Pankreas kanseri, erken devirde belirti vermeyen ve bu niçinle ileri evrede yakalandığında hayatı tehdit eden hastalıkların başında geliyor. Günümüzde uygun olaylarda ve tecrübeli merkezlerde uygulanan Whipple ameliyatı, pankreas kanserinin tedavisinde başarılı sonuçlar sağlıyor. Pankreas başı, bu bölgeye yakın safra yolları ile onikiparmak bağırsağı tümörleri için tercih edilen Whipple ameliyatlarının akabinde yapılan kemoterapi tedavisiyle, hastaların hayat kalitesi ve müddeti artıyor. Memorial Kayseri Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Doç. Dr. Türkmen Bahadır Arıkan, Whipple ameliyatları hakkında bilgi verdi.
Pankreas bedenin şeker düzeyini düzenler
İnsan hayatı için fazlaca değerli bir organ olan pankreas, midenin gerisinden dalağa gerçek uzanan ve baş kısmı onikiparmak bağırsağı tarafınca sarılı bir yapıda bedende yerleşim göstermiştir. Orta kısım “boyun” yahut “gövde” olarak isimlendirilir ve ince uç ‘kuyruk’ biçiminde tanımlanır. Pankreas, mideden onikiparmak bağırsağına gelen protein, karbonhidrat ve yağların sindirimini sağlayan enzimleri üretir, onikiparmak bağırsağına boşaltır. Ayrıyeten kan şeker düzeyini denetim eden insülin hormonudur.
Kansere bağlı ölümlerde 4’üncü sırada
Pankreastaki denetimsiz bir büyüme ve tümör oluşumu, pankreas kanseri olarak isimlendirilir. Tümör, pankreasın %75 oranında baş, geri kalan kısmı da boyun yahut gövdesinde ortaya çıkar. Kansere bağlı hayat kaybı sıralamasında 4’üncü sırada yer alan pankreas kanserinin 2030 yılında 2’nci sıraya yükseleceği varsayım edilmektedir. ABD’de her yıl yaklaşık 57 bin bireye pankreas kanseri teşhisi konulmakta ve yaklaşık 46 bin hasta ömrünü kaybetmektedir.
Pankreas kanserinde uygulanan ameliyatlar:
“Pankreatikoduodenektomi” olarak da bilinen Whipple ameliyatı, pankreasın başını, ince bağırsağın (duodenum) birinci kısmını, safra kesesini ve safra kanalını çıkarmak için yapılan kompleks bir operasyondur.
Whipple ameliyatı;
Whipple ameliyatı nasıl yapılır?
Whipple ameliyatları 4-8 saat süren ve hangi tekniğin kullanılacağının, hasta ve tümörün durumuna nazaran karar verilen geniş kapsamlı özellikli operasyonlardır. İki biçimde gerçekleştirilebilir:
Whipple ameliyatı hangi durumlarda yapılır?
Cerrahi daha sonrası hastanın genel cerrahi servisinde en az bir hafta müddet ile yatışı gereklidir. Tüm cerrahi takım ve hemşirelik işçisi, hastanın durumunu denetim altında tutmak için enfeksiyon yahut komplikasyon belirtisi olup olmadığını izleyecektir. Diyet tolere edildiği kadar yavaş ilerleyecektir. Birden fazla hasta operasyondan daha sonrasında yürüyebilir. Kimi durumlarda, cerrahinin ve hastanın durumuna nazaran birkaç gün ağır bakım ünitesinde yatış da gerekebilir. Ağır bakım ünitesi hekimleri ve hemşireleri, komplikasyon belirtilerini izlemek için hastanın durumunu takip edecektir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Pankreas bedenin şeker düzeyini düzenler
İnsan hayatı için fazlaca değerli bir organ olan pankreas, midenin gerisinden dalağa gerçek uzanan ve baş kısmı onikiparmak bağırsağı tarafınca sarılı bir yapıda bedende yerleşim göstermiştir. Orta kısım “boyun” yahut “gövde” olarak isimlendirilir ve ince uç ‘kuyruk’ biçiminde tanımlanır. Pankreas, mideden onikiparmak bağırsağına gelen protein, karbonhidrat ve yağların sindirimini sağlayan enzimleri üretir, onikiparmak bağırsağına boşaltır. Ayrıyeten kan şeker düzeyini denetim eden insülin hormonudur.
Kansere bağlı ölümlerde 4’üncü sırada
Pankreastaki denetimsiz bir büyüme ve tümör oluşumu, pankreas kanseri olarak isimlendirilir. Tümör, pankreasın %75 oranında baş, geri kalan kısmı da boyun yahut gövdesinde ortaya çıkar. Kansere bağlı hayat kaybı sıralamasında 4’üncü sırada yer alan pankreas kanserinin 2030 yılında 2’nci sıraya yükseleceği varsayım edilmektedir. ABD’de her yıl yaklaşık 57 bin bireye pankreas kanseri teşhisi konulmakta ve yaklaşık 46 bin hasta ömrünü kaybetmektedir.
Pankreas kanserinde uygulanan ameliyatlar:
- Pankreasın gövdesindeki ve kuyruğundaki tümörler yahut kistler için, pankreasın sol tarafını (gövde ve kuyruk) çıkarmak için yapılan cerrahiye “distal pankreatektomi” denir. Bu prosedür uygulanırken operasyonda dalak da alınabilmektedir.
- Bazı pankreas tümörlerinde pankreasın tamamını çıkarmak gerekebilir. Buna “total pankreatektomi” denir. Pankreas olmadan beşerler yaşayabilir fakat ömür uzunluğu insülin ve enzim replasmanına gereksinim olacaktır.
- Pankreas tümörleri yakınından geçen hayati kan damarlarını da etkileyebilir. Tümörler yakındaki kan damarlarını içeriyorsa, multidispliner kurul (onkolog, radyolog, gastroenterolog ve pankreas cerrahisinde uzmanlaşmış genel cerrah) tarafınca hasta kıymetlendirilir, damar tutulum derecesine nazaran evvel cerrahi ondan sonrasında kemoterapi seçeneği gündeme getirilebilir. Direkt cerrahi ile tutulan damarın çıkarılması ve yeniden dikilmesi prosedürü de uygulanabilir. Yaygın damar tutulumu olan hastalar cerrahi için uygun değildir ve kemoterapi tedavisi planlanır.
“Pankreatikoduodenektomi” olarak da bilinen Whipple ameliyatı, pankreasın başını, ince bağırsağın (duodenum) birinci kısmını, safra kesesini ve safra kanalını çıkarmak için yapılan kompleks bir operasyondur.
Whipple ameliyatı;
- Pankreas, bağırsak ve safra kanalındaki tümörlerle öbür bozuklukları tedavi etmek için yapılmaktadır.
- Pankreas başı kanserini tedavi etmek için en sık başvurulan cerrahi tekniktir.
- Kanser tanısı almış hastalar için hayat kurtaran bir cerrahi prosedürdür.
- Kanserin başka organlara yayılmasını (metastaz) da durdurmak için başvurulan bir tedavi seçeneğidir.
Whipple ameliyatı nasıl yapılır?
Whipple ameliyatları 4-8 saat süren ve hangi tekniğin kullanılacağının, hasta ve tümörün durumuna nazaran karar verilen geniş kapsamlı özellikli operasyonlardır. İki biçimde gerçekleştirilebilir:
- Açık cerrahi: Açık yapılan ameliyat sırasında, cerrah pankreasa erişmek için karından bir kesi oluşturur. Bu, en yaygın ve en epey uygulanan yaklaşımdır.
- Laparoskopik cerrahi: Kapalı yani laparoskopik cerrahi sırasında, cerrah karından birkaç küçük kesi açar ve imgeyi ameliyathanedeki bir monitöre ileten kamera da dahil olmak üzere özel aletler sayesinde cerrahiyi gerçekleştirilir. Cerrah, operasyonu yaparken cerrahi aletlere rehberlik etmesi için monitörü izler. Laparoskopi, bir tıp minimal invaziv cerrahidir.
Whipple ameliyatı hangi durumlarda yapılır?
- Pankreas kanseri
- Pankreas kistleri
- Pankreas tümörleri
- Pankreatit
- Ampulla kanseri
- Safra kanalı kanseri
- Nöroendokrin tümörler
- Onikiparmak(Duodonum) Kanseri
- Pankreas yahut ince bağırsak travması
- Pankreas, duodenum yahut safra kanallarını içeren öbür tümörler yahut bozukluklar.
Cerrahi daha sonrası hastanın genel cerrahi servisinde en az bir hafta müddet ile yatışı gereklidir. Tüm cerrahi takım ve hemşirelik işçisi, hastanın durumunu denetim altında tutmak için enfeksiyon yahut komplikasyon belirtisi olup olmadığını izleyecektir. Diyet tolere edildiği kadar yavaş ilerleyecektir. Birden fazla hasta operasyondan daha sonrasında yürüyebilir. Kimi durumlarda, cerrahinin ve hastanın durumuna nazaran birkaç gün ağır bakım ünitesinde yatış da gerekebilir. Ağır bakım ünitesi hekimleri ve hemşireleri, komplikasyon belirtilerini izlemek için hastanın durumunu takip edecektir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı