en çok ilerleyen yaş ve maruz kalınan güneş ışınlarının tesiriyle ortaya çıkan katarakt dünyadaki körlük ve görme bozukluğunun önde gelen niçinleri içinde yer alıyor. Tedavisi ameliyat olan bu hastalığın önlenmesi ve tedavisi için çalışan uzmanlar, yeni usuller geliştirmeye devam ediyor. Bu uzmanlardan biri olan İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rıfat Rasier, yıllar evvel göz içine takılmış tek odaklı lenslerin epeyce odaklı hale dönüştürülmesini sağlayan yeni bir prosedür geliştirdi. Bu yeni formül hakkında bilgi veren Prof. Dr. Rasier, kataraktın niçinleri, belirtileri ve tedavi biçimleriyle ilgili açıklamalarda bulundu.
Dünyadaki en yaygın görme azalmasının ve görme kayıplarının sebeplerinden biri de katarakt. Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) nazaran katarakt, yüzde 51 ile dünyadaki körlük ve görme bozukluğunun önde gelen niçinleri içinde yer alıyor. Bu yaygın hastalık için uzmanlar yeni yollar geliştirmeye devam ediyor. Bu uzmanlardan biri olan İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rıfat Rasier, yıllar evvel göz içine takılmış tek odaklı lenslerin epeyce odaklı hale dönüştürülmesini sağlayan bir metot geliştirdi. Prof. Dr. Rasier, katarakt ameliyatında kullanılan tek odaklı lensleri, uyguladığı yeni bir lazer sistemiyle epeyce odaklı hale getirdi. Prosedür dünyanın göz alanında en saygın bilimsel derneklerinden ESCRS’de en âlâ proje mükafatını aldı. Bu yeni prosedür hakkında bilgi veren Prof. Dr. Rasier, kataraktın niçinleri, belirtileri ve tedavi biçimleriyle ilgili de açıklamalarda bulundu.
Kataraktı olan kişinin göz bebeğinde beyaz bir manzara fark edilebilir
İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rıfat Rasier kataraktla ilgili şu ayrıntıları verdi: “Katarakt dünyadaki en yaygın görme azalması niçinidir. İmgenin oluşması için evvel ışığın kornea dediğimiz gözün en öndeki saydam katmanından geçmesi gerekir. çabucak sonrasında bu ışık öbür bir saydam doku olan gözdeki lensten geçer ve retinaya ulaşır. Lens şeffaf, her iki tarafı bombeli bir yapıdır. Göze gelen ışığın kırılıp imajın görme merkezine odaklanmasını sağlar. Lens hayat uzunluğu saydam olması gerekir, rastgele bir devirde saydamlığını yitirirse bu duruma katarakt ismi verilir. Işığın retinaya ulaşmasında sorun çıkartarak, kontrastı azaltarak kişinin görmesinde zorluk oluşturur. Gözdeki lens saydamlığını yitirerek buzlu cam yapısını alır. Bir insan nasıl buzlu camdan baktığı vakit imgeyi puslu görür, kataraktı olan bireyde de olağanda gördüğü imaj puslu, buzlu, sisli bir hal alır. İleri evrelerde olgunlaşmış bir katarakt kişinin imgesini yalnızca ışığı fark edeceği bir düzeye kadar indirebilir. Bu kadar ilerlemiş bir kataraktı olan bireye bakan kişi göz bebeğinde siyahlık yerini beyaz bir manzarayı fark edebilir.”
Artan yaş ile maruz kalınan güneş ışınları kıymetli faktörler
Gözdeki lensin saydamlığını yitirmesine yol açabilecek biroldukca niçinin olduğunu belirten, Rasier kelamlarına şöyleki devam etti:
“Bunların ortasında en kıymetlisi yaşımızın ilerlemesidir. Yaşımızın ilerlemesiyle bir arada lensin su içeriği azalır ve lens proteinlerinin ölçüsü artar. Bu durumda lens sertleşir, esnekliği azalır ve sonuç olarak lensin saydamlığı gitgide azalır. Başka değerli bir niye artan yaş ile maruz kalınan güneş ışınlarıdır. Güneş gözlüğü takmadan güneşin ultraviyole yani mor ötesi ışınlarına maruz kalan göz aslında bir savunma düzeneği olarak lensini saydam biçimden buzlu cam haline sokar ki retinaya daha fazlaca ziyan verici ışık gelmesin. Zira retinaya gelen bu ziyanlı ışınlar daha ilerde anlatacağımız sarı nokta hastalığına niye olur. Katarakt oluşturan sebeplerden biri de travmadır. Göze dışarıdan künt yahut sivri bir cisim çarpması ile göz ortasındaki lens yer değiştirerek yahut hiç yer değiştirmeyerek bulunduğu yerde saydamlığını kaybedebilir. Katarakt oluşmasına yol açabilecek daha ender görülen sebepler içinde kişinin kortizonlu ilaç kullanımı sayılabilir. Kortizonlu ilaç damla halinde kullanıldığı vakit katarakta yol açtığı üzere hap biçiminde ağızdan kullanıldığı vakitte katarakt oluşumuna yol açabilmektedir. Kalıtsal metabolik hastalıklar yeni doğan bebeklerde doğuştan olan katarakta niçiniyet verirken erişkinde de şeker hastalığı, tiroid hastalığı üzere birfazlaca sistemik hastalık katarakta yol açabilmektedir. Sistemik hastalıklardan bilhassa şeker hastalığında şeker düzeyi olağan sonlarda tutulur ise katarakt gelişimi yavaşlar.”
Kataraktın biroldukça farklı tipi var
Kataraktın biroldukça farklı tipinin de olduğunu belirten Prof. Dr. Rasier, bunları şöyleki sıraladı:
Prof. Dr. Rasier, göz hekiminizin yaptığı muayene ile görme düzeyinizde azalmanın tespit edilmesi, mikroskop ile lens incelendiğinde lensteki opaklaşmanın, saydam kısımların azalmasının görülmesi ile katarakt teşhisinin konulduğunu belirtiyor. “Kataraktlı lensin saydamlığını yitirmesine bağlı olarak görmeyle alakalı belirtiler gitgide daha bariz hale gelir ve daha fazla rahatsız edici, günlük aktiviteleri engelleyecek duruma gerçek ilerler” diyen Rasier kataraktın belirtilerini ise şu biçimde özetliyor:
Prof. Dr. Rasier, fazlaca odaklı lenslerin kullanmasının hastalara katkısını ise şu biçimde anlattı:
“Katarakt tedavisi ameliyattır. Şayet kişinin görme düzeyi fazlaca azalmış ise, görme düzeyi kişinin hayat kalitesini etkileyecek duruma geliyorsa yahut muayenede lens epey sertleşmiş ise katarakt ameliyatı yapılması gerekir. Birinci başta yapılması gereken gözlük numaraları düzeltmesi ile kişini ne düzeyde gördüğünün tespitidir. Şayet gözlüğe karşın imaj düşük ise saydamlığını yitiren lensin çıkarılması için ameliyat yapılması gerekir. Katarakt ameliyatının ismi fakoemülsifikasyon cerrahisidir. Bu ameliyat için ultrason denen ses dalgaları ile saydam olmayan lens parçalanır. Lens çıkarıldıktan daha sonra göz içine yapay mercek konur. Göz içine konan mercekler günümüz teknolojisinde tek odaklı (sadece yakın yahut yalnızca uzak görüntü) ya da epeyce odaklı (uzak-orta-yakın görüntü) mercekler olabilir. Çok odaklı merceklerin hastaya faydası uzak imgeyi bozmadan orta ve yakın manzara de sağlamasıdır. bu biçimdece bulanık manzara yapa katarakt ameliyat ile alınırken gözlük kullanma gereksinimi da ortadan kaldırılmaktadır. Bu tedaviye gereksinim duyan insan sayısı 40-42 yaş üstünde yakın gözlük takan herkes bu lense gereksinim duyabilir. Ama epey odaklı lensler uzakta yavaşça bir kontrast kaybı yarattığı için uzak görmede hiç badiresi olmayanlara tavsiye edilmez.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Dünyadaki en yaygın görme azalmasının ve görme kayıplarının sebeplerinden biri de katarakt. Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) nazaran katarakt, yüzde 51 ile dünyadaki körlük ve görme bozukluğunun önde gelen niçinleri içinde yer alıyor. Bu yaygın hastalık için uzmanlar yeni yollar geliştirmeye devam ediyor. Bu uzmanlardan biri olan İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rıfat Rasier, yıllar evvel göz içine takılmış tek odaklı lenslerin epeyce odaklı hale dönüştürülmesini sağlayan bir metot geliştirdi. Prof. Dr. Rasier, katarakt ameliyatında kullanılan tek odaklı lensleri, uyguladığı yeni bir lazer sistemiyle epeyce odaklı hale getirdi. Prosedür dünyanın göz alanında en saygın bilimsel derneklerinden ESCRS’de en âlâ proje mükafatını aldı. Bu yeni prosedür hakkında bilgi veren Prof. Dr. Rasier, kataraktın niçinleri, belirtileri ve tedavi biçimleriyle ilgili de açıklamalarda bulundu.
Kataraktı olan kişinin göz bebeğinde beyaz bir manzara fark edilebilir
İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rıfat Rasier kataraktla ilgili şu ayrıntıları verdi: “Katarakt dünyadaki en yaygın görme azalması niçinidir. İmgenin oluşması için evvel ışığın kornea dediğimiz gözün en öndeki saydam katmanından geçmesi gerekir. çabucak sonrasında bu ışık öbür bir saydam doku olan gözdeki lensten geçer ve retinaya ulaşır. Lens şeffaf, her iki tarafı bombeli bir yapıdır. Göze gelen ışığın kırılıp imajın görme merkezine odaklanmasını sağlar. Lens hayat uzunluğu saydam olması gerekir, rastgele bir devirde saydamlığını yitirirse bu duruma katarakt ismi verilir. Işığın retinaya ulaşmasında sorun çıkartarak, kontrastı azaltarak kişinin görmesinde zorluk oluşturur. Gözdeki lens saydamlığını yitirerek buzlu cam yapısını alır. Bir insan nasıl buzlu camdan baktığı vakit imgeyi puslu görür, kataraktı olan bireyde de olağanda gördüğü imaj puslu, buzlu, sisli bir hal alır. İleri evrelerde olgunlaşmış bir katarakt kişinin imgesini yalnızca ışığı fark edeceği bir düzeye kadar indirebilir. Bu kadar ilerlemiş bir kataraktı olan bireye bakan kişi göz bebeğinde siyahlık yerini beyaz bir manzarayı fark edebilir.”
Artan yaş ile maruz kalınan güneş ışınları kıymetli faktörler
Gözdeki lensin saydamlığını yitirmesine yol açabilecek biroldukca niçinin olduğunu belirten, Rasier kelamlarına şöyleki devam etti:
“Bunların ortasında en kıymetlisi yaşımızın ilerlemesidir. Yaşımızın ilerlemesiyle bir arada lensin su içeriği azalır ve lens proteinlerinin ölçüsü artar. Bu durumda lens sertleşir, esnekliği azalır ve sonuç olarak lensin saydamlığı gitgide azalır. Başka değerli bir niye artan yaş ile maruz kalınan güneş ışınlarıdır. Güneş gözlüğü takmadan güneşin ultraviyole yani mor ötesi ışınlarına maruz kalan göz aslında bir savunma düzeneği olarak lensini saydam biçimden buzlu cam haline sokar ki retinaya daha fazlaca ziyan verici ışık gelmesin. Zira retinaya gelen bu ziyanlı ışınlar daha ilerde anlatacağımız sarı nokta hastalığına niye olur. Katarakt oluşturan sebeplerden biri de travmadır. Göze dışarıdan künt yahut sivri bir cisim çarpması ile göz ortasındaki lens yer değiştirerek yahut hiç yer değiştirmeyerek bulunduğu yerde saydamlığını kaybedebilir. Katarakt oluşmasına yol açabilecek daha ender görülen sebepler içinde kişinin kortizonlu ilaç kullanımı sayılabilir. Kortizonlu ilaç damla halinde kullanıldığı vakit katarakta yol açtığı üzere hap biçiminde ağızdan kullanıldığı vakitte katarakt oluşumuna yol açabilmektedir. Kalıtsal metabolik hastalıklar yeni doğan bebeklerde doğuştan olan katarakta niçiniyet verirken erişkinde de şeker hastalığı, tiroid hastalığı üzere birfazlaca sistemik hastalık katarakta yol açabilmektedir. Sistemik hastalıklardan bilhassa şeker hastalığında şeker düzeyi olağan sonlarda tutulur ise katarakt gelişimi yavaşlar.”
Kataraktın biroldukça farklı tipi var
Kataraktın biroldukça farklı tipinin de olduğunu belirten Prof. Dr. Rasier, bunları şöyleki sıraladı:
- Yaşa bağlı katarakt: Yaş arttıkça lensin su içeriğini kaybetmesi, lensteki protein oranının artması ile ortaya çıkan katarakt tipidir. 40 yaştan daha sonra her 10 yıllık dönemde yaşa bağlı katarakt gelişme mümkünlüğü iki kat artar. 65 yaş civarı katarakt gelişme mümkünlüğü yüzde 5 iken 75 yaşında bu oran yüzde 50’ye yükselir.
- Doğumsal katarakt: Yeni doğan bebekler enfeksiyon, doğum sırasında aldıkları darbe yahut bebeğin lensinin tam olarak gelişememesi niçiniyle doğuştan katarakt geliştirebilirler.
- Travmatik (faydalanma) katarakt: Delici yahut künt darbeler kararı gelişen katarakt tipidir.
- Sistemik bir sebebe bağlı gelişen kataraktlar: Şeker hastalığı, tiroid hastalığı üzere bir hastalığa bağlı gelişen, zehirli bir unsura maruz kalma kararı gelişen, ultraviyoleye maruz kalma kararı gelişen yahut kortizon, diüretik üzere ilaçların kullanması kararı gelişen katarakt tipidir.
- Ayrıyeten sigara kullanması, hava kirliliği ve fazla alkol tüketimi de katarakt gelişmenini hızlandırabilen niçinlerdir.
Prof. Dr. Rasier, göz hekiminizin yaptığı muayene ile görme düzeyinizde azalmanın tespit edilmesi, mikroskop ile lens incelendiğinde lensteki opaklaşmanın, saydam kısımların azalmasının görülmesi ile katarakt teşhisinin konulduğunu belirtiyor. “Kataraktlı lensin saydamlığını yitirmesine bağlı olarak görmeyle alakalı belirtiler gitgide daha bariz hale gelir ve daha fazla rahatsız edici, günlük aktiviteleri engelleyecek duruma gerçek ilerler” diyen Rasier kataraktın belirtilerini ise şu biçimde özetliyor:
- Sisli, puslu, güya buzlu camın gerisinden bakıyormuş üzere kirli bir manzara oluşması
- Lensteki değişim niçiniyle gözlük numaralarının süratli bir biçimde değişmesi
- Renk görmede değişiklikler
- Katarakt gelişimi ile gözün miyopa kayması ve bu niçinle yakına gözlük gereksiniminin azalması. Genelde katarakt başlamış hastalar yakını daha uygun görmeye başladım diye kendilerini tabir ederler
- Bilhassa gece ışıkların saçılması
- Gün ortasında imgelerde saçılma
- İmajlar üst üste binmiş üzere çift görme
Prof. Dr. Rasier, fazlaca odaklı lenslerin kullanmasının hastalara katkısını ise şu biçimde anlattı:
“Katarakt tedavisi ameliyattır. Şayet kişinin görme düzeyi fazlaca azalmış ise, görme düzeyi kişinin hayat kalitesini etkileyecek duruma geliyorsa yahut muayenede lens epey sertleşmiş ise katarakt ameliyatı yapılması gerekir. Birinci başta yapılması gereken gözlük numaraları düzeltmesi ile kişini ne düzeyde gördüğünün tespitidir. Şayet gözlüğe karşın imaj düşük ise saydamlığını yitiren lensin çıkarılması için ameliyat yapılması gerekir. Katarakt ameliyatının ismi fakoemülsifikasyon cerrahisidir. Bu ameliyat için ultrason denen ses dalgaları ile saydam olmayan lens parçalanır. Lens çıkarıldıktan daha sonra göz içine yapay mercek konur. Göz içine konan mercekler günümüz teknolojisinde tek odaklı (sadece yakın yahut yalnızca uzak görüntü) ya da epeyce odaklı (uzak-orta-yakın görüntü) mercekler olabilir. Çok odaklı merceklerin hastaya faydası uzak imgeyi bozmadan orta ve yakın manzara de sağlamasıdır. bu biçimdece bulanık manzara yapa katarakt ameliyat ile alınırken gözlük kullanma gereksinimi da ortadan kaldırılmaktadır. Bu tedaviye gereksinim duyan insan sayısı 40-42 yaş üstünde yakın gözlük takan herkes bu lense gereksinim duyabilir. Ama epey odaklı lensler uzakta yavaşça bir kontrast kaybı yarattığı için uzak görmede hiç badiresi olmayanlara tavsiye edilmez.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı