Gastroenteroloji Kısmı’ndan Prof. Dr. Gülbanu Canbaloğlu, kolon kanserinin bir öbür ismiyle kalın bağırsak kanserinin dünyada ve ülkemizde önemli bir sıhhat sorunu olduğuna dikkati çekti.
KOLON KANSERİNİN YÜZDE 90’I 40 YAŞ ÜZERİNDE GÖRÜLÜYOR
Canbaloğlu, Sıhhat Bakanlığı’nın kanser istatistikleri kayıtlarına göre kolon kanserinin görülme sıklığı olarak hem erkeklerde birebir vakitte bayanlarda 3’üncü sırada yer aldığını tabir ederek, “Türkiye’de her yeni görülen 100 kanser olayının yaklaşık 10’unu kolon kanseri oluşturuyor. Kolon kanseri, kansere bağlı ölümlerde 3’üncü sırada yer alır. Kolon kanserlerinin yüzde 90’ı 40 yaş üzerinde görülür. Lakin hastada genetik geçişli bir kolon kanseri sendromu var ise daha erken yaşta da gelişebilir.” tabirlerini kullandı.
KOLON KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Belirtileri içinde bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, bağırsakta tam boşalamama hissi, makattan kanama, karın ağrısı, kilo kaybı, kansızlığa bağlı halsizlik, çabuk yorulmanın görülebildiğine işaret eden Canbaloğlu, şunları aktardı:
“Eğer ileri evre hastalık var ise metastaz yaptığı organa bağlı bulgular tabloya eklenebilir. Örneğin; karaciğere metastaz yaptıysa sarılık gelişebilir. Başta obezite olmak üzere ailede kolon polibi yahut kolon kanseri öyküsü, hastada daha evvelinde kolon polipi saptanması, ülseratif kolit yahut Crohn üzere inflamatuar bağırsak hastalıkları, hastada genetik geçişli kolon kanseri sendromu olması, sigara dahil tütün eserleri kullanılması, fazla alkol tüketimi kolon kanseri riskini arttırır. Ayrıyeten yaş arttıkça hem kolon polipi tıpkı vakitte kolon kanseri riski artar.”
TARAMA YAPTIRMAK HAYATİ!
Canbaloğlu, kolon kanserinin erken evrede teşhis edildiğinde büyük ölçüde tedavi edilebildiğini belirterek, “Kolon kanseri tarama programlarının hastalığa bağlı mevt ve komplikasyon riskini azalttığı tüm dünyada kabul edilen bilimsel bir gerçektir. Tarama yapmanın gayesi, kolon kanseri öncüsü lezyonların ve var ise kanser teşhisinin erken periyotta tanınması ve tedavisidir. Kolon kanserlerinin birçok kolon poliplerinden gelişmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
‘ERKEN TEŞHİS ALAN HASTALARDA DA TEDABİ MUVAFFAKİYET ORANI İLERLEMİŞ HADİSELERE NAZARAN YÜKSEKTİR’
Kolon kanseri taraması için dışkıda zımnî kan testi ve kolonoskopinin kullanıldığını aktaran Canbaloğlu, Kolonoskopi yardımıyla çabucak hemen kansere dönüşmeden polipleri saptamak ve kolonoskopi esnasında polipi çıkartarak kanser gelişme riskini önlemenin mümkün olduğunu tabir etti.
Canbaloğlu, polip tabanında kanser gelişmişse bile çabucak hemen belirti vermeden kolonoskopi yapıldığından çoğunlukla kolon kanserinin erken evrede tanısı ve tedavisinin mümkün olduğuna işaret ederek, şu sözleri kullandı:
“Erken teşhis alan hastalarda da tedavi muvaffakiyet oranı ilerlemiş hadiselere nazaran yüksektir. Klasik bilgi rastgele bir bulgu olmasa bile 50 yaşında tarama hedefli kolonoskopi yapılması istikametindedir. Lakin yeni yayınlanan kılavuzlarda kolonoskopik tarama yaşı 45 olarak önerilir. Lakin ailede birinci dereceden yakınınızda 60 yaş ve üstü gelişmiş kalın bağırsak kanseri yahut polip kıssası var ise taramaya başlama yaşı 40 yaştır.”
POLİPLERE DİKKAT!
Poliplerin çıkarılsa bile yıllar ortasında yine gelişebildiğini vurgulayan Canbaloğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Daha önce polip çıkarıldıysa yahut ailede kolon kanseri, kolon polipi öyküsü var ise belli vakit aralıklarında denetim kolonoskopileri gerekir. Dirençli kabızlık, uzun süren ishal, demir eksikliğine bağlı kansızlık, dışkıda zımnî kan olumluluğu, dışkılama esnasında kan gelmesi, dışkının kalem üzere incelmesi, karın ağrısı ve kilo kaybı üzere alarm bulguları olanlarda ise yaşa ve aile kıssasına bakılmaksızın çabucak kolonoskopi yapılmalıdır.
KOLON KANSERİNİN RİSKİNİ AZALTMAK MÜMKÜN
Ülseratif kolit, Crohn hastalığı olanlarda kolon kanseri gelişme riski hastalık mühleti, tutulan bağırsak segment uzunluğu ile alakalı olduğundan uygun tarama programını hekiminiz belirleyecektir. Genetik geçişli ve sindirim sisteminde poliplerle giden bir hastalığınız var ise size özel takip programı, genetik danışmanlık alma ve kolonoskopi planı için kesinlikle hekiminizle görüşmelisiniz. Kolon kanserinden korunmada atılacak en değerli adım tarama yapılmasıdır. Ayrıyeten sigara ve alkol kullanmama, sağlıklı kiloda kalma, meyve zerzevattan varlıklı beslenme, posalı beslenme, nizamlı fizikî aktivite kolon kanseri riskini azaltır.”
KOLON KANSERİNİN YÜZDE 90’I 40 YAŞ ÜZERİNDE GÖRÜLÜYOR
Canbaloğlu, Sıhhat Bakanlığı’nın kanser istatistikleri kayıtlarına göre kolon kanserinin görülme sıklığı olarak hem erkeklerde birebir vakitte bayanlarda 3’üncü sırada yer aldığını tabir ederek, “Türkiye’de her yeni görülen 100 kanser olayının yaklaşık 10’unu kolon kanseri oluşturuyor. Kolon kanseri, kansere bağlı ölümlerde 3’üncü sırada yer alır. Kolon kanserlerinin yüzde 90’ı 40 yaş üzerinde görülür. Lakin hastada genetik geçişli bir kolon kanseri sendromu var ise daha erken yaşta da gelişebilir.” tabirlerini kullandı.
KOLON KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Belirtileri içinde bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, bağırsakta tam boşalamama hissi, makattan kanama, karın ağrısı, kilo kaybı, kansızlığa bağlı halsizlik, çabuk yorulmanın görülebildiğine işaret eden Canbaloğlu, şunları aktardı:
“Eğer ileri evre hastalık var ise metastaz yaptığı organa bağlı bulgular tabloya eklenebilir. Örneğin; karaciğere metastaz yaptıysa sarılık gelişebilir. Başta obezite olmak üzere ailede kolon polibi yahut kolon kanseri öyküsü, hastada daha evvelinde kolon polipi saptanması, ülseratif kolit yahut Crohn üzere inflamatuar bağırsak hastalıkları, hastada genetik geçişli kolon kanseri sendromu olması, sigara dahil tütün eserleri kullanılması, fazla alkol tüketimi kolon kanseri riskini arttırır. Ayrıyeten yaş arttıkça hem kolon polipi tıpkı vakitte kolon kanseri riski artar.”
TARAMA YAPTIRMAK HAYATİ!
Canbaloğlu, kolon kanserinin erken evrede teşhis edildiğinde büyük ölçüde tedavi edilebildiğini belirterek, “Kolon kanseri tarama programlarının hastalığa bağlı mevt ve komplikasyon riskini azalttığı tüm dünyada kabul edilen bilimsel bir gerçektir. Tarama yapmanın gayesi, kolon kanseri öncüsü lezyonların ve var ise kanser teşhisinin erken periyotta tanınması ve tedavisidir. Kolon kanserlerinin birçok kolon poliplerinden gelişmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
‘ERKEN TEŞHİS ALAN HASTALARDA DA TEDABİ MUVAFFAKİYET ORANI İLERLEMİŞ HADİSELERE NAZARAN YÜKSEKTİR’
Kolon kanseri taraması için dışkıda zımnî kan testi ve kolonoskopinin kullanıldığını aktaran Canbaloğlu, Kolonoskopi yardımıyla çabucak hemen kansere dönüşmeden polipleri saptamak ve kolonoskopi esnasında polipi çıkartarak kanser gelişme riskini önlemenin mümkün olduğunu tabir etti.
Canbaloğlu, polip tabanında kanser gelişmişse bile çabucak hemen belirti vermeden kolonoskopi yapıldığından çoğunlukla kolon kanserinin erken evrede tanısı ve tedavisinin mümkün olduğuna işaret ederek, şu sözleri kullandı:
“Erken teşhis alan hastalarda da tedavi muvaffakiyet oranı ilerlemiş hadiselere nazaran yüksektir. Klasik bilgi rastgele bir bulgu olmasa bile 50 yaşında tarama hedefli kolonoskopi yapılması istikametindedir. Lakin yeni yayınlanan kılavuzlarda kolonoskopik tarama yaşı 45 olarak önerilir. Lakin ailede birinci dereceden yakınınızda 60 yaş ve üstü gelişmiş kalın bağırsak kanseri yahut polip kıssası var ise taramaya başlama yaşı 40 yaştır.”
POLİPLERE DİKKAT!
Poliplerin çıkarılsa bile yıllar ortasında yine gelişebildiğini vurgulayan Canbaloğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Daha önce polip çıkarıldıysa yahut ailede kolon kanseri, kolon polipi öyküsü var ise belli vakit aralıklarında denetim kolonoskopileri gerekir. Dirençli kabızlık, uzun süren ishal, demir eksikliğine bağlı kansızlık, dışkıda zımnî kan olumluluğu, dışkılama esnasında kan gelmesi, dışkının kalem üzere incelmesi, karın ağrısı ve kilo kaybı üzere alarm bulguları olanlarda ise yaşa ve aile kıssasına bakılmaksızın çabucak kolonoskopi yapılmalıdır.
KOLON KANSERİNİN RİSKİNİ AZALTMAK MÜMKÜN
Ülseratif kolit, Crohn hastalığı olanlarda kolon kanseri gelişme riski hastalık mühleti, tutulan bağırsak segment uzunluğu ile alakalı olduğundan uygun tarama programını hekiminiz belirleyecektir. Genetik geçişli ve sindirim sisteminde poliplerle giden bir hastalığınız var ise size özel takip programı, genetik danışmanlık alma ve kolonoskopi planı için kesinlikle hekiminizle görüşmelisiniz. Kolon kanserinden korunmada atılacak en değerli adım tarama yapılmasıdır. Ayrıyeten sigara ve alkol kullanmama, sağlıklı kiloda kalma, meyve zerzevattan varlıklı beslenme, posalı beslenme, nizamlı fizikî aktivite kolon kanseri riskini azaltır.”