Kullanacak şahsa ziyanları anlatılarak vazgeçirilmeli…
Günümüzde en yaygın kullanılan cümbüş araçlarından biri olan havai fişekler, patlama anında etrafa, insan ve hayvan sıhhatine değerli ziyanlar veriyor. Yılbaşı kutlamalarında da ağır biçimde kullanılmasıyla gündeme gelen havai fişeklerin uzun müddetli ya da ani maruz kalma durumunda şahsi huzuru bozduğunu belirten uzmanlar, insanlarda ve başta kuşlar olmak üzere başka canlılarda da gerilimi artırdığını söz ediyor. Dr. Ahmet Adiller, kuşlar için ölümcül risk taşıyan ve insanlarda epilepsi üzere nörolojik hastalıklarda uyaran tesiri yaratan havai fişekleri cümbüş hedefli kullanacak şahıslara ziyanları anlatılarak kararlarından vazgeçirilmelerini tavsiye ediyor.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Etraf Sıhhati Programı Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Adiller, son olarak yılbaşı kutlamalarında sıkça kullanılan havai fişeklerin etraf, hayvan ve insan sıhhatine ziyanları hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Havai fişekler sıhhat riski oluşturuyor
Havai fişeklerin uzun vakittir ömrümüzde bulunan maalesef en yaygın cümbüş araçlarından biri olduğunu belirten Dr. Ahmet Adiller, “Birkaç dakika süren bir cümbüşün beşere, tabiata ve doğal yaşama bir fazlaca ziyanı var. Başta havai fişekler kimyasal tekniklerle üretildikleri için içerisinde yüksek ölçülerde olmasa da kurşun üzere toksik unsurların bileşiklerini içeriyorlar. Havai fişeklerin patlatılmasıyla da bu kimyasalların bir kısmı yüzeyde bir kısmı havada dağılıyor. Bu gazların ve tozların hava kirletici tesirleri bölgesel olarak hava kirliliğine katkı sağlıyorlar. Bunun yanında çıkan gürültü ve ışık da birtakım sıhhat riskleri oluşturuyor.” dedi.
Epilepsi için uyaran tesiri yaratabiliyor
Gürültünün hâlihazırda bir çevresel kirlilik tipi olduğunu söz eden Dr. Ahmet Adiller, “Havai fişekler bilhassa uzun vadeli ya da ani maruz kalma durumlarında şahsi huzuru bozma, gerilim düzeyini artırma üzere ruhsal ve bunun yanında bir fazlaca fizyolojik tesirler barındırıyor. Işık kısmına geldiğimizdeyse epilepsi üzere nörolojik hastalıklarda uyaran tesiri yaratabiliyor. Bu yüzden aslında havai fişeklerin hem çevreyi hem hayvanları birebir vakitte halk sıhhatini etkilediğini söyleyebiliriz.” diye konuştu.
Kuşlar için ölümcül risk taşıyor
Dr. Ahmet Adiller, havanın kuşların doğal ömür alanının kıymetli bir kesimini oluşturduğunu vurguladı ve kelamlarına şöyleki devam etti:
“Gece saatlerinde doğal hayat alanlarında havada kuş sayısı hayli fazla olmasa da kent aydınlatmalarının tesiriyle gece saatlerinde de kuşların bir kısmı havada olabiliyor. Havai fişeklerin patlatılmasıyla bölgede havada bulunan kuşlar direkt ziyan bakılırsabiliyor. Havai fişeklerin sebep olduğu ses ve gürültü, kuşlar başta olmak üzere bir epey canlıda gerilim düzeyinin artmasına sebep oluyor. Bunun kararında da bir epey canlı kaçışma esnasında kendini bir yerlere vurup sakatlayabiliyor, hatta ölebiliyor. Bilhassa sulak alanlarda yüzeyde bulunan kuşlar çok uzak uzaklıkta patlatılsa bile havai fişeklerin sebep olduğu ses ve ışıktan ürkerek havalanıyorlar. Birçok kuşun gece görüş kabiliyeti çok yüksek olmadığı için de bu durum bu canlılar için sakatlık ve vefat üzere sonuçlar doğurabiliyor. Kuluçka periyodunda olan kuşlar yuvalarını, yavrularını bırakıp tekrar yuvalarına dönmeyebiliyor. Bunun durum da ekseriyetle yavruların ölmesiyle sonuçlanabiliyor. Bunun haricinde patlamanın gerçekleştiği alanda bulunan kuşlar ölmese ya da sakatlanmasa bile önemli düzeylerde patlama kararı oluşan gazlara ve tozlara maruz kalıyorlar. Bu da kronik sıhhat meseleleri yaşama ihtimallerini artırıyor.”
İklim değişikliğinin temel niçini karbon emisyon salımı
Hava kirliliğinin günümüzde değerli çevresel kirliliklerden biri olduğunu söz eden Dr. Ahmet Adiller, “Hem karbon emisyonlarının salınımının artması, birebir vakitte öbür kirleticiler direkt ya da dolaylı çevreyi ve ötürüsıyla insanları etkiliyor. Karbon emisyonları salımı global ısınma ve iklim değişikliğinin temel niçini. İklim sisteminin değişmesi çevresel manada ziraî üretimden, su kaynaklarına, sel ve taşkın üzere hadiselerden, doğal yaşama kadar bir hayli olumsuz tesire sahip. Bu iklimsel tesirin yanında bir de havadaki kirleticiler hem teneffüs yoluyla etraftaki canlılara ziyan veriyor, birebir vakitte su ve toprağa geçerek bu ortamlarda ziyanlı tesirlerini sürdürüyorlar.” dedi.
Toplumsal şuur seviyesi artıyor
Dr. Ahmet Adiller, bu mevzuda düzenlenen imza kampanyalarının toplumsal şuur seviyemizin arttığının en büyük göstergesi olduğunu söylemiş oldu ve kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Her ne kadar bu imza kampanyalarının büyük bir kısmı temel gayesine ulaşamasa da, ulaştıkları kesim üzerinde tesir bırakıyor. Bu tesir de toplumsal şuur seviyesinin artmasına sebep oluyor. Halk olarak bilhassa büyük kutlamalarda havai fişek kullanmasını tahminen direkt engelleyemesek de bahis ile ilgili duruşumuzu sergilemek ve bu tıp etkinliklere katılmamak aslında vakit içerisinde yansımızın anlaşılması ve sonuç kazanmasına yol açabilir. Bunun haricinde direkt tesir edebileceğimiz nokta kişisel kullanmasın önüne geçmek. Havai fişekler maalesef düğün, doğum günü, açılış merasimi üzere etkinliklerde de çoğunlukla kullanılıyor. Bu noktada etrafımızda bu çeşit etkinlikler düzenleyen şahıslara havai fişeklerin kullanmasının zararlarından bahsedip, onları bu kararlarından vazgeçirmek daha direkt tesir yaratmamızı sağlayabilir.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Günümüzde en yaygın kullanılan cümbüş araçlarından biri olan havai fişekler, patlama anında etrafa, insan ve hayvan sıhhatine değerli ziyanlar veriyor. Yılbaşı kutlamalarında da ağır biçimde kullanılmasıyla gündeme gelen havai fişeklerin uzun müddetli ya da ani maruz kalma durumunda şahsi huzuru bozduğunu belirten uzmanlar, insanlarda ve başta kuşlar olmak üzere başka canlılarda da gerilimi artırdığını söz ediyor. Dr. Ahmet Adiller, kuşlar için ölümcül risk taşıyan ve insanlarda epilepsi üzere nörolojik hastalıklarda uyaran tesiri yaratan havai fişekleri cümbüş hedefli kullanacak şahıslara ziyanları anlatılarak kararlarından vazgeçirilmelerini tavsiye ediyor.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Etraf Sıhhati Programı Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Adiller, son olarak yılbaşı kutlamalarında sıkça kullanılan havai fişeklerin etraf, hayvan ve insan sıhhatine ziyanları hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Havai fişekler sıhhat riski oluşturuyor
Havai fişeklerin uzun vakittir ömrümüzde bulunan maalesef en yaygın cümbüş araçlarından biri olduğunu belirten Dr. Ahmet Adiller, “Birkaç dakika süren bir cümbüşün beşere, tabiata ve doğal yaşama bir fazlaca ziyanı var. Başta havai fişekler kimyasal tekniklerle üretildikleri için içerisinde yüksek ölçülerde olmasa da kurşun üzere toksik unsurların bileşiklerini içeriyorlar. Havai fişeklerin patlatılmasıyla da bu kimyasalların bir kısmı yüzeyde bir kısmı havada dağılıyor. Bu gazların ve tozların hava kirletici tesirleri bölgesel olarak hava kirliliğine katkı sağlıyorlar. Bunun yanında çıkan gürültü ve ışık da birtakım sıhhat riskleri oluşturuyor.” dedi.
Epilepsi için uyaran tesiri yaratabiliyor
Gürültünün hâlihazırda bir çevresel kirlilik tipi olduğunu söz eden Dr. Ahmet Adiller, “Havai fişekler bilhassa uzun vadeli ya da ani maruz kalma durumlarında şahsi huzuru bozma, gerilim düzeyini artırma üzere ruhsal ve bunun yanında bir fazlaca fizyolojik tesirler barındırıyor. Işık kısmına geldiğimizdeyse epilepsi üzere nörolojik hastalıklarda uyaran tesiri yaratabiliyor. Bu yüzden aslında havai fişeklerin hem çevreyi hem hayvanları birebir vakitte halk sıhhatini etkilediğini söyleyebiliriz.” diye konuştu.
Kuşlar için ölümcül risk taşıyor
Dr. Ahmet Adiller, havanın kuşların doğal ömür alanının kıymetli bir kesimini oluşturduğunu vurguladı ve kelamlarına şöyleki devam etti:
“Gece saatlerinde doğal hayat alanlarında havada kuş sayısı hayli fazla olmasa da kent aydınlatmalarının tesiriyle gece saatlerinde de kuşların bir kısmı havada olabiliyor. Havai fişeklerin patlatılmasıyla bölgede havada bulunan kuşlar direkt ziyan bakılırsabiliyor. Havai fişeklerin sebep olduğu ses ve gürültü, kuşlar başta olmak üzere bir epey canlıda gerilim düzeyinin artmasına sebep oluyor. Bunun kararında da bir epey canlı kaçışma esnasında kendini bir yerlere vurup sakatlayabiliyor, hatta ölebiliyor. Bilhassa sulak alanlarda yüzeyde bulunan kuşlar çok uzak uzaklıkta patlatılsa bile havai fişeklerin sebep olduğu ses ve ışıktan ürkerek havalanıyorlar. Birçok kuşun gece görüş kabiliyeti çok yüksek olmadığı için de bu durum bu canlılar için sakatlık ve vefat üzere sonuçlar doğurabiliyor. Kuluçka periyodunda olan kuşlar yuvalarını, yavrularını bırakıp tekrar yuvalarına dönmeyebiliyor. Bunun durum da ekseriyetle yavruların ölmesiyle sonuçlanabiliyor. Bunun haricinde patlamanın gerçekleştiği alanda bulunan kuşlar ölmese ya da sakatlanmasa bile önemli düzeylerde patlama kararı oluşan gazlara ve tozlara maruz kalıyorlar. Bu da kronik sıhhat meseleleri yaşama ihtimallerini artırıyor.”
İklim değişikliğinin temel niçini karbon emisyon salımı
Hava kirliliğinin günümüzde değerli çevresel kirliliklerden biri olduğunu söz eden Dr. Ahmet Adiller, “Hem karbon emisyonlarının salınımının artması, birebir vakitte öbür kirleticiler direkt ya da dolaylı çevreyi ve ötürüsıyla insanları etkiliyor. Karbon emisyonları salımı global ısınma ve iklim değişikliğinin temel niçini. İklim sisteminin değişmesi çevresel manada ziraî üretimden, su kaynaklarına, sel ve taşkın üzere hadiselerden, doğal yaşama kadar bir hayli olumsuz tesire sahip. Bu iklimsel tesirin yanında bir de havadaki kirleticiler hem teneffüs yoluyla etraftaki canlılara ziyan veriyor, birebir vakitte su ve toprağa geçerek bu ortamlarda ziyanlı tesirlerini sürdürüyorlar.” dedi.
Toplumsal şuur seviyesi artıyor
Dr. Ahmet Adiller, bu mevzuda düzenlenen imza kampanyalarının toplumsal şuur seviyemizin arttığının en büyük göstergesi olduğunu söylemiş oldu ve kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Her ne kadar bu imza kampanyalarının büyük bir kısmı temel gayesine ulaşamasa da, ulaştıkları kesim üzerinde tesir bırakıyor. Bu tesir de toplumsal şuur seviyesinin artmasına sebep oluyor. Halk olarak bilhassa büyük kutlamalarda havai fişek kullanmasını tahminen direkt engelleyemesek de bahis ile ilgili duruşumuzu sergilemek ve bu tıp etkinliklere katılmamak aslında vakit içerisinde yansımızın anlaşılması ve sonuç kazanmasına yol açabilir. Bunun haricinde direkt tesir edebileceğimiz nokta kişisel kullanmasın önüne geçmek. Havai fişekler maalesef düğün, doğum günü, açılış merasimi üzere etkinliklerde de çoğunlukla kullanılıyor. Bu noktada etrafımızda bu çeşit etkinlikler düzenleyen şahıslara havai fişeklerin kullanmasının zararlarından bahsedip, onları bu kararlarından vazgeçirmek daha direkt tesir yaratmamızı sağlayabilir.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı