Pandeminin üçüncü yılına girmek üzere olduğumuz bugünlerde, Covid-19’un bedende yarattığı uzun vadeli tesirlerine dair yeni datalar de ortaya çıkmaya başladı.
Son olarak Amerikan Nefroloji Derneği tarafınca geçen Eylül ayında yayınlanan araştırmaya nazaran, bilhassa 65 yaş üstü kesimde, hastaneye yatmasa dahi, Covid-19 geçirmiş olmak, uzun vadede böbrek yetmezliğine yol açma riskini artırıyor. Bugüne kadar Covid-19 enfeksiyonunun, süreksiz olarak böbrekte hasar yarattığı ve tedavilerden daha sonra böbreklerin olağana döndüğü biliniyordu. Lakin bu yeni çalışma, hastalığın uzun vadede de kronik böbrek hastalığı riskini artırabildiğini ortaya koydu.
10 Mart Dünya Böbrek Günü niçiniyle düzenlenen basın toplantısında konuşan Türk Böbrek Vakfı Mütevelli Üyesi ve Bezmialem Vakıf Üniversitesi Rektörü, Nefrolog Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu ile Türk Böbrek Vakfı Lideri Timur Erk, kıymetli ihtarlarda bulundu.
BÖBREKLERDEKİ TESİRİ 6 AY daha sonra BİLE SÜRÜYOR
Amerikan Nefroloji Derneğinin Dergisi’nde yayınlanan “Uzun Müddetli KOVID’de Böbreğe Ait Sonuçlarö başlıklı araştırmada, ülke genelindeki Gazi Hastanelerine başvuran bilhassa 60 yaş üstü erkek hastaların bilgileri izlendi. Yapılan tahlilleri kıymetlendiren Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, şu ayrıntıları verdi: “ABD St Louis’de gerçekleştirilmiş bir çalışma bilgileri bunlar. Orada ve tüm ABD’deki Gazi Hastanelerine başvuran hastalardan elde edilmiş ve koronavirüs geçiren bir kümeyle, Kovid’e yakalanmayıp diğer şikayetlerle hastaneye başvuran hastalar, 6 aylık bir müddetç ortasında böbrek hastalığı gelişme riski ya da mevcut böbrek hastalığının ilerlemesi açısından kıyaslanmış. 90 bine yakın Kovid geçiren hastalara karşılık 1,5 milyona yakın koronavirüs dışı hastanın kayıtları incelenmiş ve 6 ay boyunca izlenmiş. Burada da koronavirüsü konutta geçirenler, hastanede geçirenler yahut ağır bakımda yatanlar biçiminde bir kategorilendirme yapılmış. Çalışmayı yaparken de (böbrek hastalıkları açısından) 29 farklı parametreyi de birbiriyle eşit hale getirmişler ve pek ince tahliller yapılmış. Çalışma gösteriyor ki koronavirüsü ne kadar ağır geçiriseniz, güzelleştikten 6 ay daha sonrasında dahi böbrek üstündeki tesirleri devam ediyor. Bu çalışma bize gösteriyor ki bir defa koronavirüs geçirince, iyileşseniz de genel sıhhat denetimi yaparken böbreklere de baktırmayı unutmamamız gerektiğini göstermiş oldu. Böbrek hastalığı riski açısından şimdiye dek daima hipertansiyon, şeker hastaığı üzere risk faktörlerinden bahsederken, bundan bu biçimde koronavirüs geçirmiş olmak da parametreler içinde yer alacak üzere görünüyor.”
BİTKİSEL ESERLER BÖBREĞİ TEHDİT EDİYOR
Türk Nefroloji Derneğinin de böbrek hastalarında Kovid geçirmiş olmanın yarattığı tesirlere dair bir çalışma yürütüldüğünü de vurgulayan Prof. Dr. Kazancıoğlu, “Bu çalışmanın ikinci kademesinde da aslında koronavirüs geçiren hastalar ile geçirmemiş bireylerin böbrek hastalıkları açısından nasıl farklar oldu, var ise böbrek hastalıkları daha mı berbatlaştı diye birtakım tahliller yapmaya uğraş ediyoruz” dedi.
Bitkisel destek yahut vitaminlerin böbrek sıhhatini tehlikeye atabileceğini de belirten Prof. Dr. Kazancıoğlu, “Vücut direncimizi koruyalım, hastalık bize bulaşmasın korkusuyla hakikaten birtakım eserler, destekler, bitkisel eserlere önemli bir yöneliş oldu. Onu içelim, bu vitamini alalım diyerek bu eserler denetimsizce kullanıldı. Ancak ilaçların yahut kullandığınız desteklerin dozu fazlaca kıymetli. Her ilaç yahut destek eser, herkese düzgün gelmeyebilir. Kullandığınız diğer ilaçlar olabilir, onlarla etkileşimi olabilir, yan tesirler yapabilir, bununla birlikte bunların bedenden atılım yolu da böbrekler ve böbreğe gereksiz bir yük bindirip onun daha çabuk yorulmasına ya da bozulmasına yol açabilir. Bu bahiste en büyük bilgi bir daha geçtiğimiz aylarda Çin’den geldi. Çin tıbbında bitkisel mamüllerin bilinçsizce kullanılması daha sonrası ortaya çıkan akut böbrek hasarı olguları sunuldu. Artık ‘bitkisel eserlerle ortaya çıkan böbrek hasarı tablosu’ tanıma var bizim kitaplarımızda” dedi.
“HALA BÖBREĞE YETERLİ GELİYOR DİYE İNEK İDRARI İÇEN VAR”
Türk Böbrek Vakfı Lideri Timur Erk ise halk içinde böbreğe uygun geleceği düşünülerek hala farklı farklı metotlara riayet edildiğini ve bunun da tam bilakis böbrek sıhhatini tehlikeye attığını söyleyerek şunları kaydetti:
“İnek ve deve idrarı böbrek şikayetleri için başvurulan sistemlerden biri. Fakat bizim daha çok denenmiş ve kabul görmüş bitkisel eserlere değinmemiz lazım. Bunu da uzmanlara sorarak yapmak lazım. Hadise sayıları 30 binlerin altına inmeye başladı. Herkeste bir rehavet görülüyor. Aşılanma oranımız üçüncü doz değil, iki dozda bile yüzde 65’lerde. ötürüsıyla işi sıkı tutmaya devam etmemiz gerekiyor. Hele ki riskli kümenin başında gelen böbrek nakli geçirmiş olanlar, böbrek yetmezliği niçiniyle diyalize girenler ya da kronik böbrek hastalığı bulunanların bilhassa fazlaca dikkat etmesi gerekiyor. Ne olursa olsun maske kullanmaya devam etmelerini söylüyoruz.”
Son olarak Amerikan Nefroloji Derneği tarafınca geçen Eylül ayında yayınlanan araştırmaya nazaran, bilhassa 65 yaş üstü kesimde, hastaneye yatmasa dahi, Covid-19 geçirmiş olmak, uzun vadede böbrek yetmezliğine yol açma riskini artırıyor. Bugüne kadar Covid-19 enfeksiyonunun, süreksiz olarak böbrekte hasar yarattığı ve tedavilerden daha sonra böbreklerin olağana döndüğü biliniyordu. Lakin bu yeni çalışma, hastalığın uzun vadede de kronik böbrek hastalığı riskini artırabildiğini ortaya koydu.
10 Mart Dünya Böbrek Günü niçiniyle düzenlenen basın toplantısında konuşan Türk Böbrek Vakfı Mütevelli Üyesi ve Bezmialem Vakıf Üniversitesi Rektörü, Nefrolog Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu ile Türk Böbrek Vakfı Lideri Timur Erk, kıymetli ihtarlarda bulundu.
BÖBREKLERDEKİ TESİRİ 6 AY daha sonra BİLE SÜRÜYOR
Amerikan Nefroloji Derneğinin Dergisi’nde yayınlanan “Uzun Müddetli KOVID’de Böbreğe Ait Sonuçlarö başlıklı araştırmada, ülke genelindeki Gazi Hastanelerine başvuran bilhassa 60 yaş üstü erkek hastaların bilgileri izlendi. Yapılan tahlilleri kıymetlendiren Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, şu ayrıntıları verdi: “ABD St Louis’de gerçekleştirilmiş bir çalışma bilgileri bunlar. Orada ve tüm ABD’deki Gazi Hastanelerine başvuran hastalardan elde edilmiş ve koronavirüs geçiren bir kümeyle, Kovid’e yakalanmayıp diğer şikayetlerle hastaneye başvuran hastalar, 6 aylık bir müddetç ortasında böbrek hastalığı gelişme riski ya da mevcut böbrek hastalığının ilerlemesi açısından kıyaslanmış. 90 bine yakın Kovid geçiren hastalara karşılık 1,5 milyona yakın koronavirüs dışı hastanın kayıtları incelenmiş ve 6 ay boyunca izlenmiş. Burada da koronavirüsü konutta geçirenler, hastanede geçirenler yahut ağır bakımda yatanlar biçiminde bir kategorilendirme yapılmış. Çalışmayı yaparken de (böbrek hastalıkları açısından) 29 farklı parametreyi de birbiriyle eşit hale getirmişler ve pek ince tahliller yapılmış. Çalışma gösteriyor ki koronavirüsü ne kadar ağır geçiriseniz, güzelleştikten 6 ay daha sonrasında dahi böbrek üstündeki tesirleri devam ediyor. Bu çalışma bize gösteriyor ki bir defa koronavirüs geçirince, iyileşseniz de genel sıhhat denetimi yaparken böbreklere de baktırmayı unutmamamız gerektiğini göstermiş oldu. Böbrek hastalığı riski açısından şimdiye dek daima hipertansiyon, şeker hastaığı üzere risk faktörlerinden bahsederken, bundan bu biçimde koronavirüs geçirmiş olmak da parametreler içinde yer alacak üzere görünüyor.”
BİTKİSEL ESERLER BÖBREĞİ TEHDİT EDİYOR
Türk Nefroloji Derneğinin de böbrek hastalarında Kovid geçirmiş olmanın yarattığı tesirlere dair bir çalışma yürütüldüğünü de vurgulayan Prof. Dr. Kazancıoğlu, “Bu çalışmanın ikinci kademesinde da aslında koronavirüs geçiren hastalar ile geçirmemiş bireylerin böbrek hastalıkları açısından nasıl farklar oldu, var ise böbrek hastalıkları daha mı berbatlaştı diye birtakım tahliller yapmaya uğraş ediyoruz” dedi.
Bitkisel destek yahut vitaminlerin böbrek sıhhatini tehlikeye atabileceğini de belirten Prof. Dr. Kazancıoğlu, “Vücut direncimizi koruyalım, hastalık bize bulaşmasın korkusuyla hakikaten birtakım eserler, destekler, bitkisel eserlere önemli bir yöneliş oldu. Onu içelim, bu vitamini alalım diyerek bu eserler denetimsizce kullanıldı. Ancak ilaçların yahut kullandığınız desteklerin dozu fazlaca kıymetli. Her ilaç yahut destek eser, herkese düzgün gelmeyebilir. Kullandığınız diğer ilaçlar olabilir, onlarla etkileşimi olabilir, yan tesirler yapabilir, bununla birlikte bunların bedenden atılım yolu da böbrekler ve böbreğe gereksiz bir yük bindirip onun daha çabuk yorulmasına ya da bozulmasına yol açabilir. Bu bahiste en büyük bilgi bir daha geçtiğimiz aylarda Çin’den geldi. Çin tıbbında bitkisel mamüllerin bilinçsizce kullanılması daha sonrası ortaya çıkan akut böbrek hasarı olguları sunuldu. Artık ‘bitkisel eserlerle ortaya çıkan böbrek hasarı tablosu’ tanıma var bizim kitaplarımızda” dedi.
“HALA BÖBREĞE YETERLİ GELİYOR DİYE İNEK İDRARI İÇEN VAR”
Türk Böbrek Vakfı Lideri Timur Erk ise halk içinde böbreğe uygun geleceği düşünülerek hala farklı farklı metotlara riayet edildiğini ve bunun da tam bilakis böbrek sıhhatini tehlikeye attığını söyleyerek şunları kaydetti:
“İnek ve deve idrarı böbrek şikayetleri için başvurulan sistemlerden biri. Fakat bizim daha çok denenmiş ve kabul görmüş bitkisel eserlere değinmemiz lazım. Bunu da uzmanlara sorarak yapmak lazım. Hadise sayıları 30 binlerin altına inmeye başladı. Herkeste bir rehavet görülüyor. Aşılanma oranımız üçüncü doz değil, iki dozda bile yüzde 65’lerde. ötürüsıyla işi sıkı tutmaya devam etmemiz gerekiyor. Hele ki riskli kümenin başında gelen böbrek nakli geçirmiş olanlar, böbrek yetmezliği niçiniyle diyalize girenler ya da kronik böbrek hastalığı bulunanların bilhassa fazlaca dikkat etmesi gerekiyor. Ne olursa olsun maske kullanmaya devam etmelerini söylüyoruz.”