Ekseriyetle ergenlik devri hastalığı olan ve halk içinde sivilce olarak bilinen akne, günümüzde yetişkin insanlarda da ortaya çıkabiliyor. Bayanlarda erkeklere nazaran daha fazla görülen yaygın bir deri hastalığı olan sivilceyi yanlış beslenme alışkanlıkları, yüze uygun olmayan eserler, gözenekleri tıkayan ağır kapatıcı özellikteki makyaj eserleri, gerilim ve mekanik travma (sivilceyi patlatmak, oynamak) tetikliyor. Yalnızca yüz bölgesinde çıktığı bilinen sivilce; omuz, sırt üst kısımları, göğüs üzere yağ bezlerinin ağır olduğu bölgelerde de oluşabiliyor. Hormonal sebeplere de bağlı olabilen sivilce, şahsa özel uygulamalarla tedavi edilebiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Selma Salman, sivilcenin sebepleri ve tedavi halleri hakkında bilgi verdi.
Sivilceye yol açan faktörlerden uzak durun
Sivilceler cilt yüzeyinde kalıcı izlere niye olarak hastalar için değerli bir toplumsal kahır oluşturmaktadır. Sivilceler cildin yağ bezlerinin olağandan çok yağ (sebum) üretmesi, meyyit hücrelerin atılamaması ile gözeneklerin tıkanması, p. acnes ismi verilen bakterilerin çoğalması ve sonuçta oluşan yangısal olaylar niçiniyle görülmektedir. Sivilceler hakkında şuurlu olmak korunmada kıymetli bir yere sahiptir. Sivilce ile ilgili bilinmesi gerekenler şöyleki sıralanmaktadır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Sivilceye yol açan faktörlerden uzak durun
Sivilceler cilt yüzeyinde kalıcı izlere niye olarak hastalar için değerli bir toplumsal kahır oluşturmaktadır. Sivilceler cildin yağ bezlerinin olağandan çok yağ (sebum) üretmesi, meyyit hücrelerin atılamaması ile gözeneklerin tıkanması, p. acnes ismi verilen bakterilerin çoğalması ve sonuçta oluşan yangısal olaylar niçiniyle görülmektedir. Sivilceler hakkında şuurlu olmak korunmada kıymetli bir yere sahiptir. Sivilce ile ilgili bilinmesi gerekenler şöyleki sıralanmaktadır.
- Sivilceler yalnızca ergenlik periyodunda oluşmaz. Sivilcelerin %80-90’ı çoklukla ergenlik periyodunda çıkar. Bunun niçini ergenlik periyotta hormonların tesiri ile artan yağ salınımıdır. Lakin erişkin sivilcesi dediğimiz ve 25 yaşından daha sonra da başlayan akne tipi de bulunmaktadır. bu vakitte çıkan sivilceler şahıslarda hormonal bozukluklar olabilir. Ayrıyeten sivilcelerin oluşmasında ailesel yatkınlığın da tesiri bulunmaktadır
- Sivilceler bedenin her bölgesinde çıkabilir. Sivilceler ekseriyetle yüzün bilhassa alın, çene ve yanak bölgesinde çıkmaktadır. Bilhassa çene bölgesine ağırlaşan sivilcelerin hormonal olma ihtimali yüksektir. Bu hastalarda bilhassa adet düzensizliği, tüylenmede artma var ise kesinlikle hormon tetkiklerine bakılmalıdır. Bunun haricinde alın, yanak, omuz sırt üst kısımlar ve göğüs üzere yağ bezlerinin ağır olduğu bölgelerde de sivilce ortaya çıkmaktadır. Yüzde görülen aknelerin tedavisi sivilcenin şiddetine göre belirlenir. yavaşça şiddetli ve siyah noktaların ön planda olduğu sivilce sorununda topikal retinoidler, benzoil peroksit, azeleik asit, salisilik asit üzere etken hususları içeren sürme tedaviler kullanılır. Orta şiddetli, iltihaplı sivilcelerden varlıklı akne sorununda sürme tedavilerin yanında ağızdan antibiyotik kullanması da önerilir. Şiddetli, iz bırakan, derin-kist yapan ve başka tedavilere yanıt vermeyen sivilce sorununda ise ağızdan alınan A vitamini türevi bir ilaç tedavisi önerilir. Hormonal tedavi de altta yatan hormonal durum varlığında ya da hiperandrojenizm bulguları olan tüylenme artışı üzere ek bulgular varlığında kullanılmaktadır.
- Sırt ve göğüs üstünde çıkan sivilcelere benzeri tedaviler uygulanır. Ancak bu bölgede kıl kökü iltihabı dediğimiz sivilce gibisi döküntüler de çıkabilir. Sivilce ile karışabilen, çoklukla ilaçlarla tetiklenen ve yüzden fazla gövdede çıkan sivilce gibisi döküntüler öteki bir hastalıktır. Hekiminiz dermatolojik muayene ile iki durumun ayrımını çarçabuk yapabilmektedir. Bu bölgede çıkan sivilcelerde keseleme, yolma üzere mekanik travmadan kaçınılmalı, pamuk oranı yüksek terletmeyen hava aldıran rahat kıyafetler tercih edilmelidir.
- Sivilce tedavisinin yarıda bırakılması hastalığın yinelanmasına yol açar. Sivilceler tedavi daha sonrası bir daha nüks edebilir. Bu durumun sıklıkla niçini tedavinin erken kesilmesidir. tıpkı vakitte tedavi bitiminden daha sonra cilt bakımına dikkat edilmemesi, hormonal sorunların varlığı öteki sebeplerdir.
- Sivilceler antibiyotikle tedavi edilebiliyor. Sivilcelerin tedavileri hastaya bakılırsa planlanmaktadır. Bu niçinle kimi akne hastalarına antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Orta şiddette ve iltihaplı sivilcelerin baskın olduğu akne sorununda sürme tedavilerin yanında ağızdan antibiyotik tedavisi de verilmektedir. Antibiyotik direnci gelişmesini önlemek için ağızdan alınan antibiyotikler tedavide tek başına değil sürme tedaviler ile kombine edilerek uygulanır.
- Sağlıksız beslenme sivilce riskini artırır. Fast food usulü beslenme, süt ve yüksek glisemik indeksli beslenme şekli sivilce riskini tetiklemektedir. Az yağlı, zerzevat yüklü Akdeniz tipi beslenme sivilce riskini azaltır.
- Sivilce alerjik bir hastalık değil. Sivilceler alerjik bir hastalık değildir. Bu niçinle hastalara rastgele bir alerji testi önerilmez.
- Cilt bakımı sivilce riskini azaltır. Akneye yatkın bireyler sabah akşam jel formunda bir yıkama eseri ile yüzü yıkanmalı, gözenekleri sıkılaştırmak ve kalan kiri temizlemek için toniklemeli ve son olarak akne tersi etken unsurlar içeren su bazlı bir krem ile yüzü nemlendirilmelidir. Yüze sert kese yapılmamalıdır. Sert peeling yapan eserler haftada 1-2 seferden çok kullanılmamalıdır.
- Tedavisi aksatılan sivilceler yüzde izlere niye olabilir. Sivilce izleri deri ile tıpkı düzeyde ya da çukur izler formunda olabilir. Deri ile birebir düzeyde olan izler için derinin üst katmanının soyulması halinde olan kimyasal peeling, enzim peeling, karbon peeling üzere dermokozmetik süreçler kâfi iken; çukur izlerde cilt atında kolajen üretimini tetikleyen Altın İğneli Radyofrekans, Dermapen, PRP uygulaması, Mezoterapi, Fraksiyonel lazer üzere tedaviler önerilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı