semaver
New member
Türkiye’de olimpik sporların öncüsü olarak kabul edilen spor adamı Selim Sırrı Tarcan, vefatının 65. yıl dönümünde anılıyor.
Tarcan, 1874’te bugünkü Yunanistan sonlarında kalan Yenişehir’de (Larissa) miralay Yusuf Beyefendi ile Zeynep Hanım’ın çocuğu olarak dünyaya geldi.
Yusuf Bey’in 1876 Karadağ Muharebeleri’nde şehit düşmesi üzerine 2 yaşında babasız kalan Tarcan, ailesi ile İstanbul’da asker olan dayısının yanına yerleşti.
bir süre daha sonra dayısının da II. Abdülhamit’e muhalefeti niçiniyle sürgüne gönderilmesi üzerine Selim Sırrı Tarcan, Galatasaray Lisesi’ne yatılı öğrenci olarak yazıldı. Tarcan, lise senelerında Ali Faik (Üstünidman) Bey’den jimnastik dersleri aldı.
Galatasaray Lisesi’nde 8 yıl eğitim goren Selim Sırrı Tarcan, sonrasındasında Askeri Mühendislik Okulu’nu bitirdi. bir süre İzmir’de vücut eğitimi öğretmenliği yapan Tarcan, burada tenis, halter, disk atma, boks, eskrim, güreş, yüzme, bisiklet ve futbol üzere sporlarla ilgilendi.
OSMANLI ULUSAL OLİMPİYAT CEMİYETİ’NİN KURULMASI VE IOC ÜYELİĞİ
Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Ulusal Olimpiyat Cemiyeti’ni kuran isim olarak tarihe ismini yazdırdı.
İzmir’deki öğretmenliğinin akabinde İstanbul’a dönen Tarcan, Büyükada’da oturan Galatasaray Lisesi Fransızca öğretmeni Mösyö Juery ile arkadaş oldu.
Teknik üniversitede eskrim ve cimnastik öğretmenliği yapan Tarcan, Juery aracılığıyla 1907 yılı yazında Memleketler arası Olimpiyat Komitesi’ne (IOC) yeni üyeler kazandırmak için dünya çeşidine çıkan çağdaş olimpiyatların kurucusu Baron Pierre de Coubertin ile tanıştı.
Tarcan, Coubertin’in Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti’ni kurmasını istemesine karşın o devir cemiyet kurmanın yasak olması niçiniyle bu talebe olumlu cevap veremedi. Bunun üzerine Coubertin, Tarcan’ı temsilci olarak bakılırsavlendirdi.
Sultan II. Abdülhamit’in 24 Temmuz 1908’de İkinci Meşrutiyet’i ilan etmesinin akabinde cemiyet kurmanın özgürleşmesiyle Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Ulusal Olimpiyat Cemiyeti’ni kurmak için çalışmalara başladı. Kendisi öğretmen olduğu için cemiyet başkanlığına gazeteci Ahmet İhsan Tokgöz’ü uygun nazarann Tarcan, genel sekreterlik bakılırsavini üstlendi. Cemiyetin üyeliklerine Hasip Bayındırlıoğlu, Asaf ve Cevat Rüştü kardeşler getirildi.
Devrin İçişleri Bakanlığı’nın kayıtlarında Olimpiyat Cemiyeti’nin o tarihte kurulduğuna ait bir dokümana rastlanmasa da Londra 1908 Olimpiyat Oyunları’nın resmi raporunda Osmanlı ismine Yunan asıllı jimnastikçi Aleko Moullos’un isminin yer alması cemiyetin 1908’de kurulduğunu ortaya koyuyor.
1908 yılının aralık ayında da IOC’ye üye kabul edilen Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti’ni IOC’de birinci sefer 1909 yılında yapılan Berlin birleşiminde temsil etti. Selim Sırrı Tarcan, 1910 Lüksemburg, 1911 Budapeşte, 1912 Stockholm, 1913 Lozan, 1914, 1924 Paris ve 1925 Prag birleşimlerine de katıldı. 1911 Budapeşte birleşiminde Osmanlı Devleti, IOC üyeliğine resmen kabul edildi. bu biçimdece Osmanlı Devleti, IOC üyelik sıralamasında 13. basamakta yer aldı.
TÜRKİYE’DE VOLEYBOL VE BOKSUN KURUCUSU
Selim Sırrı Tarcan, Türkiye’de voleybol ve boksun kurucusu olarak da kabul ediliyor.
İsveç Kraliyet Askeri Vücut Eğitimi ve Jimnastik Akademisi’ne 1909’da başlayan ve 2 yıl süren eğitimi tamamlayan Tarcan, yurda döndükten daha sonra bir daha vücut eğitimi öğretmeni olarak çalışmaya devam etti.
İsveç’te yöresel kültürlerin topluma kazandırılmasıyla ilgili folklor çalışmalarının nasıl yapıldığını bakılırsan Tarcan, Osmanlı Devleti’nde folklor çalışmalarını başlatan birinci kişi oldu. Ege Bölgesi’nden zeybek oyunları derleyen Selim Sırrı Tarcan, oyunları İstanbul kent toplumuna tanıtmaya çalıştı.
Tarcan, hayatı boyunca 58 kitap, 2 bin 500 makale yazarken, bin 520 konferansta tecrübelerini iştirakçilerle paylaştı.
TMOK’TA 4 YIL BAŞKANLIK YAPTI
Selim Sırrı Tarcan, kurucusu olduğu Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi’nde (TMOK) 1923-1927 senelerında başkanlık nazaranvini yürüttü.
I. Dünya Savaşı daha sonrası 1919’da “savaşa niye oldukları” sebebi öne sürülerek Osmanlı Devleti, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan, IOC’den ihraç edildi. Bu devletler savaş daha sonrasının birinci olimpiyatı olan 1920 Antwerp Oyunları’na katılamadı.
1921’de Selim Sırrı Tarcan’ın Türkiye, Jul Murssa’nın Macaristan, Stanciov’un Bulgaristan IOC temsilciliği unvanları, Belçika, Çekoslovakya ve Lüksemburg delegelerinin karşı çıkmalarına karşın Baron Pierre de Coubertin’in ısrarı üzerine geri verildi.
Bunun üzerine çalışmalara başlayan Tarcan, Kurtuluş Savaşı niçiniyle bir yıl daha sonra hazırlıklarını tamamladı. 25 Haziran 1922’de Ulusal Olimpiyat Cemiyeti yerine Kaim Cihan Karşılaşmalarına İştirak Cemiyeti ismiyle kurulan II. Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti’nin başkanlığına Hasip Bayındırlıoğlu getirildi.
31 Temmuz 1922’de ise İstanbul’da Ali Sami Yen başkanlığında Türkiye Antrenman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ) kuruldu. TİCİ’de Burhan Felek ikinci lider, Selim Sırrı Tarcan başdanışman olarak vazife aldı. Bu gelişmeden daha sonra Selim Sırrı Tarcan, kurulalı fakat iki ay olan Kaim Cihan Karşılaşmalarına İştirak Cemiyetini feshetti. 28 Ağustos 1922’de süreksiz olarak oluşturulan III. Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti’nde başkanlığı bir daha Hasip Bayındırlıoğlu üstlenirken, Selim Sırrı Tarcan genel sekreter oldu ve IOC tüzüğüne uygun cemiyet tüzüğünün hazırlanmasına başlandı.
Bu gelişme daha sonrasında Olimpiyat Komitesi’nin bir daha oluşturulması için TİCİ yöneticileriyle birlikte çalışan Tarcan, 29 Ekim 1923 Çarşamba günü Cumhuriyet’in ilan edilmesinin çabucak akabinde yeni komiteyi belirledi ve 2 Kasım 1923 Pazar günü Türkiye Ulusal Olimpiyat Cemiyeti olarak birinci toplantısını gerçekleştirdi. bu biçimdece, vakit ortasında birkaç sefer değişime uğrayan Osmanlı Ulusal Olimpiyat Komitesinin son ismi 1923 yılında günümüze de ulaştığı biçimde “Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi (TMOK)” olarak resmiyet kazandı.
Tarcan, İzmir’de verdiği bir konferansta, yöneticileri atletlerdeki amatörlük ruhunu öldürmek, atletleri da kendilerini profesyonelliğe kaptırmakla eleştirince büyük reaksiyon gördü. Açıklamaları TİCİ tarafınca kınanınca Selim Sırrı Tarcan, kurucusu olduğu TMOK’un toplantılarına katılmamaya başladı ve tüzük gereği 1927 yılı başından itibaren müsaadeli sayıldı. ondan sonrasında Tarcan’ın yerine Ali Sami Yen başkanlığa seçildi.
Bir periyot bürokratlık yapan Selim Sırrı Tarcan, sonrasındasında siyasete atıldı ve milletvekili seçildi. Tarcan, 2 Mart 1957’de İstanbul’da vefat etti.
Tarcan, 1874’te bugünkü Yunanistan sonlarında kalan Yenişehir’de (Larissa) miralay Yusuf Beyefendi ile Zeynep Hanım’ın çocuğu olarak dünyaya geldi.
Yusuf Bey’in 1876 Karadağ Muharebeleri’nde şehit düşmesi üzerine 2 yaşında babasız kalan Tarcan, ailesi ile İstanbul’da asker olan dayısının yanına yerleşti.
bir süre daha sonra dayısının da II. Abdülhamit’e muhalefeti niçiniyle sürgüne gönderilmesi üzerine Selim Sırrı Tarcan, Galatasaray Lisesi’ne yatılı öğrenci olarak yazıldı. Tarcan, lise senelerında Ali Faik (Üstünidman) Bey’den jimnastik dersleri aldı.
Galatasaray Lisesi’nde 8 yıl eğitim goren Selim Sırrı Tarcan, sonrasındasında Askeri Mühendislik Okulu’nu bitirdi. bir süre İzmir’de vücut eğitimi öğretmenliği yapan Tarcan, burada tenis, halter, disk atma, boks, eskrim, güreş, yüzme, bisiklet ve futbol üzere sporlarla ilgilendi.
OSMANLI ULUSAL OLİMPİYAT CEMİYETİ’NİN KURULMASI VE IOC ÜYELİĞİ
Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Ulusal Olimpiyat Cemiyeti’ni kuran isim olarak tarihe ismini yazdırdı.
İzmir’deki öğretmenliğinin akabinde İstanbul’a dönen Tarcan, Büyükada’da oturan Galatasaray Lisesi Fransızca öğretmeni Mösyö Juery ile arkadaş oldu.
Teknik üniversitede eskrim ve cimnastik öğretmenliği yapan Tarcan, Juery aracılığıyla 1907 yılı yazında Memleketler arası Olimpiyat Komitesi’ne (IOC) yeni üyeler kazandırmak için dünya çeşidine çıkan çağdaş olimpiyatların kurucusu Baron Pierre de Coubertin ile tanıştı.
Tarcan, Coubertin’in Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti’ni kurmasını istemesine karşın o devir cemiyet kurmanın yasak olması niçiniyle bu talebe olumlu cevap veremedi. Bunun üzerine Coubertin, Tarcan’ı temsilci olarak bakılırsavlendirdi.
Sultan II. Abdülhamit’in 24 Temmuz 1908’de İkinci Meşrutiyet’i ilan etmesinin akabinde cemiyet kurmanın özgürleşmesiyle Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Ulusal Olimpiyat Cemiyeti’ni kurmak için çalışmalara başladı. Kendisi öğretmen olduğu için cemiyet başkanlığına gazeteci Ahmet İhsan Tokgöz’ü uygun nazarann Tarcan, genel sekreterlik bakılırsavini üstlendi. Cemiyetin üyeliklerine Hasip Bayındırlıoğlu, Asaf ve Cevat Rüştü kardeşler getirildi.
Devrin İçişleri Bakanlığı’nın kayıtlarında Olimpiyat Cemiyeti’nin o tarihte kurulduğuna ait bir dokümana rastlanmasa da Londra 1908 Olimpiyat Oyunları’nın resmi raporunda Osmanlı ismine Yunan asıllı jimnastikçi Aleko Moullos’un isminin yer alması cemiyetin 1908’de kurulduğunu ortaya koyuyor.
1908 yılının aralık ayında da IOC’ye üye kabul edilen Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti’ni IOC’de birinci sefer 1909 yılında yapılan Berlin birleşiminde temsil etti. Selim Sırrı Tarcan, 1910 Lüksemburg, 1911 Budapeşte, 1912 Stockholm, 1913 Lozan, 1914, 1924 Paris ve 1925 Prag birleşimlerine de katıldı. 1911 Budapeşte birleşiminde Osmanlı Devleti, IOC üyeliğine resmen kabul edildi. bu biçimdece Osmanlı Devleti, IOC üyelik sıralamasında 13. basamakta yer aldı.
TÜRKİYE’DE VOLEYBOL VE BOKSUN KURUCUSU
Selim Sırrı Tarcan, Türkiye’de voleybol ve boksun kurucusu olarak da kabul ediliyor.
İsveç Kraliyet Askeri Vücut Eğitimi ve Jimnastik Akademisi’ne 1909’da başlayan ve 2 yıl süren eğitimi tamamlayan Tarcan, yurda döndükten daha sonra bir daha vücut eğitimi öğretmeni olarak çalışmaya devam etti.
İsveç’te yöresel kültürlerin topluma kazandırılmasıyla ilgili folklor çalışmalarının nasıl yapıldığını bakılırsan Tarcan, Osmanlı Devleti’nde folklor çalışmalarını başlatan birinci kişi oldu. Ege Bölgesi’nden zeybek oyunları derleyen Selim Sırrı Tarcan, oyunları İstanbul kent toplumuna tanıtmaya çalıştı.
Tarcan, hayatı boyunca 58 kitap, 2 bin 500 makale yazarken, bin 520 konferansta tecrübelerini iştirakçilerle paylaştı.
TMOK’TA 4 YIL BAŞKANLIK YAPTI
Selim Sırrı Tarcan, kurucusu olduğu Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi’nde (TMOK) 1923-1927 senelerında başkanlık nazaranvini yürüttü.
I. Dünya Savaşı daha sonrası 1919’da “savaşa niye oldukları” sebebi öne sürülerek Osmanlı Devleti, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan, IOC’den ihraç edildi. Bu devletler savaş daha sonrasının birinci olimpiyatı olan 1920 Antwerp Oyunları’na katılamadı.
1921’de Selim Sırrı Tarcan’ın Türkiye, Jul Murssa’nın Macaristan, Stanciov’un Bulgaristan IOC temsilciliği unvanları, Belçika, Çekoslovakya ve Lüksemburg delegelerinin karşı çıkmalarına karşın Baron Pierre de Coubertin’in ısrarı üzerine geri verildi.
Bunun üzerine çalışmalara başlayan Tarcan, Kurtuluş Savaşı niçiniyle bir yıl daha sonra hazırlıklarını tamamladı. 25 Haziran 1922’de Ulusal Olimpiyat Cemiyeti yerine Kaim Cihan Karşılaşmalarına İştirak Cemiyeti ismiyle kurulan II. Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti’nin başkanlığına Hasip Bayındırlıoğlu getirildi.
31 Temmuz 1922’de ise İstanbul’da Ali Sami Yen başkanlığında Türkiye Antrenman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ) kuruldu. TİCİ’de Burhan Felek ikinci lider, Selim Sırrı Tarcan başdanışman olarak vazife aldı. Bu gelişmeden daha sonra Selim Sırrı Tarcan, kurulalı fakat iki ay olan Kaim Cihan Karşılaşmalarına İştirak Cemiyetini feshetti. 28 Ağustos 1922’de süreksiz olarak oluşturulan III. Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti’nde başkanlığı bir daha Hasip Bayındırlıoğlu üstlenirken, Selim Sırrı Tarcan genel sekreter oldu ve IOC tüzüğüne uygun cemiyet tüzüğünün hazırlanmasına başlandı.
Bu gelişme daha sonrasında Olimpiyat Komitesi’nin bir daha oluşturulması için TİCİ yöneticileriyle birlikte çalışan Tarcan, 29 Ekim 1923 Çarşamba günü Cumhuriyet’in ilan edilmesinin çabucak akabinde yeni komiteyi belirledi ve 2 Kasım 1923 Pazar günü Türkiye Ulusal Olimpiyat Cemiyeti olarak birinci toplantısını gerçekleştirdi. bu biçimdece, vakit ortasında birkaç sefer değişime uğrayan Osmanlı Ulusal Olimpiyat Komitesinin son ismi 1923 yılında günümüze de ulaştığı biçimde “Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi (TMOK)” olarak resmiyet kazandı.
Tarcan, İzmir’de verdiği bir konferansta, yöneticileri atletlerdeki amatörlük ruhunu öldürmek, atletleri da kendilerini profesyonelliğe kaptırmakla eleştirince büyük reaksiyon gördü. Açıklamaları TİCİ tarafınca kınanınca Selim Sırrı Tarcan, kurucusu olduğu TMOK’un toplantılarına katılmamaya başladı ve tüzük gereği 1927 yılı başından itibaren müsaadeli sayıldı. ondan sonrasında Tarcan’ın yerine Ali Sami Yen başkanlığa seçildi.
Bir periyot bürokratlık yapan Selim Sırrı Tarcan, sonrasındasında siyasete atıldı ve milletvekili seçildi. Tarcan, 2 Mart 1957’de İstanbul’da vefat etti.