Önemli beslenme bozukluğuna sahip olan bayanların çocuklarının sıhhat sorunları yaşadığını belirten Doç. Dr. Özlen İşçi Özay, hamilelik sürecinde temel besin kaynakları olan karbonhidrat, protein, yağ ve vitamin ihtiyaçlarının bedende arttığını, buna bağlı olarak kalori ölçüsünde da artış görüldüğünü tabir ederek şunları söylemiş oldu:
“Gebe olan ile olmayan bayanlar içindeki kalori ihtiyaç farkı yalnızca 300 kaloridir ve bu her öğünde 1-2 kaşık fazla yenilerek karşılanabilecek bir farktır. Değerli olan fazla ölçüde yemek ve kilo almak değil, gerekli olan hususları istikrarlı ve kâfi ölçüde almaktır. Anne adayı kâfi beslenerek ortalama 11-13 kilo almalıdır. Gebelikte kilo takibi yapılmalıdır. Birinci üç ayda ortalama yarım kilo ile bir kilo, daha sonraki periyotlarda ise ayda ortalama 1,5 kilogram- 2 kilogram alınması olağandır.”
ÖĞÜN SAYISINI ARTIRIN
Hamilelik periyodunda beslenme nizamında değişiklik yapılması gerektiğini söylenen Doç. Dr. Özlen İşçi Özay, olağan vakit içinderda uygulanan günde üç öğünün hamilelik devrinde artırılarak beşe çıkarılması gerektiğini belirtti. Özlen İşçi Özay, bu vakitte anne adaylarının öğün sayısını artırarak erken periyotta yaşanabilecek bulantı ve kusmaların önüne geçebileceğini, midede yanma ve şişkinlik sorunlarını de önleyebileceklerini söylemiş oldu.
FAST FOOD TÜKETMEYİN
Fast food yeme sisteminin genel olarak besin kıymetinden mahrum ve yüksek kalorili bir yeme biçimi olduğunu söyleyen Özay, fast food yeme tertibinin yüksek oranda katkı hususu içerdiğinden dolayı bilhassa hamilelik periyodunda önerilmediğini belirtti. Gebelikte kalorinin üç niçinden dolayı gerekli olduğunu söyleyen Özay, bu üç sebebi gebeliğe bağlı yeni dokuların imali, bu dokuların idame ettirilmesi ve bedenin hareketi olarak belirtti.
Özay şu biçimde devam etti:
“Gebe bir bayan hamile olmayana göre günde yaklaşık fazladan 300 kaloriye muhtaçlık duyar. Bu durum fazla beslenmenin değil istikrarlı beslenmenin kıymetini açıkça ortaya koymaktadır. Gebelikteki kalori tüketimi birinci 3 ayda en az seviyedeyken bu vakitten daha sonra süratli bir artış gösterir. İkinci 3 ayda bu kaloriler en önemli plansenta ve embriyo gelişmenini karşılarken, son 3 ayda ise temel olarak bebeğin büyümesine harcanır. Olağan sağlıklı bir bayanda tüm gebelik boyunca önerilen kalori artışı 11 – 13 kg’dir. Bu 11 kilonun 6 kilosu anneye, 5 kilosu ise bebeğe ve ona ilişkin oluşumlara aittir.”
ÇOK KARBONHİDRAT TÜKETİMİ ANNENİN ÇOK KİLO ALMASINA yol açar
Bedenin kalori muhtaçlığını karşılayan üç temel güç kaynağının protein, yağlar ve karbonhidratlar olduğunu söyleyen Özay şu biçimde devam etti:
“Eğer karbonhidratlar yetersiz alınırsa bedeniniz güç sağlamak için proteinler ve yağları yakmaya başlar. bu biçimde bir durumda iki sonuç ortaya çıkabilir. Birincisi bebeğinizin beyin ve hudut sistemi gelişmenini sağlayacak kâfi protein olmaz, ikincisi ise ketonlar ortaya çıkar. Ketonlar yağ metabolizmasının eseri olan asitlerdir ve bebeğin asit baz istikrarını bozarak beyin gelişmenini olumsuz tarafta etkileyebilir. Bu niçinle hamilelikte karbonhidrattan yoksul diyet önerilmez. Pirinç, un, bulgur üzere kompleks karbonhidrat kaynakları anne için güç kaynağı olmanın yanı sıra, B küme vitaminleri ve çinko, selenyum, krom, magnezyum üzere eser elementleri bol bol içerir. Karbonhidratlar fazla ölçüde ise bebek açısından ekstra bir fayda sağlamadıkları üzere yalnızca anne adayının çok kilo almasına yol açarlar.”
GÜNDE 60-80 GRAM PROTEİN TÜKETİN
Amino asit denilen yapılardan oluşan proteinlerin bedendeki hücrelerin temel yapı taşını oluşturduğunu söyleyen Özay, tabiatta toplam 20 çeşit amino asit bulunduğunu, bir kısmının bedendeki öteki hususlardan üretilebilirken, esansiyel amino asit denilen amino asitlerin ise bedende üretilemediğini, bu yüzden kesinlikle besin yolu ile dışarıdan alınması gerektiğini belirtti. Özay, proteinlerin saç telinden tırnağa kadar bedendeki tüm hücrelerin yapı taşı olup, beyin ve hudut sisteminin gelişimi için de yaşamsal ehemmiyete sahip olduğunu vurgulayarak, gebe bayanların günde 60 -80 gram protein tüketmelerini önerdi.
GÜNDE 1 YAHUT 2 BARDAK SÜT İÇİN
Gebe bir hanımın bebeğinin kuvvetli kemiklere, dişlere ve muhtaçlık duyduğu kalsiyum ve öbür elementlere sahip olabilmesi için günde en az bir yahut iki bardak süt içmesi gerektiğini söyleyen Özay, gaz ve hazımsızlık sebebi ile süt içilemeyen durumlarda bunun yerine peynir ya da yoğurt tüketilebileceğini belirtirken, kalsiyum alımının yetersiz kalması durumunda dışarıdan verilecek ilaçlar ile dayanak sağlanabileceğini söz etti.
MARGARİN VE AYÇİÇEĞİ YAĞI YERİNE ZEYTİNYAĞI TÜKETİN
Et, balık, kümes hayvanları, yumurta ve kuru baklagillerin vitamin ve mineraller yanında protein de sağladığını söyleyen Özay, hamile bayanda ve bebeğinde doku gelişimi ve yeni doku oluşumu için proteinin kıymetli olduğunu belirtti. Bu çeşit besinlerden günde en az üç öğün alınması gerektiğini söyleyen Özay, baklagillerin protein kıymetini artırmak için peynir, süt ya da etle birlikte yenilebileceğini belirtti. Hamilelik durumunda bedenin yağ içeren besin gereksiniminde değişiklik olmadığını vurgulayan Özay, günlük alınan kalorilerin yüzde 30’unun yağlardan gelecek biçimde beslenilmesi gerektiğini kelamlarına ekledi. Özay, hem de margarin, ayçiçeği yağı üzere satüre yağlardan uzak durularak zeytinyağının kullanılmasını önerdi.
VİTAMİN DESTEKLERİ NE VAKİT KULLANILMALI
Gebe bayanlara bir hayli vitamin ve mineral içeren ilaçların verilmesinin rutin bir olay olduğunu söyleyen Özay, bu ilaçların gerekliliğinin de hala tartışılan bir durum olduğunu belirtti. İstikrarlı ve yanlışsız beslenen gebe bir bayana dışarıdan vitamin takviyesinin gerekmediğini, vitamin ve mineraller almanın en hakikat yolunun doğal besinler tüketmekten geçtiğini belirten Özay, gebelerin düzgün beslendiği takdirde medikal takviyeye muhtaçlık duymayacağını tabir ederek şunları söylemiş oldu:
“Folik asit ve demir, medikal takviyeyle ilgili istisna bir durumdadır. Folik asit bebeğin beyin ve hudut sistemi gelişimi için kilit kıymete sahip olduğundan gebe kalmadan üç ay evvel alınmaya başlaması gerekir. Gebelikte artmış demir ihtiyacı doğal yollardan karşılanmaz. Bu niçinle bilhassa gebeliğin ikinci yarısından daha sonra dışarıdan verilen demir ilaçları ile dayanak yapılır. Türk toplumunda demir eksikliği anemisi epeyce sık görüldüğünden, gebeliğin başında yapılan kan sayımında anemi saptanması durumunda gebeliğin en başından itibaren dayanağa başlanabilir. Gebelikte demir kullanmasının bir öteki kıymeti de kansızlık olmasa dahi hem anne adayının tıpkı vakitte bebeğin demir depolarını kâfi biçimde doldurmak için gerekli olmasıdır.”
HAMİLELİK DEVRİNİN EN KIYMETLİ BESİN UNSURU: SU
Suyun hamilelikte alınmasına ihtimam gösterilmesi gereken en kıymetli besin hususu olduğunu söyleyen Özay, geçmişte gebelik sırasında tuz tüketiminin kısıtlanmasının gerektiği savunulurken, günümüzde bunun gerekli olmadığı, olağan ölçüde besinler ile alınan tuzun kâfi olduğu ve kısıtlamaya gidilmemesi gerektiğini savunan fikirler olduğunu belirtti. Gebe bir bayanın günde 2 gram tuz alması gerektiğini söyleyen Özay, yetersiz ya da çok tuz alımının anne adayının sıvı elektrolit istikrarını olumsuz biçimde etkilediğini söz etti.
“Gebe olan ile olmayan bayanlar içindeki kalori ihtiyaç farkı yalnızca 300 kaloridir ve bu her öğünde 1-2 kaşık fazla yenilerek karşılanabilecek bir farktır. Değerli olan fazla ölçüde yemek ve kilo almak değil, gerekli olan hususları istikrarlı ve kâfi ölçüde almaktır. Anne adayı kâfi beslenerek ortalama 11-13 kilo almalıdır. Gebelikte kilo takibi yapılmalıdır. Birinci üç ayda ortalama yarım kilo ile bir kilo, daha sonraki periyotlarda ise ayda ortalama 1,5 kilogram- 2 kilogram alınması olağandır.”
ÖĞÜN SAYISINI ARTIRIN
Hamilelik periyodunda beslenme nizamında değişiklik yapılması gerektiğini söylenen Doç. Dr. Özlen İşçi Özay, olağan vakit içinderda uygulanan günde üç öğünün hamilelik devrinde artırılarak beşe çıkarılması gerektiğini belirtti. Özlen İşçi Özay, bu vakitte anne adaylarının öğün sayısını artırarak erken periyotta yaşanabilecek bulantı ve kusmaların önüne geçebileceğini, midede yanma ve şişkinlik sorunlarını de önleyebileceklerini söylemiş oldu.
FAST FOOD TÜKETMEYİN
Fast food yeme sisteminin genel olarak besin kıymetinden mahrum ve yüksek kalorili bir yeme biçimi olduğunu söyleyen Özay, fast food yeme tertibinin yüksek oranda katkı hususu içerdiğinden dolayı bilhassa hamilelik periyodunda önerilmediğini belirtti. Gebelikte kalorinin üç niçinden dolayı gerekli olduğunu söyleyen Özay, bu üç sebebi gebeliğe bağlı yeni dokuların imali, bu dokuların idame ettirilmesi ve bedenin hareketi olarak belirtti.
Özay şu biçimde devam etti:
“Gebe bir bayan hamile olmayana göre günde yaklaşık fazladan 300 kaloriye muhtaçlık duyar. Bu durum fazla beslenmenin değil istikrarlı beslenmenin kıymetini açıkça ortaya koymaktadır. Gebelikteki kalori tüketimi birinci 3 ayda en az seviyedeyken bu vakitten daha sonra süratli bir artış gösterir. İkinci 3 ayda bu kaloriler en önemli plansenta ve embriyo gelişmenini karşılarken, son 3 ayda ise temel olarak bebeğin büyümesine harcanır. Olağan sağlıklı bir bayanda tüm gebelik boyunca önerilen kalori artışı 11 – 13 kg’dir. Bu 11 kilonun 6 kilosu anneye, 5 kilosu ise bebeğe ve ona ilişkin oluşumlara aittir.”
ÇOK KARBONHİDRAT TÜKETİMİ ANNENİN ÇOK KİLO ALMASINA yol açar
Bedenin kalori muhtaçlığını karşılayan üç temel güç kaynağının protein, yağlar ve karbonhidratlar olduğunu söyleyen Özay şu biçimde devam etti:
“Eğer karbonhidratlar yetersiz alınırsa bedeniniz güç sağlamak için proteinler ve yağları yakmaya başlar. bu biçimde bir durumda iki sonuç ortaya çıkabilir. Birincisi bebeğinizin beyin ve hudut sistemi gelişmenini sağlayacak kâfi protein olmaz, ikincisi ise ketonlar ortaya çıkar. Ketonlar yağ metabolizmasının eseri olan asitlerdir ve bebeğin asit baz istikrarını bozarak beyin gelişmenini olumsuz tarafta etkileyebilir. Bu niçinle hamilelikte karbonhidrattan yoksul diyet önerilmez. Pirinç, un, bulgur üzere kompleks karbonhidrat kaynakları anne için güç kaynağı olmanın yanı sıra, B küme vitaminleri ve çinko, selenyum, krom, magnezyum üzere eser elementleri bol bol içerir. Karbonhidratlar fazla ölçüde ise bebek açısından ekstra bir fayda sağlamadıkları üzere yalnızca anne adayının çok kilo almasına yol açarlar.”
GÜNDE 60-80 GRAM PROTEİN TÜKETİN
Amino asit denilen yapılardan oluşan proteinlerin bedendeki hücrelerin temel yapı taşını oluşturduğunu söyleyen Özay, tabiatta toplam 20 çeşit amino asit bulunduğunu, bir kısmının bedendeki öteki hususlardan üretilebilirken, esansiyel amino asit denilen amino asitlerin ise bedende üretilemediğini, bu yüzden kesinlikle besin yolu ile dışarıdan alınması gerektiğini belirtti. Özay, proteinlerin saç telinden tırnağa kadar bedendeki tüm hücrelerin yapı taşı olup, beyin ve hudut sisteminin gelişimi için de yaşamsal ehemmiyete sahip olduğunu vurgulayarak, gebe bayanların günde 60 -80 gram protein tüketmelerini önerdi.
GÜNDE 1 YAHUT 2 BARDAK SÜT İÇİN
Gebe bir hanımın bebeğinin kuvvetli kemiklere, dişlere ve muhtaçlık duyduğu kalsiyum ve öbür elementlere sahip olabilmesi için günde en az bir yahut iki bardak süt içmesi gerektiğini söyleyen Özay, gaz ve hazımsızlık sebebi ile süt içilemeyen durumlarda bunun yerine peynir ya da yoğurt tüketilebileceğini belirtirken, kalsiyum alımının yetersiz kalması durumunda dışarıdan verilecek ilaçlar ile dayanak sağlanabileceğini söz etti.
MARGARİN VE AYÇİÇEĞİ YAĞI YERİNE ZEYTİNYAĞI TÜKETİN
Et, balık, kümes hayvanları, yumurta ve kuru baklagillerin vitamin ve mineraller yanında protein de sağladığını söyleyen Özay, hamile bayanda ve bebeğinde doku gelişimi ve yeni doku oluşumu için proteinin kıymetli olduğunu belirtti. Bu çeşit besinlerden günde en az üç öğün alınması gerektiğini söyleyen Özay, baklagillerin protein kıymetini artırmak için peynir, süt ya da etle birlikte yenilebileceğini belirtti. Hamilelik durumunda bedenin yağ içeren besin gereksiniminde değişiklik olmadığını vurgulayan Özay, günlük alınan kalorilerin yüzde 30’unun yağlardan gelecek biçimde beslenilmesi gerektiğini kelamlarına ekledi. Özay, hem de margarin, ayçiçeği yağı üzere satüre yağlardan uzak durularak zeytinyağının kullanılmasını önerdi.
VİTAMİN DESTEKLERİ NE VAKİT KULLANILMALI
Gebe bayanlara bir hayli vitamin ve mineral içeren ilaçların verilmesinin rutin bir olay olduğunu söyleyen Özay, bu ilaçların gerekliliğinin de hala tartışılan bir durum olduğunu belirtti. İstikrarlı ve yanlışsız beslenen gebe bir bayana dışarıdan vitamin takviyesinin gerekmediğini, vitamin ve mineraller almanın en hakikat yolunun doğal besinler tüketmekten geçtiğini belirten Özay, gebelerin düzgün beslendiği takdirde medikal takviyeye muhtaçlık duymayacağını tabir ederek şunları söylemiş oldu:
“Folik asit ve demir, medikal takviyeyle ilgili istisna bir durumdadır. Folik asit bebeğin beyin ve hudut sistemi gelişimi için kilit kıymete sahip olduğundan gebe kalmadan üç ay evvel alınmaya başlaması gerekir. Gebelikte artmış demir ihtiyacı doğal yollardan karşılanmaz. Bu niçinle bilhassa gebeliğin ikinci yarısından daha sonra dışarıdan verilen demir ilaçları ile dayanak yapılır. Türk toplumunda demir eksikliği anemisi epeyce sık görüldüğünden, gebeliğin başında yapılan kan sayımında anemi saptanması durumunda gebeliğin en başından itibaren dayanağa başlanabilir. Gebelikte demir kullanmasının bir öteki kıymeti de kansızlık olmasa dahi hem anne adayının tıpkı vakitte bebeğin demir depolarını kâfi biçimde doldurmak için gerekli olmasıdır.”
HAMİLELİK DEVRİNİN EN KIYMETLİ BESİN UNSURU: SU
Suyun hamilelikte alınmasına ihtimam gösterilmesi gereken en kıymetli besin hususu olduğunu söyleyen Özay, geçmişte gebelik sırasında tuz tüketiminin kısıtlanmasının gerektiği savunulurken, günümüzde bunun gerekli olmadığı, olağan ölçüde besinler ile alınan tuzun kâfi olduğu ve kısıtlamaya gidilmemesi gerektiğini savunan fikirler olduğunu belirtti. Gebe bir bayanın günde 2 gram tuz alması gerektiğini söyleyen Özay, yetersiz ya da çok tuz alımının anne adayının sıvı elektrolit istikrarını olumsuz biçimde etkilediğini söz etti.