Son senelerda toplumsal ömrün ortasında yalnız hayatı kutsayan, onu bireylerin bir tercihi olarak sunan “seçilmiş yalnızlık” akımına dikkat çeken uzmanlar, bu akımın sağlıklı bir norm halinde gösterilmesinin gerçek olmadığını vurguluyor. Tanınan medya eserleri ve toplumsal medya tarafınca pompalanan, diğerlerinin sorumluluğunu almadan yalnızca kendi için yaşayan, haz peşinde koşan bireylerin adeta kutsandığını kaydeden uzmanlar, “Bu ömür biçimi bir seçimden çok yapısal ve kültürel niçinlerle insanların içine itildikleri bir durum” değerlendirmesinde bulunuyor. Uzmanlar, tüketim toplumunda sistemin bireyi yalnızlığa teşvik ettiğine, tüm yaş kümeleri ortasında ise kendilerini en çok yalnız hissedenlerin 30’lu yaşlardaki beyaz yakalılar olduğuna dikkat çekiyor.
Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Barış Erdoğan, çağdaş toplumların en değerli meselelerinin başında gelen yalnızlık ve seçilmiş yalnızlık olgusu hakkında değerlendirmede bulundu.
Seçilmiş yalnızlık, sağlıklı bir norm değildir
Son senelerda toplumsal hayatın ortasında yalnız hayatı kutsayan, onu bireylerin bir tercihi olarak sunan “seçilmiş yalnızlık” olarak isimlendirilen bir akım olduğunu kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Seçilmiş yalnızlık düşünürlerin, bilim insanlarının, tasavvuf erbabının, sanatkarların, hayatında değerli bir değişim sonucu almak isteyen insanların hayatlarında bir periyot kendilerini toplumdan izole ederek üretkenliklerini artırmak, yeni fikirler geliştirmek için bir tercihleri olabilir. Ancak toplumun genelinde bu cins bir yalnızlığı sağlıklı bir norm halinde göstermeyi hakikat bulmuyorum. Bu mevzuyu daha geniş ele almadan evvel yalnızlık kavramını açmak gererekecektir.”dedi.
Yalnızlık üç kavram halinde ele alınabilir
Yalnızlığın “yalnız olmak”, “yalnız yaşamak” ve “yalnız hissetmek” olarak üç kavram halinde ele alınabileceğini tabir eden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Bu kavramlardan yalnız olmayı toplumsal bütünleşme eksikliği ve yalnız yaşamayı aile yokluğu çerçevesinde inceleyebiliriz. Yalnız hissetmek ise yalnızlığı toplumsal bir tecrübe olarak algılamaktır. Bu tecrübe ister toplumsal tecritten kaynaklanan durumlardan olsun ister mesleksel ya da ailevi durumlar çerçevesinde olsun kişinin kendisini yalnız hissetmesiyle ilgili bir durumdur. Birey çağdaş toplumun ortasındaki zehirleyici ilgilerden, güvencesizlikten, mutsuzca yapmak zorunda kaldığı mesleğinden ve istikrarsız aile alakalarından kendini korumak için kaçar. Yalnız yaşadığı konutu sığındığı kutsal bir yer haline getirir. Yani toplumsal temasların kendisi bile insanın kendisini ‘Yalnız hissetmesine’ niye olabilir.” diye konuştu.
Yalnız yaşamak, seçilmiş yalnızlıkla ilişkilendiriliyor
“Yalnız olmanın” kavramsallaştırmasının ise yalnızlığı toplumsal temasların ve irtibatların eksikliği ya da yokluğu ile ilişkilendirdiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Aile ve arkadaşlarınızla yüz yüze bağlantılarınızın sayısı azalır. Vaktinizi toplumsal medyada geçirirsiniz ya da toplumsal aktivitelere bile tek başına gitmeye başlarsınız.”dedi.
Yalnızlık yeni bir hayat biçimi olarak görülüyor
‘Yalnız yaşamak’ olgusunun ise günümüzde daha epey seçilmiş yalnızlıkla ilişkilendirildiğini söz eden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Yalnızlığı bu türlü tanımlayanlar, onu toplumsal bir sorun olarak görmekten hayli yeni bir ömür biçimi olarak görüyorlar. Bu tek yaşayan bireyler toplumdan izole olmuş, toplumsal münasebetleri zayıf ya da olmayan bireyler olarak ele alınmıyor. Öznesi bekârlar olan bu toplumsal küme akşamları tek uyumayı seçmiş lakin birlikte toplumsal aktivitelere katılan ve ‘mutlu’ şahıslar olarak lanse ediliyorlar. Topluma hükümran olan bireycilik ve kapitalist sistemin arzuladığı tüketim kültürü ile uyumlu bu yaklaşım yalnızlığı “olumsuz bir prizmadan kurtarmak için ‘solo yaşam’, ‘tek başına yaşam’ biçiminde bir daha formüle ediyor.” dedi.
Yalnızlık seçimden hayli, insanın içine itildiği bir durum
“Bu pembe gözlüklü bakışı pek yanlışsız bulmuyorum” diyen Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Bu ömür biçimi bir seçimden epey yapısal ve kültürel niçinlerle insanların içine itildikleri bir durum” tespitinde bulundu.
Tüketim toplumunda sistem, bireyi yalnızlığa teşvik ediyor
Popüler medya eserleri ve toplumsal medya tarafınca pompalanan, oburlarının sorumluluğunu almadan yalnızca kendi için yaşayan, haz peşinde koşan bireylerin adeta kutsandığını kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, şunları söylemiş oldu:
“Tüketim toplumunda sistem bireylere ‘emekçiler, tasarrufçular olarak değil, fakat gittikçe daha hayli tüketiciler olarak ihtiyaç’ duyuluyor. Bu durumda yalnız yaşayanların sayısının artması, konut kullanmasından, konut eşyalarına kadar biroldukca eserin daha fazla kullanılmasına ve satılmasına niye oluyor.
Yalnız yaşayanlar âlâ bir müşteri kitlesi
Eğlence ve turizm bölümü için de yalnız yaşayanlar uygun bir müşteri kitlesi. Yalnız yaşayanların yoğunlukla istek ettiği buluşma siteleri internet dünyasının en karlı yatırımları. Ayrıyeten yalnız yaşayanlar kendilerini keyifli etmek için daha fazla para harcayabilmekteler. Bu durumda dizi sinemalarda, medya haberlerinde başarılı, daima eğlenen, gezen avukatlar, mimarlar, özgür meslek sahibi medyatik stereotipiler olarak insanların, bilhassa gençlerin hayallerine seslenmektedir.”
Yalnızlıktan kurtulmanın en yeterli yolu manalı hayat
Popüler kültürde gösterilmek istenene rağmen gerçek hayatta durumun fazlaca farklı olduğunu belirten Prof. Dr. Barış Erdoğan, kelamlarını şu biçimde tamamladı: “Ancak yalnız yaşayan bekâr erkekler ve bayanlar bu tanınan kültür mamüllerinde klişe haline gelen hayatlar sürmemektedirler. Gerçekler medya tarafınca topluma sunulan hayallerden hayli daha farklıdır. İster gelişmiş sanayi toplumlarında olsun ister Türkiye üzere gelişmekte olan bir ülkede olsun ‘seçilmiş yalnız’ biroldukça birey için ruhsal, ekonomik ve toplumsal bağlar açısından fazlaca istikametli, güçlü bir imtihandır. Yalnızlıktan kurtulmanın en güzel yolu manalı bir hayat yaşamaktır. Manalı bir hayat bizi bir maksat doğrultusunda bir toplumsal etrafa de bağlar, yalnızlık hissinden de kurtarır.”
Sosyal etrafla ilgiler zayıflıyor
Modern toplumda her insanın gittikçe daha yalnızlaştığını belirten Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Zira süratli bir ömür temposunun yaşandığı devasa metropol ortamında aile ve arkadaş bağlarımız çözülüyor. İçinde yaşadığımız yüksek katlı sitelerde komşuluk münasebetlerimiz koptu. Bilhassa beyaz yakalı işlerde işimizi korumak için çalışma arkadaşlarımızla iş birliğinden çok rekabete zorlanıyoruz. Tüm bunlar kuvvetli bağlarımızın olduğu klasik toplumsal etrafımızla bağlarımızı zayıflatıyor. Tahminen instagram, facebook üzere toplumsal ağlardaki arkadaş sayımız artıyor lakin bunlar da zayıf bağlarımız. Hayatta bize inanç veren gerçek dostlar değiller.” dedi.
Hayat kuralları da alakaları etkiliyor
Zorlaşan hayat kurallarının da bağları olumsuz etkilediğini kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Tüm bu aksiliklerin üstüne gelen hayat pahalılığı, alım gücünün düşmesi de kuvvetli bağlarımızın olduğu ve hala koruyabildiğimiz aile, akraba arkadaş, komşularımıza yaptığımız ziyaretleri ve buluşmaları kıymetli ölçüde olumsuz istikamette etkiledi. Hatta gençlerin flörtleşmeleri, yeni bir bağlantıya başlamaları bile ekonomik niçinlerle yarı yarıya azaldığı konusunda son devirde birtakım çalışmalar var. Arkadaş, akraba buluşmaları bir mazeretle daima ileri bir tarihe erteleniyor. Gençler bir kafede buluşmak yerine toplumsal medya üzerinden birbirleriyle bağlarını muhafazaya çalışıyorlar.” dedi.
en çok 30’lu yaşlardaki beyaz yakalılar yalnız hissediyor
Tüm yaş kümeleri ortasında kendilerini en çok yalnız hissedenlerin 30’lu yaşlardaki beyaz yakalılar olduğunu kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Zira üniversite çağındaki gençlerin ve yeni mezunların hala çabucak hemen tüketilmemiş bir arkadaş etrafları var. Bu küme hem kendisi ile misal zevkleri paylaşan ve birebir vakitte kucak kucak vakti olan arkadaşları yahut partner adaylarını etraflarında bulabiliyorlar. Üstelik gençlikte beklentiler ve maddi imkanlar daha düşük olduğundan maddiyat bağların kurulmasında öteki yaş kümelerine bakılırsa daha az belirleyici oluyor. Lakin okul ile ilginin kesildiği ve çalışma ömrüne atınılan senelerda insanların yakın toplumsal alanları daralıyor, akran kümeleri ortasında aile hayatının içine girenler artıyor, etrafı arkadaştan epeyce kendine rakip olarak gördüğü ofis arkadaşlarıyla doluyor. Bu yalnızlaşmanın sonuçlarını çöpçatan sitelerinin kullanıcı profillerinde de görüyoruz. Arkadaş etrafının daraldığı 25-35 yaş kümesi tüm buluşma platformlarında en büyük kümesi oluşturuyor. Yaş ilerledikçe çift hayatı ortasında olanların oranı arttığından bu platformların kullanım oranları azalmaktadır. Fakat ileri yaş kümelerinde da bilhassa günümüz toplumunda süratle artan boşanmalar, kapitalist toplumun bireyciliği ve yalnız yaşamayı destekleyici teknoloji ve hizmetler geliştirmesi yalnız yaşamayı kıymetli bir seçenek olarak karşımıza çıkarıyor.” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Barış Erdoğan, çağdaş toplumların en değerli meselelerinin başında gelen yalnızlık ve seçilmiş yalnızlık olgusu hakkında değerlendirmede bulundu.
Seçilmiş yalnızlık, sağlıklı bir norm değildir
Son senelerda toplumsal hayatın ortasında yalnız hayatı kutsayan, onu bireylerin bir tercihi olarak sunan “seçilmiş yalnızlık” olarak isimlendirilen bir akım olduğunu kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Seçilmiş yalnızlık düşünürlerin, bilim insanlarının, tasavvuf erbabının, sanatkarların, hayatında değerli bir değişim sonucu almak isteyen insanların hayatlarında bir periyot kendilerini toplumdan izole ederek üretkenliklerini artırmak, yeni fikirler geliştirmek için bir tercihleri olabilir. Ancak toplumun genelinde bu cins bir yalnızlığı sağlıklı bir norm halinde göstermeyi hakikat bulmuyorum. Bu mevzuyu daha geniş ele almadan evvel yalnızlık kavramını açmak gererekecektir.”dedi.
Yalnızlık üç kavram halinde ele alınabilir
Yalnızlığın “yalnız olmak”, “yalnız yaşamak” ve “yalnız hissetmek” olarak üç kavram halinde ele alınabileceğini tabir eden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Bu kavramlardan yalnız olmayı toplumsal bütünleşme eksikliği ve yalnız yaşamayı aile yokluğu çerçevesinde inceleyebiliriz. Yalnız hissetmek ise yalnızlığı toplumsal bir tecrübe olarak algılamaktır. Bu tecrübe ister toplumsal tecritten kaynaklanan durumlardan olsun ister mesleksel ya da ailevi durumlar çerçevesinde olsun kişinin kendisini yalnız hissetmesiyle ilgili bir durumdur. Birey çağdaş toplumun ortasındaki zehirleyici ilgilerden, güvencesizlikten, mutsuzca yapmak zorunda kaldığı mesleğinden ve istikrarsız aile alakalarından kendini korumak için kaçar. Yalnız yaşadığı konutu sığındığı kutsal bir yer haline getirir. Yani toplumsal temasların kendisi bile insanın kendisini ‘Yalnız hissetmesine’ niye olabilir.” diye konuştu.
Yalnız yaşamak, seçilmiş yalnızlıkla ilişkilendiriliyor
“Yalnız olmanın” kavramsallaştırmasının ise yalnızlığı toplumsal temasların ve irtibatların eksikliği ya da yokluğu ile ilişkilendirdiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Aile ve arkadaşlarınızla yüz yüze bağlantılarınızın sayısı azalır. Vaktinizi toplumsal medyada geçirirsiniz ya da toplumsal aktivitelere bile tek başına gitmeye başlarsınız.”dedi.
Yalnızlık yeni bir hayat biçimi olarak görülüyor
‘Yalnız yaşamak’ olgusunun ise günümüzde daha epey seçilmiş yalnızlıkla ilişkilendirildiğini söz eden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Yalnızlığı bu türlü tanımlayanlar, onu toplumsal bir sorun olarak görmekten hayli yeni bir ömür biçimi olarak görüyorlar. Bu tek yaşayan bireyler toplumdan izole olmuş, toplumsal münasebetleri zayıf ya da olmayan bireyler olarak ele alınmıyor. Öznesi bekârlar olan bu toplumsal küme akşamları tek uyumayı seçmiş lakin birlikte toplumsal aktivitelere katılan ve ‘mutlu’ şahıslar olarak lanse ediliyorlar. Topluma hükümran olan bireycilik ve kapitalist sistemin arzuladığı tüketim kültürü ile uyumlu bu yaklaşım yalnızlığı “olumsuz bir prizmadan kurtarmak için ‘solo yaşam’, ‘tek başına yaşam’ biçiminde bir daha formüle ediyor.” dedi.
Yalnızlık seçimden hayli, insanın içine itildiği bir durum
“Bu pembe gözlüklü bakışı pek yanlışsız bulmuyorum” diyen Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Bu ömür biçimi bir seçimden epey yapısal ve kültürel niçinlerle insanların içine itildikleri bir durum” tespitinde bulundu.
Tüketim toplumunda sistem, bireyi yalnızlığa teşvik ediyor
Popüler medya eserleri ve toplumsal medya tarafınca pompalanan, oburlarının sorumluluğunu almadan yalnızca kendi için yaşayan, haz peşinde koşan bireylerin adeta kutsandığını kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, şunları söylemiş oldu:
“Tüketim toplumunda sistem bireylere ‘emekçiler, tasarrufçular olarak değil, fakat gittikçe daha hayli tüketiciler olarak ihtiyaç’ duyuluyor. Bu durumda yalnız yaşayanların sayısının artması, konut kullanmasından, konut eşyalarına kadar biroldukca eserin daha fazla kullanılmasına ve satılmasına niye oluyor.
Yalnız yaşayanlar âlâ bir müşteri kitlesi
Eğlence ve turizm bölümü için de yalnız yaşayanlar uygun bir müşteri kitlesi. Yalnız yaşayanların yoğunlukla istek ettiği buluşma siteleri internet dünyasının en karlı yatırımları. Ayrıyeten yalnız yaşayanlar kendilerini keyifli etmek için daha fazla para harcayabilmekteler. Bu durumda dizi sinemalarda, medya haberlerinde başarılı, daima eğlenen, gezen avukatlar, mimarlar, özgür meslek sahibi medyatik stereotipiler olarak insanların, bilhassa gençlerin hayallerine seslenmektedir.”
Yalnızlıktan kurtulmanın en yeterli yolu manalı hayat
Popüler kültürde gösterilmek istenene rağmen gerçek hayatta durumun fazlaca farklı olduğunu belirten Prof. Dr. Barış Erdoğan, kelamlarını şu biçimde tamamladı: “Ancak yalnız yaşayan bekâr erkekler ve bayanlar bu tanınan kültür mamüllerinde klişe haline gelen hayatlar sürmemektedirler. Gerçekler medya tarafınca topluma sunulan hayallerden hayli daha farklıdır. İster gelişmiş sanayi toplumlarında olsun ister Türkiye üzere gelişmekte olan bir ülkede olsun ‘seçilmiş yalnız’ biroldukça birey için ruhsal, ekonomik ve toplumsal bağlar açısından fazlaca istikametli, güçlü bir imtihandır. Yalnızlıktan kurtulmanın en güzel yolu manalı bir hayat yaşamaktır. Manalı bir hayat bizi bir maksat doğrultusunda bir toplumsal etrafa de bağlar, yalnızlık hissinden de kurtarır.”
Sosyal etrafla ilgiler zayıflıyor
Modern toplumda her insanın gittikçe daha yalnızlaştığını belirten Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Zira süratli bir ömür temposunun yaşandığı devasa metropol ortamında aile ve arkadaş bağlarımız çözülüyor. İçinde yaşadığımız yüksek katlı sitelerde komşuluk münasebetlerimiz koptu. Bilhassa beyaz yakalı işlerde işimizi korumak için çalışma arkadaşlarımızla iş birliğinden çok rekabete zorlanıyoruz. Tüm bunlar kuvvetli bağlarımızın olduğu klasik toplumsal etrafımızla bağlarımızı zayıflatıyor. Tahminen instagram, facebook üzere toplumsal ağlardaki arkadaş sayımız artıyor lakin bunlar da zayıf bağlarımız. Hayatta bize inanç veren gerçek dostlar değiller.” dedi.
Hayat kuralları da alakaları etkiliyor
Zorlaşan hayat kurallarının da bağları olumsuz etkilediğini kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Tüm bu aksiliklerin üstüne gelen hayat pahalılığı, alım gücünün düşmesi de kuvvetli bağlarımızın olduğu ve hala koruyabildiğimiz aile, akraba arkadaş, komşularımıza yaptığımız ziyaretleri ve buluşmaları kıymetli ölçüde olumsuz istikamette etkiledi. Hatta gençlerin flörtleşmeleri, yeni bir bağlantıya başlamaları bile ekonomik niçinlerle yarı yarıya azaldığı konusunda son devirde birtakım çalışmalar var. Arkadaş, akraba buluşmaları bir mazeretle daima ileri bir tarihe erteleniyor. Gençler bir kafede buluşmak yerine toplumsal medya üzerinden birbirleriyle bağlarını muhafazaya çalışıyorlar.” dedi.
en çok 30’lu yaşlardaki beyaz yakalılar yalnız hissediyor
Tüm yaş kümeleri ortasında kendilerini en çok yalnız hissedenlerin 30’lu yaşlardaki beyaz yakalılar olduğunu kaydeden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Zira üniversite çağındaki gençlerin ve yeni mezunların hala çabucak hemen tüketilmemiş bir arkadaş etrafları var. Bu küme hem kendisi ile misal zevkleri paylaşan ve birebir vakitte kucak kucak vakti olan arkadaşları yahut partner adaylarını etraflarında bulabiliyorlar. Üstelik gençlikte beklentiler ve maddi imkanlar daha düşük olduğundan maddiyat bağların kurulmasında öteki yaş kümelerine bakılırsa daha az belirleyici oluyor. Lakin okul ile ilginin kesildiği ve çalışma ömrüne atınılan senelerda insanların yakın toplumsal alanları daralıyor, akran kümeleri ortasında aile hayatının içine girenler artıyor, etrafı arkadaştan epeyce kendine rakip olarak gördüğü ofis arkadaşlarıyla doluyor. Bu yalnızlaşmanın sonuçlarını çöpçatan sitelerinin kullanıcı profillerinde de görüyoruz. Arkadaş etrafının daraldığı 25-35 yaş kümesi tüm buluşma platformlarında en büyük kümesi oluşturuyor. Yaş ilerledikçe çift hayatı ortasında olanların oranı arttığından bu platformların kullanım oranları azalmaktadır. Fakat ileri yaş kümelerinde da bilhassa günümüz toplumunda süratle artan boşanmalar, kapitalist toplumun bireyciliği ve yalnız yaşamayı destekleyici teknoloji ve hizmetler geliştirmesi yalnız yaşamayı kıymetli bir seçenek olarak karşımıza çıkarıyor.” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı