Tüm ilaçlar buzdobulunda mı saklanmalı?
Akılcı ilaç kullanmasında tabibin, eczacının ve hastanın kıymetli sorumlulukları bulunduğunu belirten uzmanlar, hastanın tabibin reçetelediği ilaçları, onun önerdiği biçimde kullanımının kıymetini vurguluyor. Uzmanlar, şuurlu ilaç kullanması konusunda yapılan en değerli kusurların başında ilaç dozunun gereğinden az ya da hayli alınması, ilacın yanlış vakitte ya da yanlış vakit aralıklarıyla alınması, eksik dozda önce kalan, bilhassa anbiyotiklerin 1-2 gün kullanılmasının geldiğini belirtiyor. İlaç saklama şartlarının da ehemmiyetini vurgulayan uzmanlar, her ilacın buzdobuluna koyulmaması gerektiğini de hatırlatıyor.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO) Eczane Hizmetleri Program Lideri Dr. Öğretim Üyesi Sultan Mehtap Büyüker, ilaç okur müellifliği ve şuurlu ilaç tüketimi konusunda değerlendirmede bulundu.
Dr. Sultan Mehtap Büyüker, Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) bakılırsa ilacın “Fizyolojik sistemleri yahut patolojik durumları, alıcının faydası için değiştirmek yahut incelemek emeliyle kullanılan yahut kullanılması öngörülen bir unsur ya da ürün” olarak tanımlandığını söylemiş oldu.
“Akılcı İlaç kullanması” tarifi, birinci defa 1985’te yapıldı
Akılcı ilaç kullanması (AİK) kavramına dikkat çeken Dr. Sultan Mehtap Büyüker, “DSÖ, akılcı ilaç kullanması ile ilgili olarak birinci sefer Kenya Nairobi’de 1985 yılında yaptığı görüşmede bu mevzunun ehemmiyetini vurgulayacak ve yol gösterecek AİK kavramını tanımladı. Bu görüşmede AİK ‘Hastaların klinik gereksinimlerine uygun ilaçları, şahsi gelişimlerini karşılayan dozlarda, kâfi bir süre boyunca, kendilerine ve topluma en az maliyet ile kullanmaları’ olarak tanımlandı. AİK temel unsurlarına göre, yanlışsız teşhisin konulması, prognozun belirlenmesi, tedavi seçeneklerinin kıymetlendirilmesi, uygun tedavinin belirlenmesi, ilaç tedavisi gerekiyor ise reçetenin gerçek halde yazılması ve takibi değer taşımaktadır.” dedi.
Akılcı ilaç kullanmasında doktorun, eczacının ve hastanın sorumlulukları bulunuyor
Hastalığın teşhisinin konup, tedavinin belirlenmesi için ilaçların reçete edilmesinin tabibin sorumluluğunda olması niçiniyle akılcı ilaç kullanmasında tabibin en kıymetli rolü üstlendiğini söz eden Dr. Sultan Mehtap Büyüker, “İlacın yasal olarak temin edilebileceği tek yer ise eczanedir. Bu niçinle tabip tarafınca reçete edilmiş bir ilacın ya da reçetesiz satılabilen bir ilacın uygun dozda ve reçetede belirtilen biçimde hastaya sunulabilmesi de eczacının sorumluluğundadır. Eczacılar bu hususta son derece değerli bir bakılırsav üstlenmektedir. Akılcı ilaç kullanmasında başka kıymetli bir öge da hastanın ilaca uyuncudur. Uyunç hastanın doktorun reçetelediği ilaçları, onun önerdiği biçimde kullanıp kullanmadığını belirler. Uyunç, ilacın verilen dozda, önerilen aralıklarla, gerekli müddette ve tedavi protokolüne uygun olarak kullanılmasıdır.” diye konuştu.
Uyunç eksikliği kıymetli problemlere yol açabilir!
Dr. Sultan Mehtap Büyüker, uyunç eksikliğinde değerli meselelerin ortaya çıkabileceği ikazında bulunarak şunları söylemiş oldu:
Özel hasta kümelerinde akılcı ilaç kullanmasının değerini de vurgulayan Dr. Sultan Mehtap Büyüker, “Vücut yükü, yaş, böbrek yetmezliği üzere eliminasyon organlarının hastalıkları, cinsiyet, veriliş yolu, veriliş vakti, çevresel faktörler ve diyet, genetik faktörler, önce var olan hastalık hali, ilaç etkileşmesi, ilaç tesirini tamponlayan ikincil metabolik olaylar, biyolojik değişkenlik, kiralite, tolerans, taşiflaksi ve desensitizasyon üzere faktörler akılcı ilaç kullanması açısından kıymet taşımaktadır.” dedi.
İlaçlar nasıl saklanmalıdır?
İlaç kullanması sırasında yaşanan kıymetli sorunlardan birinin de ilaçların uygun şartlarda saklanmaması ve atık ilaçların bilinçsiz bir biçimde imha edilmesi olduğunu belirten Dr. Sultan Mehtap Büyüker, ilaçların nasıl saklanması gerektiğine ait de şunları söylemiş oldu:
“Her ne kadar vakit zaman ‘Atık İlaç Geri Dönüşü Kampanyaları’ düzenlenmiş olsa da bu hususta bir daha de sıkıntılar yaşanmaktadır. Ayrıyeten ilaçların saklanması konusunda yanlışsız bilinen biroldukça yanlış bulunmaktadır. Bütün ilaçların buzdolabında saklanması üzere. Farklı farmasötik formlardaki ilaçların saklanma şartlarının bilinmemesi, ilaçların bozulmasına ya da aktif hususun aktivitesin kaybbulunmasına niye olabilmektedir. İlaçların saklama şartları her ilaç için farklı olabilmektedir. Bu niçinle hastaların ilaçlarını ilaç kutuları ortasında bulunan kısa eser detaylarınde yazılan saklama şartlarına nazaran saklaması gerekmektedir. bir daha ilaçların kullanması konusunda hekimin ve eczacının tavsiyelerini göz önünde bulundurmalıdır. İlaçları kullanmadan evvel kesinlikle hastalar için hazırlanmış kullanma talimatını okumaları gerekmektedir.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Akılcı ilaç kullanmasında tabibin, eczacının ve hastanın kıymetli sorumlulukları bulunduğunu belirten uzmanlar, hastanın tabibin reçetelediği ilaçları, onun önerdiği biçimde kullanımının kıymetini vurguluyor. Uzmanlar, şuurlu ilaç kullanması konusunda yapılan en değerli kusurların başında ilaç dozunun gereğinden az ya da hayli alınması, ilacın yanlış vakitte ya da yanlış vakit aralıklarıyla alınması, eksik dozda önce kalan, bilhassa anbiyotiklerin 1-2 gün kullanılmasının geldiğini belirtiyor. İlaç saklama şartlarının da ehemmiyetini vurgulayan uzmanlar, her ilacın buzdobuluna koyulmaması gerektiğini de hatırlatıyor.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO) Eczane Hizmetleri Program Lideri Dr. Öğretim Üyesi Sultan Mehtap Büyüker, ilaç okur müellifliği ve şuurlu ilaç tüketimi konusunda değerlendirmede bulundu.
Dr. Sultan Mehtap Büyüker, Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) bakılırsa ilacın “Fizyolojik sistemleri yahut patolojik durumları, alıcının faydası için değiştirmek yahut incelemek emeliyle kullanılan yahut kullanılması öngörülen bir unsur ya da ürün” olarak tanımlandığını söylemiş oldu.
“Akılcı İlaç kullanması” tarifi, birinci defa 1985’te yapıldı
Akılcı ilaç kullanması (AİK) kavramına dikkat çeken Dr. Sultan Mehtap Büyüker, “DSÖ, akılcı ilaç kullanması ile ilgili olarak birinci sefer Kenya Nairobi’de 1985 yılında yaptığı görüşmede bu mevzunun ehemmiyetini vurgulayacak ve yol gösterecek AİK kavramını tanımladı. Bu görüşmede AİK ‘Hastaların klinik gereksinimlerine uygun ilaçları, şahsi gelişimlerini karşılayan dozlarda, kâfi bir süre boyunca, kendilerine ve topluma en az maliyet ile kullanmaları’ olarak tanımlandı. AİK temel unsurlarına göre, yanlışsız teşhisin konulması, prognozun belirlenmesi, tedavi seçeneklerinin kıymetlendirilmesi, uygun tedavinin belirlenmesi, ilaç tedavisi gerekiyor ise reçetenin gerçek halde yazılması ve takibi değer taşımaktadır.” dedi.
Akılcı ilaç kullanmasında doktorun, eczacının ve hastanın sorumlulukları bulunuyor
Hastalığın teşhisinin konup, tedavinin belirlenmesi için ilaçların reçete edilmesinin tabibin sorumluluğunda olması niçiniyle akılcı ilaç kullanmasında tabibin en kıymetli rolü üstlendiğini söz eden Dr. Sultan Mehtap Büyüker, “İlacın yasal olarak temin edilebileceği tek yer ise eczanedir. Bu niçinle tabip tarafınca reçete edilmiş bir ilacın ya da reçetesiz satılabilen bir ilacın uygun dozda ve reçetede belirtilen biçimde hastaya sunulabilmesi de eczacının sorumluluğundadır. Eczacılar bu hususta son derece değerli bir bakılırsav üstlenmektedir. Akılcı ilaç kullanmasında başka kıymetli bir öge da hastanın ilaca uyuncudur. Uyunç hastanın doktorun reçetelediği ilaçları, onun önerdiği biçimde kullanıp kullanmadığını belirler. Uyunç, ilacın verilen dozda, önerilen aralıklarla, gerekli müddette ve tedavi protokolüne uygun olarak kullanılmasıdır.” diye konuştu.
Uyunç eksikliği kıymetli problemlere yol açabilir!
Dr. Sultan Mehtap Büyüker, uyunç eksikliğinde değerli meselelerin ortaya çıkabileceği ikazında bulunarak şunları söylemiş oldu:
- İlaç dozunun gereğinden az ya da epeyce alınması
- İlacın yanlış vakitte ya da yanlış vakit aralıklarıyla alınması
- İsim benzerliği ya da reçetenin yanlış okunmasına bağlı olarak yanlış ilaç kullanılması
- Semptomatik grip tedavisi yerine antibakteriyal ilaç kullanılması
- İlacın gayesine uygun kullanılmaması
- İlaçla tedavinin tamamlanmadan yarım bırakılması
- Hatalı uygulama yolları
- Başkalarına ilişkin ilaçların kullanılması
- Kullanım müddeti dolmuş yahut bozulmuş ilaçların kullanılması
- Eksik dozda evvelde kalan, bilhassa anbiyotiklerin 1-2 gün kullanılması
- Başta ağrı kesiciler olmak üzere semptomatik tedavi maksatlı verilen ilaçların, tedavi müddetine bakılırsa değil, kutudaki ilaç bitinceye kadar kullanılması
- Birbiri arkasına alınacak ilaçların kullanım sırasının karıştırılması
- İlaçların aç/tok kullanılması konusuna ihtimam gösterilmemesi
- Ağızdan alınacak ilaçların su haricinde öteki içecekler ile alınması
- İlaç-ilaç, ilaç-bitkisel /geleneksel eser, ilaç-gıda takviyesi/gıda etkileşimlerine gereğince dikkat edilmemesi ya da bilimsel yaklaşımdan uzak çevrelerin görüşleri/telkinleri doğrultusunda hareket edilmesi kıymetli sıhhat problemlerine niye olabilmektedir.
Özel hasta kümelerinde akılcı ilaç kullanmasının değerini de vurgulayan Dr. Sultan Mehtap Büyüker, “Vücut yükü, yaş, böbrek yetmezliği üzere eliminasyon organlarının hastalıkları, cinsiyet, veriliş yolu, veriliş vakti, çevresel faktörler ve diyet, genetik faktörler, önce var olan hastalık hali, ilaç etkileşmesi, ilaç tesirini tamponlayan ikincil metabolik olaylar, biyolojik değişkenlik, kiralite, tolerans, taşiflaksi ve desensitizasyon üzere faktörler akılcı ilaç kullanması açısından kıymet taşımaktadır.” dedi.
İlaçlar nasıl saklanmalıdır?
İlaç kullanması sırasında yaşanan kıymetli sorunlardan birinin de ilaçların uygun şartlarda saklanmaması ve atık ilaçların bilinçsiz bir biçimde imha edilmesi olduğunu belirten Dr. Sultan Mehtap Büyüker, ilaçların nasıl saklanması gerektiğine ait de şunları söylemiş oldu:
“Her ne kadar vakit zaman ‘Atık İlaç Geri Dönüşü Kampanyaları’ düzenlenmiş olsa da bu hususta bir daha de sıkıntılar yaşanmaktadır. Ayrıyeten ilaçların saklanması konusunda yanlışsız bilinen biroldukça yanlış bulunmaktadır. Bütün ilaçların buzdolabında saklanması üzere. Farklı farmasötik formlardaki ilaçların saklanma şartlarının bilinmemesi, ilaçların bozulmasına ya da aktif hususun aktivitesin kaybbulunmasına niye olabilmektedir. İlaçların saklama şartları her ilaç için farklı olabilmektedir. Bu niçinle hastaların ilaçlarını ilaç kutuları ortasında bulunan kısa eser detaylarınde yazılan saklama şartlarına nazaran saklaması gerekmektedir. bir daha ilaçların kullanması konusunda hekimin ve eczacının tavsiyelerini göz önünde bulundurmalıdır. İlaçları kullanmadan evvel kesinlikle hastalar için hazırlanmış kullanma talimatını okumaları gerekmektedir.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı