Kanserin görülme oranı tüm dünyada giderek artıyor. Dünyada her yıl 20 milyon, ülkemizde de yaklaşık 230 bin şahsa kanser tanısı konuyor. Üstelik kanser en sık görülen mevt niçinleri içinde kalp ve damar hastalıklarından daha sonra ikinci sırada yer alıyor. Dünyada her yıl 10 milyon kişi kanser niçiniyle hayatını kaybediyor. Yaklaşık her üç kanserden 1’inden de beş kıymetli risk faktörü sorumlu oluyor: Fazla kilolu ya da şişman olmak, meyve ve sebzeyi az tüketmek, hareketsiz ömür sürmek, sigara ile alkol tüketmek. ötürüsıyla hayat alışkanlıklarında yapılacak olan değişimlerle kanser riskini azaltmak mümkün olabiliyor. O denli ki yapılan araştırmalara nazaran; risk faktörlerine karşı tedbir alındığında kanser gelişimi yüzde 30-40 üzere kıymetli bir oranda önlenebiliyor.
Acıbadem Ataşehir Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Engin, sigara kullanmasının kanser için en kıymetli risk faktörü olduğuna dikkat çekerek, “Sigara içmeyen bir toplum oluşturabilirsek akciğer kanserlerinin neredeyse yüzde 90’ından daha fazlasını önleyebiliriz. Sigara içmeyen bir toplumda akciğer kanserinin yanı sıra baş boyun kanserleri, yutak borusu, mide, pankreas, böbrek, mesane, lösemi ve hatta göğüs kanseri üzere biroldukça kanser çeşidinde azalma görülecektir” diyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Engin, kanserden korunmamız için almamız gereken tedbirleri anlattı; değerli teklifler ve ihtarlarda bulundu.
Haftanın 5 günü tempolu yürüyün!
Kansere karşı korunmada sistemli antrenman yapmak büyük kıymet taşıyor. Çünkü, tertipli ve yanlışsız uygulanan idmanlar; metabolizmayı olumlu etkiliyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, fazla kilolardan kurtulmamıza dayanak oluyor ve gerilimi azaltıyor. Yapılan çalışmalarda, haftada 5 gün 30’ar dakika tempolu yürüyenlerde; göğüs, kalın bağırsak, rahim ve prostat kanseri daha az görülmüş. Bu niçinle haftanın iki- üç günü günde bir saat ya da haftanın beş günü 30’ar dakika yürümeyi alışkanlık edinin. Yürüyüşün yanı sıra yüzmek, bisiklet sürmek ve tenis üzere aktiviteler de sıhhatimizi olumlu etkileyen idmanlar içinde yer alıyor.
Fazla kilolarınızdan kurtulun
Yapılan epey sayıda araştırma, fazla kilo ve obezitenin bir epey kanser çeşidini tetiklediğini gösteriyor. Östrojen ve insülin de dahil olmak üzere, kimi hormonların kanda yüksek seviyede olması belli kanserlere yakalanma riskini arttırabiliyor. Araştırmalar, obezite ve fizikî aktivite yetersizliğinin bilhassa göğüs, kolon, yemek borusu, karaciğer ile rahim kanserlerine yakalanma riskini yüzde 20-25 oranında artırdığını gösteriyor. Bu niçinle sağlıklı beslenme ve nizamlı fizikî aktiviteyle ülkü kilonuza kavuşmanız büyük ehemmiyet taşıyor.
Sigarayı çabucak çöpe atın
Sigara başta akciğer kanseri olmak üzere bir epey kanser çeşidinin gelişmesine yol açan en kıymetli etken. Yapılan bilimsel çalışmalar, akciğer kanserinin yüzde 90’ının sigara ve tütün mamüllerinin kullanmasına bağlı olarak geliştiğini ortaya koyuyor. Ayrıyeten sigara ve tütün kullanması en az 10 farklı kanserin oluşmasında direkt ya da dolaylı olarak tesirli oluyor. Çünkü sigara dumanında dört binden çok kimyasal husus yer alıyor ve bunlardan en az 250’sinin ziyanlı olduğu ve 50’den çoksının da kansere yol açtığı biliniyor.
Sağlıklı ve istikrarlı beslenin
Günde en az 5 porsiyon zerzevat ile meyve tüketin ve kanser riskini artıran besinlerden uzak durun. Örneğin kırmızı eti haftada en çok yarım kilo ile sonlandırın. Bunun yerine; balık, tavuk ve hindi üzere beyaz etleri tercih edin. Bakla, kuru fasulye, nohut, börülce ile mercimek üzere bitkisel proteinleri sofranızdan eksik etmeyin. İşlenmiş tahıl eserleri yerine tam buğday, tam çavdar, tam yulafı tercih edin. Tuz alımınızı günde 2-3 gram ile sınırlayın. Mevsiminde olmayan zerzevat ve meyvelerde kanser gelişme riskini artıran hormon desteği ve kimyasallar daha fazla kullanılıyor. Bu niçinle zerzevat ile meyveleri mevsiminde tüketin.
Etleri mangalda pişirmeyin
Etleri kısa vakitte yüksek ateşte pişirmek üzere yollardan kaçınmanız da ehemmiyet taşıyor. Örneğin mangal metodunu tercih etmeyin. Çünkü pişirme sırasında ortaya çıkan polisiklik aromatik hidrokarbonlar kanser riskini artırıyor. bir daha de mangal kullanacaksanız etleri yakmamaya dikkat edin. Kanserden korunmak için en ideali yemekleri buğulama ve buharda üzere klâsik formüller ile pişirmek.
İşlenmiş eserlerden kaçının
Kanserden korunmak için işlenmiş mamüllerini mümkün olduğunca tüketmeyin. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Engin, besinlerin dayanıklılığını artırmak için besinlerin bir ekip süreçlere tabi tutulabildiklerine dikkat çekerek, ”Örneğin işlenmiş balık mamüllerindeki polikloronil bifenil ve öteki besinlerde kullanılan sodyum benzoatin kanser riskini artırabildiği yapılan çalışmalarda ortaya konmuş. Ayrıyeten sosis, salam, sucuk ve jambon üzere işlenmiş et mamüllerini mümkün olduğunca az tüketin.” diyor.
Alkollü içecekleri bırakın
Alkol tüketimi baş-boyun bölgesi, yemek borusu, karaciğer, kalın bağırsak, pankreas ve göğüs kanserinin bilinen sebeplerinden. Bilhassa sigara ile birlikte alkol almak kanser riskini çok yükseltiyor. Prof. Dr. Hüseyin Engin, “Alkolün alım müddeti ve günlük tüketilen ölçüsü arttıkça kanser riski de artıyor. Lakin alkol kullanması ile ilgili inançlı bir eşik yok. ötürüsıyla alkollü içecekleri hiç tüketmemeniz en doğrusudur.” diyor.
Enfeksiyonlara karşı ‘önlem’ alın
Dünyada her beş kanserden biri kronik enfeksiyonlara bağlı gelişiyor. Örneğin helicobacter pylori bakterisi mide kanserine, hepatit B virüsü karaciğer kanserine, herpes kümesi birtakım virüsler de cilt ile rahim ağzı kanserine yol açabiliyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Engin, “Aslında enfeksiyonların birçok önlenebiliyor yahut tedavi edilebiliyorlar. ötürüsıyla enfeksiyonlardan korunmak için tedbir alınmalı, hastalık geliştiyse kronikleşmemesi için vakit kaybetmeden bir tabibe başvurulmalı.” diye konuşuyor.
Aşıları ihmal etmeyin
Kanserden korunmak için dikkat etmeniz gereken bir öbür değerli nokta da ‘aşılarınızı tertipli yaptırmak’ olmalı. Risk altında iseniz yahut Hepatit B’nin sık görüldüğü yerlerde yaşıyorsanız, Hepatit B aşısı olmanız karaciğer kanserinden korunmanız için epeyce kıymetli. Human Papilloma Virüsünün (HPV) belli tipleri de bayanlarda rahim ağzı (serviks) kanseri üzere birtakım kanser tiplerinin gelişme riskini artıyor. Dünya Sıhhat Örgütü; rahim ağzı kanserine karşı 9-13 yaştaki kız çocuklarına aşı yapılmasını öneriyor.
Düzenli ve kaliteli uyku şart
Uykusuzluk da kanser riskini artıran değerli etkenler içinde yer alıyor. Uyku sırasında bağışıklık sisteminin kuvvetli olmasında rol oynayan biroldukca hormon salgılanıyor. Ayrıyeten bedende gelişen kanser hücrelerinin değerli bir kısmı bağışıklık hücreleri tarafınca uyku sırasında yok ediliyor. ötürüsıyla sistemsiz ve kalitesiz uyuduğumuzda hormonlar ile metabolizmamız fonksiyonlarını yerine getiremeyince, kanserin gelişme riski artıyor.
Tarama programlarını aksatmayın
Herhangi bir yakınma olmasa bile tarama testlerinin sistemli olarak yaptırılması yaşamsal değer taşıyor. Bu emelle 50 yaşından daha sonra, kansere dönüşebilen poliplerin saptanması ve tedavisi için 5-10 yılda bir kolonoskopi yapılması, 30 yaşından daha sonra 5 yılda bir PAP Smear ve HPV DNA testi ile rahim ağzı kanseri oluşumu için risk oluşturan CIN lezyonlarının saptanması ve tedavisi son derece değerli. bir daha 40 yaşından daha sonra 2 yılda bir yapılacak olan mamografi tarama ile göğüs kanseri için öncül lezyonların saptanması mümkün oluyor.
Kış güneşine dikkat!
Son senelerda, yetersiz D vitamini alımı ile birtakım kanser çeşitleri dahil bir fazlaca hastalığın gelişme riski içinde münasebet olduğu biliniyor. Prof. Dr. Hüseyin Engin, “D vitamininin en düzgün kaynağı ise güneşten sağlanan ultraviyole ışınlarıdır. İhtiyacın yüzde 90’ı bu türlü karşılanabiliyor. Deride D vitamini oluşabilmesi için bedenin eller, kollar, bacaklar ve yüz üzere en az yüzde 25’lik kısmının 15-20 dakika mühlet ile güneş ışınlarının dik olarak gelmediği sabah saat 10:00’dan evvel, öğlenden daha sonra 16:00’dan daha sonra güneş ışınlarıyla temas edilmesi gerekiyor” diyor.
Ancak vitamin D’nin temel kaynağı olan güneşin kış ayları da dahil olmak üzere fazlası ve bilhassa UV ışınlarının kuvvetli geldiği 10:00 – 16:00 saatleri içinde maruz kalınması ziyanlı oluyor. “Çünkü UV ışınlarının deri kanseri ve malign (kötü huylu) melanom üzere insan sıhhati üzerine önemli ziyanları vardır” ikazında bulunan Prof. Dr.Hüseyin Engin, “Bu saatler içinde güneşin altında kalınmamalı, kalınması gerekiyorsa da gerekli tedbirler alınmalı. Güneşten korunma en âlâ biçimde gölgelik yerler, güneş gözlüğü, uygun giysi ve şapka ile sağlanıyor. Güneş kremi de yüz ve eller üzere bedenin güneşe maruz kalan kısımları için gerekli oluyor.” diye konuşuyor. Ayrıyeten kozmetik hedefli ultraviyole (mesela solaryum) ışınlarına uzun müddet maruz kalmak da tehlikeli oluyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Acıbadem Ataşehir Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Engin, sigara kullanmasının kanser için en kıymetli risk faktörü olduğuna dikkat çekerek, “Sigara içmeyen bir toplum oluşturabilirsek akciğer kanserlerinin neredeyse yüzde 90’ından daha fazlasını önleyebiliriz. Sigara içmeyen bir toplumda akciğer kanserinin yanı sıra baş boyun kanserleri, yutak borusu, mide, pankreas, böbrek, mesane, lösemi ve hatta göğüs kanseri üzere biroldukça kanser çeşidinde azalma görülecektir” diyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Engin, kanserden korunmamız için almamız gereken tedbirleri anlattı; değerli teklifler ve ihtarlarda bulundu.
Haftanın 5 günü tempolu yürüyün!
Kansere karşı korunmada sistemli antrenman yapmak büyük kıymet taşıyor. Çünkü, tertipli ve yanlışsız uygulanan idmanlar; metabolizmayı olumlu etkiliyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, fazla kilolardan kurtulmamıza dayanak oluyor ve gerilimi azaltıyor. Yapılan çalışmalarda, haftada 5 gün 30’ar dakika tempolu yürüyenlerde; göğüs, kalın bağırsak, rahim ve prostat kanseri daha az görülmüş. Bu niçinle haftanın iki- üç günü günde bir saat ya da haftanın beş günü 30’ar dakika yürümeyi alışkanlık edinin. Yürüyüşün yanı sıra yüzmek, bisiklet sürmek ve tenis üzere aktiviteler de sıhhatimizi olumlu etkileyen idmanlar içinde yer alıyor.
Fazla kilolarınızdan kurtulun
Yapılan epey sayıda araştırma, fazla kilo ve obezitenin bir epey kanser çeşidini tetiklediğini gösteriyor. Östrojen ve insülin de dahil olmak üzere, kimi hormonların kanda yüksek seviyede olması belli kanserlere yakalanma riskini arttırabiliyor. Araştırmalar, obezite ve fizikî aktivite yetersizliğinin bilhassa göğüs, kolon, yemek borusu, karaciğer ile rahim kanserlerine yakalanma riskini yüzde 20-25 oranında artırdığını gösteriyor. Bu niçinle sağlıklı beslenme ve nizamlı fizikî aktiviteyle ülkü kilonuza kavuşmanız büyük ehemmiyet taşıyor.
Sigarayı çabucak çöpe atın
Sigara başta akciğer kanseri olmak üzere bir epey kanser çeşidinin gelişmesine yol açan en kıymetli etken. Yapılan bilimsel çalışmalar, akciğer kanserinin yüzde 90’ının sigara ve tütün mamüllerinin kullanmasına bağlı olarak geliştiğini ortaya koyuyor. Ayrıyeten sigara ve tütün kullanması en az 10 farklı kanserin oluşmasında direkt ya da dolaylı olarak tesirli oluyor. Çünkü sigara dumanında dört binden çok kimyasal husus yer alıyor ve bunlardan en az 250’sinin ziyanlı olduğu ve 50’den çoksının da kansere yol açtığı biliniyor.
Sağlıklı ve istikrarlı beslenin
Günde en az 5 porsiyon zerzevat ile meyve tüketin ve kanser riskini artıran besinlerden uzak durun. Örneğin kırmızı eti haftada en çok yarım kilo ile sonlandırın. Bunun yerine; balık, tavuk ve hindi üzere beyaz etleri tercih edin. Bakla, kuru fasulye, nohut, börülce ile mercimek üzere bitkisel proteinleri sofranızdan eksik etmeyin. İşlenmiş tahıl eserleri yerine tam buğday, tam çavdar, tam yulafı tercih edin. Tuz alımınızı günde 2-3 gram ile sınırlayın. Mevsiminde olmayan zerzevat ve meyvelerde kanser gelişme riskini artıran hormon desteği ve kimyasallar daha fazla kullanılıyor. Bu niçinle zerzevat ile meyveleri mevsiminde tüketin.
Etleri mangalda pişirmeyin
Etleri kısa vakitte yüksek ateşte pişirmek üzere yollardan kaçınmanız da ehemmiyet taşıyor. Örneğin mangal metodunu tercih etmeyin. Çünkü pişirme sırasında ortaya çıkan polisiklik aromatik hidrokarbonlar kanser riskini artırıyor. bir daha de mangal kullanacaksanız etleri yakmamaya dikkat edin. Kanserden korunmak için en ideali yemekleri buğulama ve buharda üzere klâsik formüller ile pişirmek.
İşlenmiş eserlerden kaçının
Kanserden korunmak için işlenmiş mamüllerini mümkün olduğunca tüketmeyin. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Engin, besinlerin dayanıklılığını artırmak için besinlerin bir ekip süreçlere tabi tutulabildiklerine dikkat çekerek, ”Örneğin işlenmiş balık mamüllerindeki polikloronil bifenil ve öteki besinlerde kullanılan sodyum benzoatin kanser riskini artırabildiği yapılan çalışmalarda ortaya konmuş. Ayrıyeten sosis, salam, sucuk ve jambon üzere işlenmiş et mamüllerini mümkün olduğunca az tüketin.” diyor.
Alkollü içecekleri bırakın
Alkol tüketimi baş-boyun bölgesi, yemek borusu, karaciğer, kalın bağırsak, pankreas ve göğüs kanserinin bilinen sebeplerinden. Bilhassa sigara ile birlikte alkol almak kanser riskini çok yükseltiyor. Prof. Dr. Hüseyin Engin, “Alkolün alım müddeti ve günlük tüketilen ölçüsü arttıkça kanser riski de artıyor. Lakin alkol kullanması ile ilgili inançlı bir eşik yok. ötürüsıyla alkollü içecekleri hiç tüketmemeniz en doğrusudur.” diyor.
Enfeksiyonlara karşı ‘önlem’ alın
Dünyada her beş kanserden biri kronik enfeksiyonlara bağlı gelişiyor. Örneğin helicobacter pylori bakterisi mide kanserine, hepatit B virüsü karaciğer kanserine, herpes kümesi birtakım virüsler de cilt ile rahim ağzı kanserine yol açabiliyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Engin, “Aslında enfeksiyonların birçok önlenebiliyor yahut tedavi edilebiliyorlar. ötürüsıyla enfeksiyonlardan korunmak için tedbir alınmalı, hastalık geliştiyse kronikleşmemesi için vakit kaybetmeden bir tabibe başvurulmalı.” diye konuşuyor.
Aşıları ihmal etmeyin
Kanserden korunmak için dikkat etmeniz gereken bir öbür değerli nokta da ‘aşılarınızı tertipli yaptırmak’ olmalı. Risk altında iseniz yahut Hepatit B’nin sık görüldüğü yerlerde yaşıyorsanız, Hepatit B aşısı olmanız karaciğer kanserinden korunmanız için epeyce kıymetli. Human Papilloma Virüsünün (HPV) belli tipleri de bayanlarda rahim ağzı (serviks) kanseri üzere birtakım kanser tiplerinin gelişme riskini artıyor. Dünya Sıhhat Örgütü; rahim ağzı kanserine karşı 9-13 yaştaki kız çocuklarına aşı yapılmasını öneriyor.
Düzenli ve kaliteli uyku şart
Uykusuzluk da kanser riskini artıran değerli etkenler içinde yer alıyor. Uyku sırasında bağışıklık sisteminin kuvvetli olmasında rol oynayan biroldukca hormon salgılanıyor. Ayrıyeten bedende gelişen kanser hücrelerinin değerli bir kısmı bağışıklık hücreleri tarafınca uyku sırasında yok ediliyor. ötürüsıyla sistemsiz ve kalitesiz uyuduğumuzda hormonlar ile metabolizmamız fonksiyonlarını yerine getiremeyince, kanserin gelişme riski artıyor.
Tarama programlarını aksatmayın
Herhangi bir yakınma olmasa bile tarama testlerinin sistemli olarak yaptırılması yaşamsal değer taşıyor. Bu emelle 50 yaşından daha sonra, kansere dönüşebilen poliplerin saptanması ve tedavisi için 5-10 yılda bir kolonoskopi yapılması, 30 yaşından daha sonra 5 yılda bir PAP Smear ve HPV DNA testi ile rahim ağzı kanseri oluşumu için risk oluşturan CIN lezyonlarının saptanması ve tedavisi son derece değerli. bir daha 40 yaşından daha sonra 2 yılda bir yapılacak olan mamografi tarama ile göğüs kanseri için öncül lezyonların saptanması mümkün oluyor.
Kış güneşine dikkat!
Son senelerda, yetersiz D vitamini alımı ile birtakım kanser çeşitleri dahil bir fazlaca hastalığın gelişme riski içinde münasebet olduğu biliniyor. Prof. Dr. Hüseyin Engin, “D vitamininin en düzgün kaynağı ise güneşten sağlanan ultraviyole ışınlarıdır. İhtiyacın yüzde 90’ı bu türlü karşılanabiliyor. Deride D vitamini oluşabilmesi için bedenin eller, kollar, bacaklar ve yüz üzere en az yüzde 25’lik kısmının 15-20 dakika mühlet ile güneş ışınlarının dik olarak gelmediği sabah saat 10:00’dan evvel, öğlenden daha sonra 16:00’dan daha sonra güneş ışınlarıyla temas edilmesi gerekiyor” diyor.
Ancak vitamin D’nin temel kaynağı olan güneşin kış ayları da dahil olmak üzere fazlası ve bilhassa UV ışınlarının kuvvetli geldiği 10:00 – 16:00 saatleri içinde maruz kalınması ziyanlı oluyor. “Çünkü UV ışınlarının deri kanseri ve malign (kötü huylu) melanom üzere insan sıhhati üzerine önemli ziyanları vardır” ikazında bulunan Prof. Dr.Hüseyin Engin, “Bu saatler içinde güneşin altında kalınmamalı, kalınması gerekiyorsa da gerekli tedbirler alınmalı. Güneşten korunma en âlâ biçimde gölgelik yerler, güneş gözlüğü, uygun giysi ve şapka ile sağlanıyor. Güneş kremi de yüz ve eller üzere bedenin güneşe maruz kalan kısımları için gerekli oluyor.” diye konuşuyor. Ayrıyeten kozmetik hedefli ultraviyole (mesela solaryum) ışınlarına uzun müddet maruz kalmak da tehlikeli oluyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı