Koç Üniversitesi Araştırmacıları COVID-19 İle Çabayı Yeni Bir Molekülle Ateşliyor

Yasmin

New member
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Tuğba Bağcı Başkan, Koç Üniversitesi Translasyonel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden doktora daha sonrası (Postdoc) araştırmacı Dr. Alişan Kayabölen ve grup arkadaşları, COVID-19 salgınına niye olan SARS-CoV2 ile uğraşta yeni bir molekül tasarladılar. Koç Üniversitesi araştırmacılarının, virüsün hücre içine girmek için kullandığı ACE2 reseptörü (almacı) ile virüs ortasına yerleştirdikleri bu molekül yardımıyla virüsün reseptöre tutunarak bedenimize girmesi engellenebilecek.

İki yılı aşkın müddettir tüm dünyayı etkileyen, biroldukça insanın enfekte bulunmasına ve bir daha epeyce sayıda can kaybına niye olan COVID-19 pandemisi, Koç Üniversitesi araştırmacıları tarafınca da üzerinde fazlaca çalışılan, biroldukca disiplinlerarası araştırma yürütülen en sıcak konulardan biri. Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Tuğba Bağcı Başkan, Koç Üniversitesi Translasyonel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden doktora daha sonrası (Postdoc) araştırmacı Dr. Alişan Kayabölen, Dr. Uğur Akcan, Dr. Doğancan Özturan ve grup arkadaşları da yaptıkları araştırma ile COVID-19 ile gayrette epeyce değerli bir kapıyı aralıyorlar.

COVID-19’a niye olan SARS-CoV-2’nin (şiddetli akut teneffüs yolu sendromu koronavirüsü 2) hücre içine girmesi bedenimizde doğal olarak bulunan ACE2 isimli reseptöre tutunması ile mümkün oluyor. Şu anda bu virüsle uğraş için kullanılan anti-viral ilaçlar, virüsün hücreye girmesini değil, virüsün hücre ortasında çoğalmasını engelleyen araçlar ve yalnızca SARS-CoV-2’ya mahsus değiller. halbuki ACE2 reseptörünü bloke etmeyi hedefleyen yaklaşımlar geliştirmek dünyanın biroldukca yerindeki laboratuvarlarda araştırmacıların en büyük ortak maksatlarından biri. Virüsün bedene girişi için anahtar nazaranvi nazarann ACE2 reseptörünü engelleyecek bir molekül üretmek için birfazlaca çalışma yürütülüyor. Koç Üniversitesi araştırmacılarının çalışmasını özgün kılansa, virüsle reseptör içinde mahzur oluşturmak gayesiyle tasarladıkları ve genetik mühendislik metodu ile ürettikleri, ACE2 reseptörünü oldukçalu bir formda taklit eden yesyeni bir molekül. Virüsün yüzeyinde bulunan dikensi görünümlü spike proteinleri bu molekülle sarmalanıyor ve bu biçimdece virüsün ACE2 reseptörüne tutunması ve ötürüsıyla hücreye girmesi engelleniyor. Bu molekül, dünyanın bir fazlaca merkezinde benzeri yaklaşımlar ile üretilen öbür moleküllerden daha tesirli. Prof. Dr. Tuğba Bağcı Başkan ve Dr. Alişan Kayabölen, sonuçların bu kadar hoş olmasından büyük sevinç duyuyor, beklentilerini ötesinde verimli bir molekül tasarladıklarını vurguluyor.

Varyantlar Üzerinde de Etkili

Virüsün mutasyona uğramasıyla ortaya çıkan ve Omicron dahil biroldukça varyant üzerinde de test edilen molekülün muvaffakiyet yüzdesi benzeri çalışmalardaki tekli örneklere oranla 100 kat daha yüksek. Bu muvaffakiyet yalnızca deher neysel laboratuvar ortamında değil, gerçek ve canlı virüslerin izole edilerek araştırılabildiği ve Türkiye’de öncü bir merkez olan Koç Üniversitesi İş Bankası Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma Merkezi’nde (KUİSCİD) yapılan denemelerde de emsal biçimde kendini tekrar etti. Prof. Dr. Füsun Can ve takımı ile kurulan başarılı bir iştirakle, tasarlanan yeni molekülün tesirleri laboratuvarda araştırıldı ve sonuçları epeyce başarılı oldu. Ayrıyeten, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde yapılan hayvan deneylerinde de molekül virüsü etkisiz hale getirme konusunda başarılı sonuçlar ortaya koydu.

Geçtiğimiz hafta tesir pahası devasa yükseklikte olan Advanced Science (IF = 17.52) adlı bilimsel yayın organında araştırma sonuçlarını ortaya koyan makalenin yayımlanmasının üzerinden hayli kısa bir süre geçmesine karşın, çeşitli ülkelerdeki üniversitelerden laboratuvarlar iş birliği için temas kurmaya başladı. Araştırmanın bundan daha sonraki adımı ise, büyük üretici firmalarla bir ortaya gelip molekülün klinik araştırmalarda kullanılmak üzere geliştirilmesi olacak. Yeni varyantların da enfeksiyon kapasitesini azaltabilecek bu oldukcalu molekül ilaç üretimi için de umut olabilecek.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı