Uzman Klinik Psikolog Dilge Bilmem, halk içinde bahar depresyonu olarak bilinen mevsimsel his durum bozukluğu konusunda ikazlarda bulundu.
Uzm. Klnk. Psk. Bilmem, halk içinde bahar depresyonu olarak bilinen mevsimsel his durum bozukluğunun ilkbahar-yaz aylarında da görülebilen lakin sıklıkla sonbahar-kış aylarında karşılaşılan majör depresyon bozukluğunun bir alt tipi olduğunu söylemiş oldu.
MEVSİM GEÇİŞLERİNİN YOL AÇTIĞI BİR DURUM
Mevsim geçişleriyle birlikte hava şartlarındaki değişimlerin tüm canlıları ve doğayı etkilediği üzere insanları da fizikî ve ruhsal açıdan etkilediğinin altını çizen Uzm. Klnk. Psk. Dilge Bilmem, “Mevsimsel his durum bozukluğunun en kıymetli kriteri, belirtilerin mevsim geçişleriyle orantılı olarak her yıl tıpkı devirlerde ortaya çıkması ve kişinin hayatında olabilecek diğer bir durumla ilişkili olmamasıdır. Örneğin, kişinin kışın maddi seviyesinde olumsuz istikamette bir değişiklik oluyorsa ve belirtilerin ortaya çıkmasında bu durumun rolü var ise mevsimsel his durum bozukluğu olarak değerlendirilmemelidir” diye konuştu.
KADINLARDA 4 KAT FAZLA GÖRÜLÜYOR
Yapılan araştırmalarda mevsimsel his durum bozukluğunun bayanlarda erkeklere oranla 4 kat daha fazla görüldüğünü lisana getiren Uzm. Klnk. Psk. Dilge Bilmem, “Kuzey ülkelerine hakikat gidildikçe bu bozukluğun görülme oranının arttığı ortaya konmuştur. Ortaya çıkan semptomlar bireyden şahsa nazaran değişebilir. Çoğunlukla uyku saatlerine bağlı olmaksızın kişinin kendini yorgun ve uykulu hissetmesi ile birlikte bariz güç kaybı ya da uykusuzluk hali, daha önce zevk alınan aktivitelere karşı isteksizlik, konsantrasyon ve karar vermede kuvvetlik, iştahta azalma yahut daha epey karbonhidrat yüklü beslenmeyi içeren iştah artışları, anksiyete, değersizlik hissi, karamsarlık, intihar fikri ve intihara yönelme olarak ortaya çıkmaktadır” biçiminde konuştu.
GÜNEŞ IŞINLARININ AZ ALINMASI DEPRESYONU TETİKLEYEBİLİR
Mevsim geçişlerinden ve hava şartlarının değişiminden niye etkilendiğimizden bahseden Uzm. Klnk. Psk. Bilmem, “Sonbahar-kış aylarında bedene güneş ışınlarının alınmasının azalması kararı beynin kimi bölgeleri uyarılmadığında serotonin hormonunda azalma, melatonin hormonunda ise artış görülür. Serotoninin azalması melatoninin ise artış göstermesi, şahısta uyku hali oluşturarak iştah artmasına sebep olmaktadır. Bu hormonların dengesizliği kararında ise depresyon tetiklenmektedir” tabirlerini kullandı.
VİTAMİN VE MİNERAL BAKIMINDAN GÜÇLÜ YİYECEKLER TERCİH EDİLMELİ
Mevsimsel his durum bozukluğuna karşı tekliflerde bulunan Uzm. Klnk. Psk. Bilmem, şu ayrıntıları paylaştı:
“Mevsimsel his durum bozukluğu durumunda uzmanlar günde ortalama 1 saat güneş ışığında yürüyüş yahut koşu yapmanın ortaya çıkan olumsuz hisleri yatıştırdığını gözlemlemişlerdir. Beyninize daha az oksijen alınmasını sağlayan yağlı ve karbonhidrat bakımından güçlü yiyecekler yerine protein, mineral ve vitamin içeren yiyeceklerin tüketilmesine dikkat çekilmektedir. Perdelerin gün ortasında açık tutulması, bulunulan ortama ışığın girmesine dikkat edilmesi, toplumsal etraftan ve günlük rutinlerde uzak kalınmaması, uyku sistemine, bilhassa sabah erken saatlerden güneş ışınlarından yararlanmak ve gereksinim duyulduğunda sonbahar-kış aylarında kesinlikle profesyonel yardım almak önerilmektedir. Mevsimsel his durum bozukluğu yaşayan bireyler ekseriyetle güneşli bir yere seyahat ettiklerinde yahut yapay ışık da olsa bu ışık kaynağının olduğu yerlerde bulunduklarında kendilerini rahatlamış ve daha âlâ hissettiklerini söz etmektedirler”
PSİKOTERAPİ TEDAVİDE EPEYCE ÖNEMLİ
Mevsimsel his durum bozukluğunun tedavisinde psikoterapi, antidepresanlar, uyku mahrumluk terapileri ve ışık tedavisinin kullanıldığını vurgulayan Uzm. Klnk. Psk. Bilmem, “Psikoterapi bu hastalık için pek kıymetlidir. Fakat gerekli görüldüğü durumlarda psikoterapi ve ilaç tedavisi bir arada uygulanabilir. Bu tedavi kombinasyonu bireydeki negatif his durumunun en aza indirilmesini sağlamaktadır. Işık tedavisinde ise şahsa güneşli bir günde ortaya çıkan ışık yoğunluğu floresan ışığı aracılığıyla verilir. Floresan ışığı kişinin 1 metre uzağında tutularak günde 2-4 saat kadar maruz kalması sağlanır. Bunun kararında şahısta 3 ile 4 gün civarında bariz bir düzgünleşme görülür. Lakin tedavi kesilirse, tedaviden sağlanan fayda ortadan kaybolmaktadır. Sonuç olarak mevsimsel his durum bozukluğu kimi şahısların ömür kalitesini etkileyebilmekte ve hayat akışında besbelli bozulmalara niye olabilmektedir. Bu niçinle hastalığın tedavisi büyük bir değer taşımaktadır” diyerek kelamlarını noktaladı.
Uzm. Klnk. Psk. Bilmem, halk içinde bahar depresyonu olarak bilinen mevsimsel his durum bozukluğunun ilkbahar-yaz aylarında da görülebilen lakin sıklıkla sonbahar-kış aylarında karşılaşılan majör depresyon bozukluğunun bir alt tipi olduğunu söylemiş oldu.
MEVSİM GEÇİŞLERİNİN YOL AÇTIĞI BİR DURUM
Mevsim geçişleriyle birlikte hava şartlarındaki değişimlerin tüm canlıları ve doğayı etkilediği üzere insanları da fizikî ve ruhsal açıdan etkilediğinin altını çizen Uzm. Klnk. Psk. Dilge Bilmem, “Mevsimsel his durum bozukluğunun en kıymetli kriteri, belirtilerin mevsim geçişleriyle orantılı olarak her yıl tıpkı devirlerde ortaya çıkması ve kişinin hayatında olabilecek diğer bir durumla ilişkili olmamasıdır. Örneğin, kişinin kışın maddi seviyesinde olumsuz istikamette bir değişiklik oluyorsa ve belirtilerin ortaya çıkmasında bu durumun rolü var ise mevsimsel his durum bozukluğu olarak değerlendirilmemelidir” diye konuştu.
KADINLARDA 4 KAT FAZLA GÖRÜLÜYOR
Yapılan araştırmalarda mevsimsel his durum bozukluğunun bayanlarda erkeklere oranla 4 kat daha fazla görüldüğünü lisana getiren Uzm. Klnk. Psk. Dilge Bilmem, “Kuzey ülkelerine hakikat gidildikçe bu bozukluğun görülme oranının arttığı ortaya konmuştur. Ortaya çıkan semptomlar bireyden şahsa nazaran değişebilir. Çoğunlukla uyku saatlerine bağlı olmaksızın kişinin kendini yorgun ve uykulu hissetmesi ile birlikte bariz güç kaybı ya da uykusuzluk hali, daha önce zevk alınan aktivitelere karşı isteksizlik, konsantrasyon ve karar vermede kuvvetlik, iştahta azalma yahut daha epey karbonhidrat yüklü beslenmeyi içeren iştah artışları, anksiyete, değersizlik hissi, karamsarlık, intihar fikri ve intihara yönelme olarak ortaya çıkmaktadır” biçiminde konuştu.
GÜNEŞ IŞINLARININ AZ ALINMASI DEPRESYONU TETİKLEYEBİLİR
Mevsim geçişlerinden ve hava şartlarının değişiminden niye etkilendiğimizden bahseden Uzm. Klnk. Psk. Bilmem, “Sonbahar-kış aylarında bedene güneş ışınlarının alınmasının azalması kararı beynin kimi bölgeleri uyarılmadığında serotonin hormonunda azalma, melatonin hormonunda ise artış görülür. Serotoninin azalması melatoninin ise artış göstermesi, şahısta uyku hali oluşturarak iştah artmasına sebep olmaktadır. Bu hormonların dengesizliği kararında ise depresyon tetiklenmektedir” tabirlerini kullandı.
VİTAMİN VE MİNERAL BAKIMINDAN GÜÇLÜ YİYECEKLER TERCİH EDİLMELİ
Mevsimsel his durum bozukluğuna karşı tekliflerde bulunan Uzm. Klnk. Psk. Bilmem, şu ayrıntıları paylaştı:
“Mevsimsel his durum bozukluğu durumunda uzmanlar günde ortalama 1 saat güneş ışığında yürüyüş yahut koşu yapmanın ortaya çıkan olumsuz hisleri yatıştırdığını gözlemlemişlerdir. Beyninize daha az oksijen alınmasını sağlayan yağlı ve karbonhidrat bakımından güçlü yiyecekler yerine protein, mineral ve vitamin içeren yiyeceklerin tüketilmesine dikkat çekilmektedir. Perdelerin gün ortasında açık tutulması, bulunulan ortama ışığın girmesine dikkat edilmesi, toplumsal etraftan ve günlük rutinlerde uzak kalınmaması, uyku sistemine, bilhassa sabah erken saatlerden güneş ışınlarından yararlanmak ve gereksinim duyulduğunda sonbahar-kış aylarında kesinlikle profesyonel yardım almak önerilmektedir. Mevsimsel his durum bozukluğu yaşayan bireyler ekseriyetle güneşli bir yere seyahat ettiklerinde yahut yapay ışık da olsa bu ışık kaynağının olduğu yerlerde bulunduklarında kendilerini rahatlamış ve daha âlâ hissettiklerini söz etmektedirler”
PSİKOTERAPİ TEDAVİDE EPEYCE ÖNEMLİ
Mevsimsel his durum bozukluğunun tedavisinde psikoterapi, antidepresanlar, uyku mahrumluk terapileri ve ışık tedavisinin kullanıldığını vurgulayan Uzm. Klnk. Psk. Bilmem, “Psikoterapi bu hastalık için pek kıymetlidir. Fakat gerekli görüldüğü durumlarda psikoterapi ve ilaç tedavisi bir arada uygulanabilir. Bu tedavi kombinasyonu bireydeki negatif his durumunun en aza indirilmesini sağlamaktadır. Işık tedavisinde ise şahsa güneşli bir günde ortaya çıkan ışık yoğunluğu floresan ışığı aracılığıyla verilir. Floresan ışığı kişinin 1 metre uzağında tutularak günde 2-4 saat kadar maruz kalması sağlanır. Bunun kararında şahısta 3 ile 4 gün civarında bariz bir düzgünleşme görülür. Lakin tedavi kesilirse, tedaviden sağlanan fayda ortadan kaybolmaktadır. Sonuç olarak mevsimsel his durum bozukluğu kimi şahısların ömür kalitesini etkileyebilmekte ve hayat akışında besbelli bozulmalara niye olabilmektedir. Bu niçinle hastalığın tedavisi büyük bir değer taşımaktadır” diyerek kelamlarını noktaladı.