışmalarda, anne adaylarında, gebe olmayanlara nazaran bu enfeksiyonun daha ağır seyrettiği izlenmiş. Çalışmalar kararında; inaktif Covid-19 aşı uygulamalarının anne adayları ve yenidoğan için hamileliğin her kademesinde faal ve inançlı olduğu tespit edilmiş. Bu niçinle anne adaylarına T.C. Sıhhat Bakanlığı’nın ve Bayan Doğum Derneklerinin önerisi doğrultusunda Covid-19 aşısı tavsiye ediliyor.
Ne vakit yapılmalı?
Covid – 19 aşısını, hamileliğin birinci 12. hafta daha sonrasına kadar ertelemenin gerekli olduğuna dair bir delil mevcut değil. Bu niçinle aşı hamileliğin her periyodunda uygulanabiliyor. Bir doz Covid-19 aşısı özgün alfa varyantına karşı güzel bir muhafaza sağlıyor, fakat virüsün delta varyantı ile yeterli bir bağışıklık düzeyi sağlamak için iki doz gerekiyor. İkinci doz, birinci dozdan 8 hafta daha sonra uygulanıyor. Omicron varyantına karşı en düzgün müdafaayı sağlamak için bir doz güçlendirici (üçüncü doz) öneriliyor.
TETANOZ – DİFTERİ AŞISI
Tetanoz enfeksiyonu; hamilelikte faydalanma, ısırık, trafik kazası ve yanık üzere durumlarda yahut doğum esnasında bebeğin göbek kordonunun (özellikle konutta yapılan doğumlarda) hijyenik olmayan bıçak üzere alet ile kesilmesi ya da pansuman edilmesi kararı gelişebiliyor. Aşılama yardımıyla hem hamilelikte ortaya çıkabilecek tetanoz enfeksiyonunun şiddeti azalıyor, birebir vakitte buna bağlı gelişebilecek olan erken doğum ve meyyit doğum riski düşüyor. Bunların yanı sıra bebekte gelişebilecek olan nörolojik sıkıntılar da önlenebiliyor.
Difteri hastalığı da teneffüs yollarında ölümcül sonuçlara yol açabilen bir hastalık. Difteri toksoid aşısı çocukluk çağından itibaren aşı takviminde tetanoz aşısı ile birlikte uygulanıyor. Yaygın aşılama programı ile de dünya genelinde pek az görülmeye başlandı. Fakat çocukluk çağında aşılamayla ömür uzunluğu bağışıklık sağlanamadığı için hamilelik durumunda tetanoz aşısı ile bir arada uygulama yineı yapılıyor.
Ne vakit yapılmalı?
Tetanoz- Difteri aşı takvimine nazaran; aşının birinci dozu hamileliğin 4. ayında yahut çabucak hemen yapılmadıysa 4. aydan daha sonra birinci muayenede uygulanıyor. İkinci doz, birinci dozdan en az 4 hafta daha sonra yapılıyor, bu sayede 1-3 yıl muhafaza sağlanmış oluyor. tıpkı vakitte; 2. dozdan en az 6 ay daha sonra yapılan 3. doz uygulaması ile 5 yıl ve 3. dozdan en az bir yıl daha sonra ya da bir daha sonraki hamilelikte uygulanan aşı ile 10 yıl bağışıklık sağlanıyor. bir daha aşı takvimine göre; 4. dozdan en az bir yıl daha sonra ya da bir daha sonraki hamilelikte uygulanan aşı ile doğurganlık çağı boyunca müdafaa sağlanıyor. Daha evvel beş tam doz ile aşılanan bayanlarda, son 10 yılda ek doz yapılmamışsa, hamilelikte tercihen 20-36 haftalar içinde tek doz aşılama kâfi oluyor.
HEPATİT B AŞISI
Hepatit B aşısı, anne adayının daha önce bağışıklığı yoksa yapılabiliyor. Hamilelikte geçirilen hepatit B enfeksiyonunun olağan popülasyona bakılırsa daha önemli seyretmesi beklenmiyor. Lakin yenidoğana enfeksiyonun aktarılması riski oluyor. ötürüsıyla daha önce hepatit B enfeksiyonuna bağışıklık kazanmamış olan anne adaylarının hamilelik devrinde aşılanmaları, yenidoğanda önemli meseleler oluşturabilen hepatit B virüsünün bulaşma riskini azaltıyor.
Ne vakit yapılmalı?
Hamileliğin 0, 1 ve 6. aylarında uygulanan aşı hem anneyi hem doğumdan daha sonra bebeği koruyor.
BOĞMACA AŞISI
Boğmaca aşısı çocukluk çağında aşı takviminde yer alıyor, lakin ömür uzunluğu bağışıklık sağlamıyor. Bu niçinle yüksek riskli hasta kümesine (sağlık çalışanları, bağışıklığı baskılanmış şahıslarla yaşayan, küçük çocuklarla yaşayan yahut çalışan kişiler) ek doz uygulamaları öneriliyor.
Ne vakit yapılmalı?
Hamilelik periyodunda 6. aydan daha sonra, doğacak bebeği muhafazaya yönelik, boğmaca aşısının uygulanması tavsiye ediliyor. Bu sayede bebeğe erken devirlerinde pasif müdafaa imkânı sağlanabiliyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı