Dünya Sıhhat Örgütü datalarına göre her yıl dünyada 15 milyon kişi inme geçiriyor. Türkiye’de her sene 250 bin yeni inme olayı görülürken, inme daha sonrası felçle yaşayan 2 milyon kişi olduğu kestirim ediliyor. İnme gerçekleştiği anda acil müdahale edilmesi hayat kurtarıcı olabiliyor. İnmenin erken tedavisi hastaların yaşama bahtını artırırken, bununla birlikte inmeye bağlı oluşabilecek manilerin ve işlev bozukluklarının önüne geçilmesini sağlayabiliyor. Toplumun inme belirtilerini çabucak tanıyacak biçimde bilinçlendirilmesi ehemmiyet taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kısım Lideri Prof. Dr. Engin Çakar, “29 Ekim Dünya İnme Günü” öncesinde inme ve inme daha sonrası erken periyot fizik tedavi ile rehabilitasyonun değeri hakkında bilgi verdi.
İnme sırasında vakit fazlaca önemlidir
İnme, beyin kanaması yahut beyin damar tıkanıklığı niçiniyle beyne giden kan akışının engellenmesidir. Kan akışının engellenmesiyle oksijensiz kalan beyin hücreleri birkaç dakikanın akabinde ölmeye başlamaktadır. İnmenin süratlice fark edilmesi, hastanın sıhhat kuruluşuna erkenden ulaştırılması ve yapılacak birinci yardım; hastanın hayatta kalma talihini artırır ve inme sırasında gelişebilecek işlevsel bozuklukları azaltır. İnmede erken müdahale ve birinci yardım, daha fazla beyin dokusunun hasar görmesini pürüzler. Bu niçinle inme geçiren hastalar için “Zaman Eşittir Beyin” söylemi kullanılmaktadır.
Hareketsiz hayat ve obezite inme riskini artırıyor
İnme niçinlerinin ana niçini damarlardaki sorunlardır. Damarların daralması ve tıkanması inme tablosunu oluşturmaktadır. Bu sebeple bilhassa kalp ve damar sıhhatine dikkat edilmelidir. İnmeye niye olan faktörler içinde; obezite, hareketsiz hayat, diyabet, yüksek tansiyon, sigara kullanması, çok alkol kullanması, yüksek kolesterol düzeyi, atrial fibrasyon, arteriovenöz malformasyon (AVM), kalp ve damar hastalıkları, süreksiz iskemik atak (gia), damar yapısı anomalileri bulunmaktadır.
İnme tanısı konulduğu anda inme tedavisi başlar
Tedaviyi etkileyeceği için inme tipi çabucak belirlenmelidir. daha sonraki evrede bu inmenin kalple yahut öbür damarlarla ilgisi olup olmadığı, sebep olabilecek başka hastalıklarla alakası üzere durumlar araştırılır. Birinci tıbbi teşebbüsler ve tedavilerin akabinde genel durumu stabil hale gelen hasta, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzman doktoru tarafınca kıymetlendirilir. Şayet hastada işlev kaybı meydana geldi ise inme tedavisinde fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci başlar.
İnme daha sonrasında kısmi ya da tam felç gelişebilir
Çevreyi algılama ve dikkat etme konusunda daha epey sağ beyin bakılırsav alır. Ayrıyeten sağ beyin hislerle bağlıdır. Konuşma ve lisan insanların 90’ ında sol beyefendisinin ilgilendiği işlevlerdir. Sol beyin mantık ile bağlı bir lobtur. Sol tarafın felcinde ötürüsı ile hastada manaya ve konuşma bozukluğu da daha sık görülmektedir. İnme daha sonrasında hastalarda kısmi ya da tam felç gelişebilir. Kısmi felç halk içinde yavaşça seyirli felç manasında kullanılsa da tıbbi manada bir beden yarısında el – kol ve bacakları etkileyen yavaşça ya da ağır seyirli felç olarak bilinmektedir. Sağ taraf felci geçiren hastalar ve sol taraf felci geçiren hastalar tıpkı ölçüde fizik tedavi ve rehabilitasyon muhtaçlığı duymaktadır.
Erken periyot fizik tedavi ile kaybedilen işlevler geri kazanılabiliyor
İnme kararı gelişen felç niçiniyle kol ve bacak hareketleri, gövde hareketleri ve kaba motor marifetler etkilenir. Bu durum felçli hastanın yürüyüşünü de tesirler. Çoklukla bedenin bir tarafında görülen hareket bozuklukları, felçli hastanın yürüyüşünü daha da bozan istikrar meselelerine yol açar. Felçli hasta erken devirde yürüyemez ve yatağa bağımlı biçimde kalabilir. Erken devirde başlayan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları ile inme hastalarının pek birçok için güzelleşme mümkündür. Beynin kendini bir daha organize edebilme özelliği (plastisite) yardımıyla, hasta vakit içinde çeşitli işlevlerini geri kazanmaya başlar. Geri kazanılan işlevler inmenin şiddeti, beyinde etkilenen alan, hastanın düzgünleşme kapasitesi ve uygulanan rehabilitasyonla alakalıdır.
Felçli hastaların yine yürüme ihtimali çok yüksektir
Felçten daha sonra yeniden yürüyebilmenin temel yolu fizik tedavi ve rehabilitasyondur. Fizyoterapist ve ergoterapist eşliğinde yapılan çeşitli fizik tedavi antrenmanları, uygulanan nöro-rehabilitasyon teknikleri ve robotik rehabilitasyon ile hastanın beyninde güzelleşme potansiyeli uyarılır. Bu hastaların değerli bir kısmı yatağa bağımlılıktan kurtulup kısmi yahut tam bağımsızlığa kavuşabilir. Hastaların işlerine geri dönmeleri, günlük hayata bir daha katılmaları sağlanabilir. Beynin bir daha eğitilmesi, felçten daha sonra tekrar yürümenin en değerli anahtarıdır. Beynin bir daha eğitilmesi için bol yenidenlı ve çeşitlendirilmiş idmanlar, günlük hayat pratikleri ve robotik fizik tedavi aygıtları çok faydalıdır. Felçli hastalar akut devirde ekseriyetle yatılı fizik tedavi merkezlerinde bu tedavileri almaktadır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
İnme sırasında vakit fazlaca önemlidir
İnme, beyin kanaması yahut beyin damar tıkanıklığı niçiniyle beyne giden kan akışının engellenmesidir. Kan akışının engellenmesiyle oksijensiz kalan beyin hücreleri birkaç dakikanın akabinde ölmeye başlamaktadır. İnmenin süratlice fark edilmesi, hastanın sıhhat kuruluşuna erkenden ulaştırılması ve yapılacak birinci yardım; hastanın hayatta kalma talihini artırır ve inme sırasında gelişebilecek işlevsel bozuklukları azaltır. İnmede erken müdahale ve birinci yardım, daha fazla beyin dokusunun hasar görmesini pürüzler. Bu niçinle inme geçiren hastalar için “Zaman Eşittir Beyin” söylemi kullanılmaktadır.
Hareketsiz hayat ve obezite inme riskini artırıyor
İnme niçinlerinin ana niçini damarlardaki sorunlardır. Damarların daralması ve tıkanması inme tablosunu oluşturmaktadır. Bu sebeple bilhassa kalp ve damar sıhhatine dikkat edilmelidir. İnmeye niye olan faktörler içinde; obezite, hareketsiz hayat, diyabet, yüksek tansiyon, sigara kullanması, çok alkol kullanması, yüksek kolesterol düzeyi, atrial fibrasyon, arteriovenöz malformasyon (AVM), kalp ve damar hastalıkları, süreksiz iskemik atak (gia), damar yapısı anomalileri bulunmaktadır.
İnme tanısı konulduğu anda inme tedavisi başlar
Tedaviyi etkileyeceği için inme tipi çabucak belirlenmelidir. daha sonraki evrede bu inmenin kalple yahut öbür damarlarla ilgisi olup olmadığı, sebep olabilecek başka hastalıklarla alakası üzere durumlar araştırılır. Birinci tıbbi teşebbüsler ve tedavilerin akabinde genel durumu stabil hale gelen hasta, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzman doktoru tarafınca kıymetlendirilir. Şayet hastada işlev kaybı meydana geldi ise inme tedavisinde fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci başlar.
İnme daha sonrasında kısmi ya da tam felç gelişebilir
Çevreyi algılama ve dikkat etme konusunda daha epey sağ beyin bakılırsav alır. Ayrıyeten sağ beyin hislerle bağlıdır. Konuşma ve lisan insanların 90’ ında sol beyefendisinin ilgilendiği işlevlerdir. Sol beyin mantık ile bağlı bir lobtur. Sol tarafın felcinde ötürüsı ile hastada manaya ve konuşma bozukluğu da daha sık görülmektedir. İnme daha sonrasında hastalarda kısmi ya da tam felç gelişebilir. Kısmi felç halk içinde yavaşça seyirli felç manasında kullanılsa da tıbbi manada bir beden yarısında el – kol ve bacakları etkileyen yavaşça ya da ağır seyirli felç olarak bilinmektedir. Sağ taraf felci geçiren hastalar ve sol taraf felci geçiren hastalar tıpkı ölçüde fizik tedavi ve rehabilitasyon muhtaçlığı duymaktadır.
Erken periyot fizik tedavi ile kaybedilen işlevler geri kazanılabiliyor
İnme kararı gelişen felç niçiniyle kol ve bacak hareketleri, gövde hareketleri ve kaba motor marifetler etkilenir. Bu durum felçli hastanın yürüyüşünü de tesirler. Çoklukla bedenin bir tarafında görülen hareket bozuklukları, felçli hastanın yürüyüşünü daha da bozan istikrar meselelerine yol açar. Felçli hasta erken devirde yürüyemez ve yatağa bağımlı biçimde kalabilir. Erken devirde başlayan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları ile inme hastalarının pek birçok için güzelleşme mümkündür. Beynin kendini bir daha organize edebilme özelliği (plastisite) yardımıyla, hasta vakit içinde çeşitli işlevlerini geri kazanmaya başlar. Geri kazanılan işlevler inmenin şiddeti, beyinde etkilenen alan, hastanın düzgünleşme kapasitesi ve uygulanan rehabilitasyonla alakalıdır.
Felçli hastaların yine yürüme ihtimali çok yüksektir
Felçten daha sonra yeniden yürüyebilmenin temel yolu fizik tedavi ve rehabilitasyondur. Fizyoterapist ve ergoterapist eşliğinde yapılan çeşitli fizik tedavi antrenmanları, uygulanan nöro-rehabilitasyon teknikleri ve robotik rehabilitasyon ile hastanın beyninde güzelleşme potansiyeli uyarılır. Bu hastaların değerli bir kısmı yatağa bağımlılıktan kurtulup kısmi yahut tam bağımsızlığa kavuşabilir. Hastaların işlerine geri dönmeleri, günlük hayata bir daha katılmaları sağlanabilir. Beynin bir daha eğitilmesi, felçten daha sonra tekrar yürümenin en değerli anahtarıdır. Beynin bir daha eğitilmesi için bol yenidenlı ve çeşitlendirilmiş idmanlar, günlük hayat pratikleri ve robotik fizik tedavi aygıtları çok faydalıdır. Felçli hastalar akut devirde ekseriyetle yatılı fizik tedavi merkezlerinde bu tedavileri almaktadır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı