AÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, yaklaşan kış mevsimiyle görülme sıklığı artan üst teneffüs yolu hastalıklarına ait, değerlendirmelerde bulundu.
Azap, Covid-19 salgını öncesinde de geçerli olan, havanın soğumasıyla kapalı ortamlarda daha fazla vakit geçirilmesi, yerlerin daha az havalandırılması üzere etkenlerin, virüslerin niye olduğu teneffüs yolu enfeksiyonlarının artmasına niye olduğunu vurguladı.
Kış mevsiminde en sık görülen hastalıkların grip ve nezle olduğunu söz eden Azap, “Bu kış, bu durum daha da bariz olacak. Zira, pandemide alınan sıkı tedbirler niçiniyle neredeyse üç yıldır toplumda dolaşamayan virüslere karşı genel manada bağışıklık azalmış durumda. Bu yüzden çeşitli virüslerin dolaşmasını ve daha hayli kişinin hastalanmasını bekliyorduk ve gerçekten de o denli oluyor” diye konuştu.
COVİD-19 DIŞINDA DÖRT VİRÜS DAHA DOLAŞIMDA
Azap, Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü’nün takip datalarına bakılırsa, Türkiye’de 3 Ekim’den 6 Kasım’a kadar Covid-19’a ek olarak sık görülme sırasına bakılırsa nezle virüsünün (rinovirüs), nezle gibisi hastalık yapan insan koronavirüslerinin, Respiratuar Sinsisyal Virüs (RSV) ve grip (influenza) virüsünün dolanımda olduğunu bildirdi.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) datalarına nazaran de kuzey yarımküredeki bir hayli ülkede bu virüslerin sirkülasyonda olduğunun altını çizen Azap, “Çoğunlukla bir hastada tek bir virüs hastalık yapıyor. Hastaların yüzde 5’inden azında birden çok virüs birebir anda bulunabiliyor” diye konuştu.
“KESİN TEŞHİS İÇİN TEST YAPMAK GEREKİR”
Prof. Dr. Azap, bu virüslerin niye olduğu enfeksiyonların belirtilerinin birbirine epeyce benzediğine dikkati çekti.
Belli bir şikayete ya da muayene bulgusuna bakarak, kesin teşhis koyabilmenin mümkün olmadığını lisana getiren Azap, “Belirtilere bakarak ayırt edemiyoruz. Fakat ateş olmadan, genel durumu hiç bozulmadan yalnızca bol burun akıntısı var ise büyük olasılıkla nezle virüsü, yüksek ateş, öksürük, kas ağrıları ve halsizlik var ise grip, Covid-19, RSV’den biri olabilir diyebiliyoruz. Fakat kesin teşhis için test yapmak gerekir” dedi.
Azap, teneffüs yolu virüslerinin tümünün beşerden beşere teneffüs damlacıkları ile bulaştığına işaret ederek, Covid-19 için yaklaşık üç yıldır uygulanan maske, havalandırma, temas mühletini kısa tutma, arayı müdafaa, el ve yüzey paklığını kapsayan önlemlerin uygulanmasının kıymetine dikkati çekti.
Azap, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Bu beş husustan bilhassa bu haftalarda yaşadığımız üzere hasta sayılarının arttığı devirlerde kapalı alanlarda maske takmak, ortamı âlâ havalandırmak büyük değer taşıyor.
Kapalı ortamda az kişinin maske takması, tedbir için kâfi değil. Zira, az kişinin maske takması, enfeksiyonların yayılmasını epeyce azaltmıyor. Ortamdaki her insanın takması halinde enfeksiyonların yayılması besbelli olarak azalıyor. Bu niçinle maske, kişisel bir tercih değil bir kural olarak yaygın biçimde takılmalı.”
RİSK KÜMESİNDEKİLERİN KORUNMASI ÖNEMLİ
Prof. Dr. Alpay Azap, bu virüslerin genç, sağlıklı bireylerde daha yavaşça seyrettiğini ve hastaneye yatış gerektirmediğini lakin risk kümesindekilerin korunması açısından virüslerin önlemlerle denetim altına alınması gerektiğini bildirdi.
Azap, “Özellikle altı yaş altındaki çocuklar, hamileler, bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler, kalp, akciğer, karaciğer hastalıkları, denetimsiz diyabet üzere altta yatan önemli hastalıkları olanlar risk altında bulunuyor. Risk kümelerine bakıldığında, toplumun neredeyse 5’te biri bu kümede yer alıyor. Bu bireyleri müdafaanın yolu da her insanın olabildiğince kendini muhafazası, virüslerin deveranının azaltılmasıdır” diye konuştu.
MUTLAKA AŞI YAPTIRILMALI
Bu hastalıklardan korunmada en değerli silahın aşı olduğunu lisana getiren Azap, şunları kaydetti:
“Nezle virüsleri ve insan koronavirüslerine karşı ne yazık ki aşı yok. RSV’ye karşı bir aşı kullanıma girmek üzere, lakin çabucak hemen dünyada bu aşı da yok.
En azından risk kümesindeki bireylerin grip ve Covid-19 aşılarını yaptırmalarını kesinlikle öneriyoruz. Grip aşısını altı yaş altındaki küçük çocuklar, 65 yaş üstündekiler, hamileler, bağışıklığı baskılanmış olanlar, altta yatan önemli hastalıkları olanlar ve beden kitle indeksi 30’un üzerinde olan çok obezitesi bulunanlar kesinlikle olmalı. Covid-19 aşısını çocuklar hariç bir daha tıpkı kümeler hatırlatma dozlarıyla birlikte yaptırmalı.“
Azap, Covid-19 salgını öncesinde de geçerli olan, havanın soğumasıyla kapalı ortamlarda daha fazla vakit geçirilmesi, yerlerin daha az havalandırılması üzere etkenlerin, virüslerin niye olduğu teneffüs yolu enfeksiyonlarının artmasına niye olduğunu vurguladı.
Kış mevsiminde en sık görülen hastalıkların grip ve nezle olduğunu söz eden Azap, “Bu kış, bu durum daha da bariz olacak. Zira, pandemide alınan sıkı tedbirler niçiniyle neredeyse üç yıldır toplumda dolaşamayan virüslere karşı genel manada bağışıklık azalmış durumda. Bu yüzden çeşitli virüslerin dolaşmasını ve daha hayli kişinin hastalanmasını bekliyorduk ve gerçekten de o denli oluyor” diye konuştu.
COVİD-19 DIŞINDA DÖRT VİRÜS DAHA DOLAŞIMDA
Azap, Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü’nün takip datalarına bakılırsa, Türkiye’de 3 Ekim’den 6 Kasım’a kadar Covid-19’a ek olarak sık görülme sırasına bakılırsa nezle virüsünün (rinovirüs), nezle gibisi hastalık yapan insan koronavirüslerinin, Respiratuar Sinsisyal Virüs (RSV) ve grip (influenza) virüsünün dolanımda olduğunu bildirdi.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) datalarına nazaran de kuzey yarımküredeki bir hayli ülkede bu virüslerin sirkülasyonda olduğunun altını çizen Azap, “Çoğunlukla bir hastada tek bir virüs hastalık yapıyor. Hastaların yüzde 5’inden azında birden çok virüs birebir anda bulunabiliyor” diye konuştu.
“KESİN TEŞHİS İÇİN TEST YAPMAK GEREKİR”
Prof. Dr. Azap, bu virüslerin niye olduğu enfeksiyonların belirtilerinin birbirine epeyce benzediğine dikkati çekti.
Belli bir şikayete ya da muayene bulgusuna bakarak, kesin teşhis koyabilmenin mümkün olmadığını lisana getiren Azap, “Belirtilere bakarak ayırt edemiyoruz. Fakat ateş olmadan, genel durumu hiç bozulmadan yalnızca bol burun akıntısı var ise büyük olasılıkla nezle virüsü, yüksek ateş, öksürük, kas ağrıları ve halsizlik var ise grip, Covid-19, RSV’den biri olabilir diyebiliyoruz. Fakat kesin teşhis için test yapmak gerekir” dedi.
Azap, teneffüs yolu virüslerinin tümünün beşerden beşere teneffüs damlacıkları ile bulaştığına işaret ederek, Covid-19 için yaklaşık üç yıldır uygulanan maske, havalandırma, temas mühletini kısa tutma, arayı müdafaa, el ve yüzey paklığını kapsayan önlemlerin uygulanmasının kıymetine dikkati çekti.
Azap, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Bu beş husustan bilhassa bu haftalarda yaşadığımız üzere hasta sayılarının arttığı devirlerde kapalı alanlarda maske takmak, ortamı âlâ havalandırmak büyük değer taşıyor.
Kapalı ortamda az kişinin maske takması, tedbir için kâfi değil. Zira, az kişinin maske takması, enfeksiyonların yayılmasını epeyce azaltmıyor. Ortamdaki her insanın takması halinde enfeksiyonların yayılması besbelli olarak azalıyor. Bu niçinle maske, kişisel bir tercih değil bir kural olarak yaygın biçimde takılmalı.”
RİSK KÜMESİNDEKİLERİN KORUNMASI ÖNEMLİ
Prof. Dr. Alpay Azap, bu virüslerin genç, sağlıklı bireylerde daha yavaşça seyrettiğini ve hastaneye yatış gerektirmediğini lakin risk kümesindekilerin korunması açısından virüslerin önlemlerle denetim altına alınması gerektiğini bildirdi.
Azap, “Özellikle altı yaş altındaki çocuklar, hamileler, bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler, kalp, akciğer, karaciğer hastalıkları, denetimsiz diyabet üzere altta yatan önemli hastalıkları olanlar risk altında bulunuyor. Risk kümelerine bakıldığında, toplumun neredeyse 5’te biri bu kümede yer alıyor. Bu bireyleri müdafaanın yolu da her insanın olabildiğince kendini muhafazası, virüslerin deveranının azaltılmasıdır” diye konuştu.
MUTLAKA AŞI YAPTIRILMALI
Bu hastalıklardan korunmada en değerli silahın aşı olduğunu lisana getiren Azap, şunları kaydetti:
“Nezle virüsleri ve insan koronavirüslerine karşı ne yazık ki aşı yok. RSV’ye karşı bir aşı kullanıma girmek üzere, lakin çabucak hemen dünyada bu aşı da yok.
En azından risk kümesindeki bireylerin grip ve Covid-19 aşılarını yaptırmalarını kesinlikle öneriyoruz. Grip aşısını altı yaş altındaki küçük çocuklar, 65 yaş üstündekiler, hamileler, bağışıklığı baskılanmış olanlar, altta yatan önemli hastalıkları olanlar ve beden kitle indeksi 30’un üzerinde olan çok obezitesi bulunanlar kesinlikle olmalı. Covid-19 aşısını çocuklar hariç bir daha tıpkı kümeler hatırlatma dozlarıyla birlikte yaptırmalı.“